Share this:

Mahabharat is history, not mythology – A short analysis.

Over the centuries, the historicity of Shri Krishna or the events of the Mahabharata were never in doubt for Indians (except in the demented minds of leftist distorians).

The fifth century mathematician, Aryabhatta, calculated the date of the Mahabharat War to be approximately 3100 B.C. from the planetary positions recorded in the Mahabharat. However using more modern techniques, a four-pronged methodology has been used to determine that Aryabhatta was not far from the mark :

1) Literary 2) Geographical, Ecological 3) Archaeological 4) Astronomical.

1. Literary sources used – Mahabharata, Harivamsa, Bhagavata Purana, Buddhist text – Sutra Pitaka, Greek records, Tamil text – Pura Naanooru.

2. Geographical and Ecological evidence – Tsunami destruction of Dwaraka correlates with Biblical floods and Gilgamesh period flood. Sea level rise factor. Desiccation of Sarasvati river civilization.

3. Archaeological evidences of submerged city off the coastline of present day Dwaraka. The archaeological spread and their construction tallies with the literary information mentioned of the plan layout of Dwaraka city.

4. Astronomy –

a) Modern planetarium software has eased the dating of events of the past. This field called archaeo-astronomy can help us find the dates of past events based on the recordings of the actual astronomical observations made then.

b) Dating of then pole star Alpha Draconis – Thuban – Dhruvan.

c) Maha Sivarathiri occurs on winter solstice day during Mahabharata period.

d) With this four-pronged approach, the events in the lifetime of Krishna can be dated in fairly precise terms to 3112 BCE.

In addition to the above, the author of the Mahabharata, Maharishi Veda Vyasa has left additional astronomical markers in the Mahabharata, which has enabled modern-day astrophysicists to accurately date the occurrences described therein. He has described planetary formations at different important points in the Mahabharata. The most clinching evidence comes from the day when the war started, as Vyasa has described an unique formation on that day :

1) Conjunction of Saturn with Aldebaran, a lunar eclipse near Pleiadas and retrograde Mars before reaching Antares.

2) Astrophysicists have searched for the years when all the three astronomical events happened simultaneously; and they came across two dates – 3067 BCE and 2183 BCE.

3) To narrow it down further, they superimposed the information that Bhisma died in the month of Magha, which occurs after the winter solstice. The only remaining date was 3067 BCE.

4) Let me play the devil’s advocate here. Simply arriving at a possible date for Mahabharata, does not prove that it actually happened. So we have to see if there are any external sources that can corroborate this date.

5) Let us turn towards Greek references. Megasthenes, the Greek ambassador in
the court of Chandragupta Maurya, made the first written reference to Krishna.
In his account, Krishna is called Heracles. The Greeks renamed many Indian deities after their own, and the Greek usage of the name Heracles was influenced by the term Hari, the common expression used for Krishna. Now what does Megasthenes tell us about Heracles? He writes that the Sourasenoi (Shurasenas) held Heracles in high esteem. In the Mahabharata, Shurasena is Krishna’s grandfather and Shurasenas are his Yadava descendants.

6) Krishna is recorded by the Greeks as having lived a hundred and thirty-eight generations before the times of Alexander and Chandragupta Maurya. We may take the midpoint of Chandragupta’s reign as 307 BCE. Now, assuming twenty years per generation – which is a fairly good average where ancient Indian dynasties are involved – Krishna should have lived 2,760 years before 307 BCE. Do the arithmetic! You’ll end up with 3067 BCE.

7) Further evidence? The Surya Siddhantha is an ancient work on astronomy that
provides the foundation for all Hindu and Buddhist calendars. This particular treatise tells us that at precisely midnight on 18 February in 3102 BCE, Kaliyuga began. Krishna was an avatar of Vishnu and his passing away symbolically marked the dawn of Kaliyuga. Therefore even the Surya Siddhanta roughly corroborates the date of, the Mahabharata war as having taken place on 3067 BCE.

8) Let’s look at archaeological evidence now – Lord Krishna is said to have shifted his kingdom from Mathura to Dwarka, which he reclaimed from the sea. The Mahabharata also states that after Krishna’s demise, the city was reclaimed by the sea. The Archaeological Survey of India and the National Institute of Oceanography started searching off the coast of Gujarat for the legendary city. The team discovered underwater stone walls and six layers of ruins – proof of what was written in the ancient texts that the city had been built upon previous cities. They located an ancient harbour, seals with animal motifs, Vishnu idols and even massive triangular stone anchors – indicative of the flourishing maritime trade of Dwarka.

TIME-LINE OF EVENTS OF MAHABHARATA :

27th July 3112 BCE – Shri Krishna’s Birth.

26th September 3067 BCE – Krishna’s departure to Hastinapura as peace messenger.

28th September 3067 BCE – Krishna asks for 5 villages from Kauravas.

8th October 3067 BCE – Krishna reveals to Karna the secret of his birth.

1st November 3067 BCE – Balarama goes on a pilgrimage.

22nd November 3067 BCE – Kurukshetra war begins.

8th December 3067 BCE – Ghatotkacha is killed.

12th December 3067 BCE – Balarama pilgrimage concludes. Duryodhana is killed.

13th February 3031 BCE – Krishna’s departure from the world (36 years after the war ended).

15th November 3031 BCE – Yadava Civil war erupts. Dwarka sinks in the sea shortly thereafter.

As per Vyasa’s Mahabharat, Pandavas reigned for 36 years after Kurukshetra war ended; and decided to renounce the world shortly after Shri Krishna left his mortal coil.

Share this:

મહાભારતની કેટલીક ઓછી જાણીતી અને રસપ્રદ વાતો કઇ છે?
1. જ્યારે કૌરવ સૈન્ય પાંડવ સૈન્ય સામે યુદ્ધ હારી રહ્યું હતું, ત્યારે દુર્યોધન ભીષ્મ પિતામહ પાસે ગયા અને તેમને કહ્યું કે, “તમે તમારી સંપૂર્ણ શક્તિથી આ યુદ્ધ લડતા નથી”. ભીષ્મ પિતામહ ખૂબ ગુસ્સે થયા અને તરત જ પાંચ બાણ લીધા અને કેટલાક મંત્રો ઉચ્ચાર્યા. મંત્રનો પાઠ કર્યા પછી, તેણે દુર્યોધનને કહ્યું કે કાલે આ પાંચ બાણોથી તે પાંચ પાંડવોનો વધ કરશે. પરંતુ દુર્યોધન ભીષ્મ પિતામહને વિશ્વાસ કરી શક્યા નહીં અને પાંચેય તીર લઈને કહ્યું કે તે આવતી કાલે સવારે આ પાંચેય તીર લઈને પાછો ફરશે. આ તીરની પાછળની વાર્તા પણ ખૂબ રમૂજી છે. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને જ્યારે તીર વિશે ખબર પડી, ત્યારે તેમણે અર્જુનને બોલાવ્યો અને કહ્યું કે, “તમે દુર્યોધન પાસે જાવ અને પાંચ તીર વિશે પૂછો. તમે એક વાર ગંધર્વથી દુર્યોધનનો જીવ બચાવ્યો. તેના બદલે, તેણે કહ્યું કે તેના જીવનને બચાવવા માટે એક વસ્તુ માંગો. સમય આવી ગયો છે કે તમે તે પાંચ બાણ માટે પૂછશો”. અર્જુન દુર્યોધન પાસે ગયો અને તીર માંગ્યો. ક્ષત્રિય હોવાને કારણે દુર્યોધને પોતાનું વચન પૂરું કર્યું અને અર્જુનને પાંચેય તીર આપ્યા.

2. સમ્રાટ પાંડુ શક્તિશાળી રાજા હતા. ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિર ૧૬ વર્ષ ના હતા ત્યારે રૂષિ ના શાપ થી પાંડુ રાજાનું મૃત્યુ નીપજયું હતું. તેના થોડા જ દિવસ પહેલા તેમણે પોતાના પાંચેય પુત્રોને બુદ્ધિશાળી બનાવવા અને ત્રિકાળ જ્ઞાન મેળવવા તેમના પિતાજીના મગજને ખાવા કહ્યું હતું. પરંતુ માત્ર સહદેવે જ તેમની અંતિમ ઇચ્છા પરીપુર્ણ કરી અને તેમનું મગજ ખાધું. પહેલી વાર તેને દુનિયામાં બનતી વસ્તુઓ વિશે માહિતી મળી. બીજી વખત જમ્યા પછી, તે વર્તમાનમાં બનતી બાબતો વિશે શીખી ગયો અને ત્રીજી વાર તેને ભવિષ્યમાં શું થવાનું છે તે વિશે માહિતી મળી.

3. અભિમન્યુની પત્ની વત્સલા બલરામની પુત્રી હતી. બલારામ ઇચ્છતા હતા કે વત્સલા દુર્યોધનના પુત્ર લક્ષ્મણ કુમાર સાથે વિવાહ કરે. પરંતુ વત્સલા અને અભિમન્યુ પહેલાથી જ એક બીજાને પ્રેમ કરતા હતા. અભિમન્યુએ વત્સલાને શોધવા માટે ઘાટોત્કચની મદદની લીધી હતી. ઘાટોત્કચે લક્ષ્મણ કુમાર ને એટલો બધો ડરાવ્યો કે તેણે વચન લીધું કે તે સમગ્ર જિંવન અવિવાહિત જ રહેશે.

4. અર્જુનનો પુત્ર ઇરાવને પોતાના પિતાને જીતવા માટે આહુતિ આપી. તેણે બલિદાન આપ્યું તે પહેલાં તે મૃત્યુ પામ્યા પહેલા લગ્ન કરવાની હતી. પરંતુ કોઈ પણ છોકરી આ લગ્ન માટે તૈયાર નહોતી કારણ કે લગ્ન પછી તેના પતિને જ મરી જવું પડ્યું. આ સ્થિતિમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ મોહિનીનું રૂપ ધારણ કર્યું અને ઇરાવન સાથે લગ્ન જ ના કર્યા , પણ પત્નીની જેમ રડ્યા, તેમને છોડીને ગયા ત્યારે.

5. સહદેવ, કે જે પિતાના મગજને ખાઈને બુદ્ધિશાળી બન્યા. તેમની પાસે ભવિષ્ય જોવાની ક્ષમતા હતી, તેથી દુર્યોધન તેમની પાસે ગયો અને ધર્મ ક્ષેત્ર કુરૂક્ષેત્ર માં મહાભારત યુદ્ધ શરૂ કરતા પહેલા તેના સુયોગ્ય મુહૂર્ત વિશે પૂછ્યું. સહદેવ જાણતા હતા કે દુર્યોધન તેનો સૌથી મોટો દુશ્મન છે, તેમ છતાં તેમણે યુદ્ધ શરૂ કરવા માટે યોગ્ય સમય કહ્યું. (સહદેવે અમાવસ્યા એટલે કે આભાસ નું મુહૂર્ત સુચવ્યું હતું પરંતુ શ્રી કૃષ્ણ એ દુર્યોધનને એમ કહીને ડરાવ્યા કે, અમાવસ્યા આભાસ તો અશુભ હોય”, તેથી દુર્યોધને મૃગશીર્ષ એકાદશી એટલે કે માગશર મહિના ની અગિયારસ, રવિવાર નું મુહૂર્ત પસંદ કર્યું)

6. ધૃતરાષ્ટ્રનો પણ એક પુત્ર હતો જેને નામ યુયુત્સુ હતું. યુયુત્સુ છે સુગંધા નામની ધૃતરાષ્ટ્રનો એક દાસી સાથે ના સંબંધમાંથી યુયુત્સુનો જન્મ થયો હતો. (જેણે મહાભારતના યુદ્ધમાં જ પાંડવો તરફ થી કૌરવો ની વિરુદ્ધ યુદ્ધ કર્યું હતું અને યુદ્ધ પછી પણ જીવિત રહ્યો હતો)

7. મહાભારતના યુદ્ધ દરમિયાન, ઉદુપી રાજાએ તટસ્થ રહેવાનું નક્કી કર્યું. ઉદુપીનો રાજા ન તો પાંડવોનો હતો કે ન કૌરવોનો. ઉદૂપીના રાજાએ શ્રીકૃષ્ણને કહ્યું કે, કૌરવો અને પાંડવોની આટલી મોટી સેનાને ખોરાકની જરૂર પડશે અને અમે બંને બાજુ સૈન્યને તૈયાર કરી ખવડાવીશું. 18 દિવસ સુધી ચાલેલા આ યુદ્ધમાં ક્યારેય પણ ખોરાકની અછત નહોતી. જ્યારે સૈન્યએ રાજાને આ વિશે પૂછ્યું, ત્યારે તેણે તેનો શ્રેય શ્રીકૃષ્ણને આપ્યો. રાજાએ કહ્યું કે જ્યારે કૃષ્ણ ખોરાક લે છે, ત્યારે તેને તેમના આહારમાંથી ખબર પડે છે કે કાલે કેટલા લોકો મરી જશે અને તે પ્રમાણે જ ખોરાક રાંધવામાં આવે છે.

8. જ્યારે દુર્યોધન કુરુક્ષેત્રના યુદ્ધ ક્ષેત્રમાં અંતિમ શ્વાસ લઈ રહ્યો હતો, તે સમયે તેણે તેની ત્રણ આંગળીઓ ઉપાડી. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ તેમની પાસે ગયા અને સમજી ગયા કે દુર્યોધન એમ કહેવા માગે છે કે જો તેણે યુદ્ધમાં ત્રણ ભૂલો ન કરી હોત, તો તે યુદ્ધમાં જીત મેળવી શકત. પણ શ્રીકૃષ્ણે દુર્યોધનને કહ્યું કે તમે કાંઈ પણ કર્યું હોત તો પણ તમે સારી જ જાત આ સાંભળીને દુર્યોધને આંગળી નીચે કરી.

9. કર્ણ અને દુર્યોધનની મિત્રતાની વાર્તાઓ ખૂબ પ્રખ્યાત છે. કર્ણ અને દુર્યોધન ની પત્ની એ બંને એકવાર ચેસ રમતા હતા. જ્યારે ભાનુમતિએ દુર્યોધનને આવતા જોયો અને એટલે ઊભા થવાનો પ્રયત્ન કર્યો ત્યારે આ રમતમાં કર્ણ જીતી રહ્યો હતો. કર્ણને દુર્યોધનનાં આગમનની ખબર નહોતી. તેથી ભાનુમતીએ જલ્દી ઊભા થવાનો પ્રયત્ન કર્યો, કર્ણ ભાનુમતીને પકડવા માંગતો હતો. ભાનુમતીને બદલે કર્ણને તેમની માળા હાથમાં આવી અને તે તૂટી ગઈ. ત્યાં સુધીમાં દુર્યોધન કક્ષમાં પહોંચ્યો હતો. દુર્યોધનને જોઈને, ભાનુમતી અને કર્ણ બંનેને ડર હતો કે દુર્યોધનને કંઇક ખોટું વિચારી લેશે. પરંતુ દુર્યોધનને કર્ણ પર ખૂબ વિશ્વાસ હતો. તેણે તરત જ કહ્યું કે માળા ઉપાડો.

10. કર્ણ દાન આપવા માટે ઘણા પ્રખ્યાત હતા. જ્યારે કર્ણ યુદ્ધના ક્ષેત્રમાં અંતિમ શ્વાસ લઈ રહ્યો હતો, ત્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ તેમના દાનની ચકાસણી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. તે એક ગરીબ બ્રાહ્મણ બન્યા અને કર્ણ પાસે ગયા. “તમારી વિશે ઘણું સાંભળ્યું છે અને મને હમણાં તમારી પાસેથી કોઈ ભેટ જોઈએ છે.” કર્ણએ જવાબમાં કહ્યું કે, “તમે જે ઇચ્છો તે માંગી શકો છો. “બ્રાહ્મણે સોનું માંગ્યું. કર્ણએ કહ્યું કે સોના તેના દાંતમાં છે અને તમે તેને લઈ શકો છો. બ્રાહ્મણે જવાબ આપ્યો કે હું તમારા દાંત તોડવા જેટલો ડરપોક નથી. ત્યારબાદ કર્ણએ એક પથ્થર ઉપાડ્યો અને તેના દાંત તોડી નાખ્યા. બ્રાહ્મણે તેને પણ લેવાની ના પાડી અને કહ્યું કે તે લોહીથી દોરેલા આ સોનાને લઈ નહીં શકે. ત્યારબાદ કર્ણએ એક તીર ઉપાડ્યું અને તેને આકાશ તરફ ખેંચ્યું. આ પછી, વરસાદ શરૂ થયો અને દાંત ધોવાયા.

महाभारत में युद्ध के बाद मृत्यु से पहले इन 4 योद्धाओं की थी सबसे कठिन अंतिम इच्छा

महाभारत में युद्ध के बाद मृत्यु से पहले इन 4 योद्धाओं की थी सबसे कठिन अंतिम इच्छा

महाभारत अनगिनत कहानियों से भरा हुआ है. जीवन को समझना है तो महाभारत के विभिन्न पात्रों से जुड़ी हुई घटनाओं को पढ़कर बहुत कुछ जाना जा सकता है. महाभारत में ऐसा ही प्रसंग है योद्धाओं की अंतिम इच्छा से जुड़ा हुआ. आइए, जानते हैं महाभारत के किन योद्धाओं ने अपनी कौन-कौन सी अंतिम इच्छा रखी थी|

घटोत्कच की अंतिम इच्छा

जब श्रीकृष्ण ने भीमपुत्र घटोत्कच की अंतिम इच्छा के बारे में पूछा तो घटोत्कच ने विनम्रतापूर्वक कहा ‘हे प्रभु यदि मैं वीरगति को प्राप्त करूं, तो मेरे मरे हुए शरीर को ना भूमि को समर्पित करना, ना जल में प्रवाहित करना, ना अग्नि दाह करना मेरे इस तन के मांस, त्वचा, आँखे, ह्रदय आदि को वायु रूप में परिवर्तित करके आकाश में उड़ा देना. मेरे शरीर के कंकाल को पृथ्वी पर स्थापित कर देना. आने वाले समय में मेरा यह कंकाल महाभारत युद्ध का साक्षी बनेगा. श्रीकृष्ण ने घटोत्कच की मृत्यु के बाद उनकी अंतिम इच्छा पूरी की थी|

विदुर की अंतिम इच्छा

युद्ध के समय जब विदुर श्रीकृष्ण से मिले और मन की गांठे खोलते हुए अपनी अंतिम इच्छा उन्हें बताई. उन्होंने कहा ‘प्रभु मैं धरती पर इनका प्रलयकारी युद्ध देखकर आत्मग्लानि महसूस कर रहा हूं. मेरी मृत्यु के पश्चात में अपने शव का एक अंश भी यहां छोड़ना नहीं चाहता, इसलिए आप मेरे शरीर को न दफनाएं या जलाए बल्कि शरीर को सुदर्शन चक्र में परिवर्तित कर दें. श्रीकृष्ण ने ऐसा ही किया|

संजय की अंतिम इच्छा

हिमालय पर संजय ने भगवान कृष्ण का कठिन तप किया. तप से प्रसन्न होकर कृष्ण भगवान प्रकट हुए और संजय से बोले- ये संजय! तुम्हारी तपस्या से मैं बहुत खुश हूंं. आज जो चाहे वो मुझसे मांंग लो. संजय ने श्रीकृष्ण से कहा – ‘प्रभु महाभारत युद्ध मेंं मैंंने अधर्म का साथ दिया है. इसलिए आप मुझे पत्थर बना दो और जब तक आपका फिर से धरती पर अवतार ना हो तब तक इसी हिमालय पर पत्थर रूप में आप की भक्ति करता रहूँं. भगवान श्रीकृष्ण ने संजय को अपने शालग्राम रूप में परिवर्तित करके हिमालय पर स्थापित कर दिया|

कर्ण की अंतिम इच्छा

जब कर्ण मृत्युशैय्या पर थे, तो उन्होंने श्रीकृष्ण को अपनी अंतिम इच्छा बताई थी. कर्ण ने यह मांगा कि अगले जन्म में कृष्ण उन्हीं के राज्य में जन्म लें और दूसरी इच्छा में उन्होंने कृष्ण से कहा कि उनका अंतिम संस्कार ऐसे स्थान पर होना चाहिए जहां कोई पाप ना हो. भगवान श्रीकृष्ण ने इस प्रकार योद्धाओं की अंंतिम इच्छा को पूरा किया।

गोपियां बाल कृष्ण

जब गोपियां बाल कृष्ण की शिकायत करने मैया के पास आती है..

यशोदा मैया – तोल तोल लियो बीर जितनो जाको खायो है..
पर गारी मत दीज्यो मो गरीबनी को जायो है..

तब गोपी कहती है मैया हम तेरे लाला को गारी देने नही आईं है, तेने आज लाला को घर मे बिठा रखा है तो हम शिकायत करने के बहाने तेरे लाला का दर्शन करने आई है मैया..

गोपी – देखे बिन कान्हा जब मन नही माना..
तेरे लाला में हमने ब्रम्ह पहचाना है..
कृष्ण के चरणों मे मन को लगाना है..
हम गोपियों का ताना ये उल्हाना तो बहाना है..
श्री राधे बाल कृष्ण की जय

Share this:

મહાભારતના આદિપર્વમાં રાજા યયાતિની એક બહુ મસ્ત કથા છે. ઘટના એવી છે કે મનુવંશના નહુષ નામના પરાક્રમી રાજા થયા જેમના છ પુત્રો પૈકી બીજા નંબરના પુત્ર યયાતિએ પિતાના સ્વર્ગવાસ પછી રાજગાદી સંભાળી. ક્ષત્રિય રાજા યયાતિએ બ્રાહ્મણ કન્યા દેવયાની સાથે લગ્ન કર્યા. દેવયાની એ દાનવગુરુ શુક્રચાર્યની પુત્રી હતી.
જે-તે વખતના સામાજિક ધારા અનુસાર ક્ષત્રિય પુરુષ બ્રાહ્મણ કન્યા સાથે લગ્ન ન કરી શકે પણ કોઈ વખતે કૂવામાં પડેલી દેવયાનીને તે કુવા પાસેથી પસાર થતા યયાતિ રાજાએ પોતાનો હાથ પકડી બહાર કાઢેલી અને મનોમન બ્રાહ્મણ કન્યા દેવયાની રાજા યયાતિને વરી ચુકેલી !! પછી શુક્રચાર્યની મંજૂરી મેળવી બંનેના લગ્ન થયા અને દહેજમાં શુક્રાચાર્યે પોતાના રાજા વૃષપર્વની દીકરી શર્મિષ્ઠાને દેવયાનીની દાસી તરીકે મોકલી !! પણ દેવયાનીની સાથે શર્મિષ્ઠાને મોકલતી વખતે શુક્રાચાર્યે રાજા યયાતિ પાસે શરત મુકેલી કે દાસી તરીકે આવતી શર્મિષ્ઠાનો તમારે આદર કરવો પરંતુ પત્ની તરીકે ભોગવવી નહિ.
રાજા પોતાના નગરમાં પાછા ગયા અને શર્મિષ્ઠા વગેરે દાસીઓને અશોક વટિકમાં રાખ્યા. સમય જતાં દેવયાનીને બે પુત્રો થયા અને અશોક વાટીકામાં રહેલી શર્મિષ્ઠાને પણ રાજાથી ત્રણ પુત્રો થયા. એક સમયે રાજા સાથે ફરતી દેવયાનીએ શર્મિષ્ઠાના પુત્રો જોયા અને બધું રહસ્ય સમજી ગઈ. તેણે રાજાને કહ્યું કે તમે મારુ અપ્રિય કર્યું છે. હવે હું અહી એક ક્ષણ પણ તમારી સાથે નહીં રહુ અને તે પોતાના પિતા શુક્રાચાર્ય પાસે ચાલી ગઈ.
શુક્રાચાર્યએ પુત્રીની વાત સાંભળી રાજા યયાતિને કહ્યુ કે, હે રાજા ! તમે ધર્મમર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે માટે તમે વૃદ્ધ બની જાઓ એવો હું તમને શ્રાપ આપું છું. તુરત જ યયાતિ વૃદ્ધ બની ગયા !! તેમણે શુક્રાચાર્યને પ્રાર્થના કરી કે હજુ મારી વાસનાઓ પૂર્ણ નથી થઈ તો મારા પર કૃપા કરી મારી યુવાની પાછી આપો. શુક્રચાર્યે કહ્યું કે મારો શ્રાપ મિથ્યા નહીં થાય, પણ તમે વૃદ્ધત્વ બીજાને આપી શકશો !!
રાજા યયાતિ પોતાના રાજ્યમાં પરત આવ્યા અને તેમના પાંચેય પુત્રોને બોલાવીને કહ્યું કે કોઈ એક પુત્ર મારુ વૃદ્ધત્વ લઈ લે અને એક હજાર વર્ષ સુધી ભોગો ભોગવી હું તેની યુવાની પરત કરીશ !! તેમાં મોટા ચારેય જણાએ ના પાડી પણ સૌથી નાના પુત્ર પુરુએ પિતાનું વૃદ્ધત્વ સ્વીકારી યુવાની આપી.
હજાર વર્ષ પુરા થયા તોપણ યયાતિ ની ભોગેચ્છાઓ પુરી થઈ નહીં. તે છતાં તેણે પુરુને બોલાવી કહ્યું કે
ન જાતું કામ: કમાનામૂપભોગેન શામ્યતિ !
હવિષા કૃષ્ણવતમેન્ ભૂય એવાભીવર્ધતે !!
અર્થાત, વિષયોને ભોગવવાની ઈચ્છા તેમને ભોગવવાથી શાંત થતી નથી. જેમ અગ્નિમાં ઘી હોમવાથી શાંત થતો નથી પણ વૃદ્ધિ પામે છે. તું તારી યુવાની પાછી લઈ લે અને રાજ્ય પણ ગ્રહણ કર.
મહાભારત કથા ખરેખર વાંચવા જેવી અને સમજવા જેવી છે. મહાભારતના મેં અત્યાર સુધી ત્રણ પર્વ પુરા કર્યા છે પણ મને ખુબ મજા આવે છે !! મહાભારત ફક્ત યુદ્ધની જ કથા નથી પણ તેમાં જીવનના બધા સિદ્ધાંતોની ચર્ચા છે !! ધર્મ, રાજનીતિ,કૂટનીતિ, કુટુંબ વ્યવસ્થા મોખરે છે. આપણે ત્યાં ચાણક્ય નીતિ કે વિદુરનીતિ જ પ્રસિદ્ધ છે પણ મહાભારતમાં એના સિવાય પણ કણિક નીતિ, યુધિષ્ઠિર નીતિ, કૃષ્ણ નીતિ, નારદ નીતિ અને સાથે દ્રૌપદી જે તે સમયની સ્ત્રી પ્રતિનિધિ કહી શકાય !! આમ મહાભારત એક નીતિ શાસ્ત્રનો ગ્રંથ પણ ખરો જ !! વિદ્વાનોએ તો એવું કીધું છે કે મહાભારતમાં બધું જ છે અને જે મહાભારતમાં નથી તે બીજે ક્યાંય નથી !!

જેસંગ દેસાઈ

Share this:

शास्त्रों के मिथ्या अनुवाद द्वारा दुष्प्रचार-
कई बार लोग किशोरी मोहन गांगुली के महाभारत अनुवाद को उद्धृत कर कुछ बातें कहते हैं-

१-युधिष्ठिर के राजसूय यज्ञ में कर्ण को सूतपुत्र होने के कारण अपमानित किया गया था।

२-राजा रन्तिदेव के यहाँ यज्ञ के लिए प्रतिदिन २००० गायें मारी जाती थीं।

इसी प्रकार भगवान् राम के मांसाहार का वर्णन कई लोग करते हैं। अभी मुरारी बापू ने बलराम जी के दिन रात शराब पीने का निराधार वर्णन आरम्भ किया है।

ये सभी भारतीय संस्कृति की यथासम्भव निन्दा के लिए झूठे प्रचार हैं।

१-युधिष्ठिर के राजसूय यज्ञ में कर्ण को निमन्त्रण तथा आगमन का बहुत सम्मान सहित भीष्म पितामह के साथ वर्णन है-
धृतराष्ट्रश्च भीष्मश्च विदुरश्च महामतिः॥५॥
दुर्योधनपुरोगाश्च भ्रातरः सर्व एव ते।
गान्धारराजः सुबलः शकुनिश्च महाबलः॥६॥
अचलो वृषकश्चैव कर्णश्थ रथिनां वरः।
तथा शल्यश्च बलवान् वाह्लिकश्च महाबलः॥७॥
(महाभारत, सभा पर्व, अध्याय ३४)

क्या कर्ण को रथियों में सर्वश्रेष्ठ कहना उसका अपमान है? राजा के रूप में निमन्त्रण ही पूर्ण सम्मान है।
उसके बाद विस्तार से वर्णन है कि युधिष्ठिर ने सभी निमन्त्रित लोगों को नमस्कार किया तथा नकुल द्वारा उनको अच्छे भवनों में ठहराया।

२-रन्तिदेव पर दैनिक गोहत्या का आक्षेप-
महाभारत, द्रोण पर्व, अध्याय ६७-

सांकृते रन्तिदेवस्य यां रात्रिमतिथिर्वसेत्।
आलभ्यन्त तदा गावः सहस्राण्येकविंशतिः॥१४॥

= जो भी अतिथि संकृति पुत्र रन्तिदेव के यहाँ रात में आता था, उसे २१,००० गौ छू कर दान करते थे।
कोई भी २१,००० गौ एक बार क्या, जीवन भर में नहीं खा सकता है। यहां गो शब्द सम्पत्ति की माप भी है। मुद्राओं के नाम बदलते रहे हैं। उनका स्थायी नाम था-गो, धेनु। किसी को एक लाख गाय दी जायेगी तो वह उनको रख नहीं पायेगा, न देख भाल कर सकता है। यहाँ गो बड़ी मुद्रा (स्वर्ण), धेनु छोटी मुद्रा (रजत), निष्क सबसे छोटी मुद्रा है। निष्क से पंजाबी में निक्का, या धातु नाम निकेल हुआ है। निष्क मिलना अच्छा है, अतः नीक का अर्थ अच्छा है।

अन्नं वै गौः (तैत्तिरीय ब्राह्मण, ३/९/८/३ आदि)
इन्द्र मूर्ति १० धेनु में खरीदने का उल्लेख है-
क इमं दशभिर्ममेन्द्रं क्रीणाति धेनुभिः। (ऋक, ४/२४/१०)
२१००० गो या स्वर्ण मुद्रा देने के बाद उनको अच्छा भोजन कराते थे-
तत्र स्म सूदाः क्रोशन्ति सुमृष्ट मणिकुण्डलाः।
सूपं भूयिष्ठमश्नीध्वं नाद्य भोज्यं यथा पुरा॥
वहाँ कुण्डल, मणि पहने रसोइये पुकार पुकार कर कहते थे-आप लोग खूब दाल भात खाइये। आज का भोजन पहले जैसा नहीँ है, उससे अच्छा है।
यही वर्णन शान्ति पर्व (६७/१२७-१२८) में भी है।
अनुशासन पर्व (११५/६३-६७) में बहुत से राजाओं की सूची है जिन्होंने तथा कई अन्य महान् राजाओं ने कभी मांस नहीँ खाया था। इनमें रन्तिदेव का भी नाम है-

श्येनचित्रेण राजेन्द्र सोमकेन वृकेण च।
रैवते रन्तिदेवेन वसुना, सृञ्जयेन च॥६३॥

एतैश्चान्यैश्च राजेन्द्र कृपेण भरतेन च।
दुष्यन्तेन करूषेण रामालर्कनरैस्तथा॥६४॥

विरूपश्वेन निमिना जनकेन च धीमता।
ऐलेन पृथुना चैव वीरसेनेन चैव ह॥६५॥

इक्ष्वाकुणा शम्भुना च श्वेतेन सगरेण च।
अजेन धुन्धुना चैव तथैव च सुबाहुना॥६६॥

हर्यश्वेन च राजेन्द्र क्षुपेण भरतेन च।
एतैश्चान्यैश्च राजेन्द्र पुरा मांसं न भक्षितम॥६७॥
श्येनचित्र, सोमक, वृक, रैवत, रन्तिदेव , वसु, सृञ्जय, अन्यान्य नरेश, कृप, भरत, दुष्यन्त, करूष, राम, अलर्क, नर, विरूपाश्व, निमि, बुद्धिमान जनक, पुरूरवा, पृथु, वीरसेन, इक्ष्वाकु, शम्भु, श्वेतसागर, अज, धुन्धु, सुबाहु, हर्यश्व, क्षुप, भरत-इन सबने तथा अन्य राजाओं ने कभी मांस नहीँ खाया था।

३-भगवान् राम आदि कई राजाओं का ऊपर उल्लेख है कि उन लोगों ने जीवन में कभी मांस नहीं खाया।

४-यज्ञ में उपरिचर वसु ने पशु बलि का समर्थन किया था जिस पर ऋषियों ने उनको शाप दिया था।

महाभारत, शान्ति पर्व, अध्याय ३३७-
देवानां तु मतं ज्ञात्वा वसुना पक्षसंश्रयात्॥१३॥

छागेनाजेन यष्टव्यमेवमुक्तं वचस्तदा।
कुपितास्ते ततः सर्वे मुनयः सूर्यवर्चसः॥१४॥

ऊचुर्वसुं विमानस्थं देवपक्षार्थविदिनम्।
सुरपक्षो गृहीतस्ते यस्मात् तस्माद दिवः पत॥१५॥

अद्यप्रभृति ते याजन्नाकाशे विहता गतिः।
अस्मच्छापाभिघातेन महीं भित्वा प्रवेक्ष्यसि॥१६॥

यहां अज का अर्थ बीजी पुरुष कहा गया है, जिसकी यज्ञ द्वारा उपासना होती है।।यज्ञ में पशु का आलभन करते हैं-उसका पीठ, कन्धा आदि छूते है। इसे शमिता कहते हैं, अर्थात् शान्त करने वाला। शान्त करने के लिए हत्या नहीँ की जाती है। पर इसका अर्थ किया जाता है कि पशु का कन्धा आदि छू कर देखते हैं कि कहाँ से उसका मांस काटना अच्छा होगा। आजकल भी घुड़सवारी सिखाई जाती है कि घोड़े पर चढ़ने के पहले उसकी गर्दन तथा कन्धा थपथपाना चाहिए। इससे वह प्रसन्न हो कर अच्छी तरह दौड़ता है। बच्चों की भी प्रशंसा के लिए उनकी पीठ थपथपाते हैं, यद्यपि वे भाषा भी समझ सकते हैं। यही आलभन है। शिष्य भी पहले गुरु को जा कर नमस्कार करता है तो गुरु उसके कन्धे पर हाथ रख कर आलभन करते हैं। यदि आलभन द्वारा उसकी हत्या करेंगे तो शिक्षा कौन लेगा? गुरु को भी फांसी होगी। हर अवसर पर यदि कोई पैर छूकर नमस्कार करे तो उसकी पीठ पर ही हाथ रख कर ही आशीर्वाद दिया जाता है।

५-बलराम जी का मदिरा पान-ऐसा वर्णन करने वाले से अधिक मूर्ख मिलना सम्भव नहीं है। किसी भी विद्या या खेल में अच्छा होने के लिए पूरे जीवन साधना करनी पड़ती है। बलराम जी अपने समय के सर्वश्रेष्ठ पहलवान तथा गदा युद्ध के विशेषज्ञ थे। दुर्योधन उनके पास ही गदा युद्ध की विशेष शिक्षा लेने गया था। पहलवान होने के लिए दैनिक कम से कम ५ घण्टे व्यायाम तथा सादा पौष्टिक भोजन करना पड़ता है। यदि मद्य पान द्वारा ही मल्ल होने की बात सिखायेंगे तो भारत में कभी अच्छे खिलाड़ी नहीँ हो सकते जो ओलम्पिक में जीत सकें। बलराम जी वारुणी लेते थे जो कठोर व्यायाम के लिए आवश्यक है।

अष्टाङ्ग हृदय सूत्र (७/४२)- श्वेतसुरा सा च श्वेत पुनर्नवादि मूलयुक्तेन शालिपिष्टेन क्रियते। गुणाः लघुस्तीक्ष्णा हृद्या शूल- कास-वमि -श्वास-विबन्ध- आध्मान- पीनसघ्नी। सुश्रुत संहिता, उत्तर (४२/१०२)-वात शूल शमनी।

शरीर की कोशिकाओं में टूट फूट होती है। उनके पुनर्निर्माण के लिए जो ओषधि है उसे पुनर्नवा कहते हैं। इसके अतिरिक्त शरीर गर्म होने के बाद अचानक जल या भोजन लेने पर कास या वात हो जाता है। ठीक आराम नहीँ होने पर शूल तथा वायु विकार होता है। इन कष्टों को दूर करने के लिए पुनर्नवा आदि मूलों को धान के चूर्ण के साथ मिलाकर जो ओषधि बनती है, उसे वारुणी कहा गया है।

लेखक : अरुण कुमार उपाध्याय

महाभारत

चीन की सभ्यता 5000 साल पुरानी मानी जाती है, लगभग महाभारत काल का समय,भी यही है तो चीन का उल्लेख महाभारत में क्यों नहीं है ?

देखिए महाभारत काल में अखंड भारत के मुख्यत: 16 महाजनपदों (कुरु, पंचाल, शूरसेन, वत्स, कोशल, मल्ल, काशी, अंग, मगध, वृज्जि, चे‍दि, मत्स्य, अश्मक, अवंति, गांधार और कंबोज) के अंतर्गत 200 से अधिक जनपद थे। दार्द, हूण, हुंजा, अम्बिस्ट आम्ब, पख्तू, कैकय, वाल्हीक बलख, अभिसार (राजौरी), कश्मीर, मद्र, यदु, तृसु, खांडव, सौवीर सौराष्ट्र, शल्य, यवन, किरात, निषाद, उशीनर, धनीप, कौशाम्बी, विदेही, अंग, प्राग्ज्योतिष (असम), घंग, मालव, कलिंग, कर्णाटक, पांडय, अनूप, विन्ध्य, मलय, द्रविड़, चोल, शिवि शिवस्थान-सीस्टान-सारा बलूच क्षेत्र, सिंध का निचला क्षेत्र दंडक महाराष्ट्र सुरभिपट्टन मैसूर, आंध्र, सिंहल, आभीर अहीर, तंवर, शिना, काक, पणि, चुलूक चालुक्य, सरोस्ट सरोटे, कक्कड़, खोखर, चिन्धा चिन्धड़, समेरा, कोकन, जांगल, शक, पुण्ड्र, ओड्र, क्षुद्रक, योधेय जोहिया, शूर, तक्षक व लोहड़ लगभग 200 जनपद से अधिक जनपदों का महाभारत में उल्लेख मिलता है।

महाभारत काल में म्लेच्छ और यवन को विदेशी माना जाता था। भारत में भी इनके कुछ क्षेत्र हो चले थे। हालांकि इन विदेशियों में भारत से बाहर जाकर बसे लोग ही अधिक थे।
देखा जाए तो भारतीयों ने ही अरब और योरप के अधिकतर क्षेत्रों पर शासन करके अपने कुल, संस्कृति और धर्म को बढ़ाया था। उस काल में भारत दुनिया का सबसे आधुनिक देश था और सभी लोग यहां आकर बसने और व्यापार आदि करने के प्रति उत्सुक रहते थे। भारतीय लोगों ने भी दुनिया के कई हिस्सों में पहुंचकर वहां शासन की एक नए देश को गढ़ा है, इंडोनेशिया, सिंगापुर, मलेशिया, कंबोडिया, वियतनाम, थाईलैंड इसके बचे हुए उदाहरण है। भारत के ऐसे कई उपनिवेश थे जहां पर भारतीय धर्म और संस्कृति का प्रचलन था। ऋषि गर्ग को यवनाचार्य कहते थे। यह भी कहा जाता है कि अर्जुन की आदिवासी पत्नी उलूपी स्वयं अमेरिका की थी। धृतराष्ट्र की पत्नी गांधारी कंदहार और पांडु की पत्नी माद्री ईरान के राजा सेल्यूकस (शल्य) की बहिन थी। ऐसे उल्लेख मिलता है कि एक बार मुनि वेद व्यास और उनके पुत्र शुकदेव आदि जो अमेरिका मेँ थे। शुक ने पिता से कोई प्रश्न पूछा। व्यास जी इस बारे मेँ चूंकि पहले बता चुके थे, अत उन्होंने उत्तर न देते हुए शुक को आदेश दिया कि शुक तुम मिथिला (नेपाल) जाओ और यही प्रश्न राजा जनक से पूछना
तब शुक अमेरिका से नेपाल जाना पड़ा था।कहते हैं कि वे उस काल के हवाई जहाज से जिस मार्ग से निकले उसका विवरण एक सुन्दर श्लोक में है:- “

मेरोहर्रेश्च द्वे वर्षे हेमवँते तत:। क्रमेणेव समागम्य भारतं वर्ष मासदत्।। सदृष्टवा विविधान देशान चीन हूण निषेवितान।
अर्थात = शुकदेव अमेरिका से यूरोप (हरिवर्ष, हूण, होकर चीन और फिर मिथिला पहुंचे। पुराणों हरि बंदर को कहा है। वर्ष माने देश। बंदर लाल मुंह वाले होते हैं। यूरोपवासी के मुंह लाल होते हैं। अत:हरिवर्ष को यूरोप कहा है। हूणदेश हंगरी है यह शुकदेव के हवाई जहाज का मार्ग था।…
अमेरिकन महाद्वीप के बोलीविया (वर्तमान में पेरू और चिली) में हिन्दुओं ने प्राचीनकाल में अपनी बस्तियां बनाईं और कृषि का भी विकास किया। यहां के प्राचीन मंदिरों के द्वार पर विरोचन, सूर्य द्वार, चन्द्र द्वार, नाग आदि सब कुछ हिन्दू धर्म समान हैं।
जम्बू द्वीप के वर्ण में अमेरिका का उल्लेख भी मिलता है। पारसी, यजीदी, पैगन, सबाईन, मुशरिक, कुरैश आदि प्रचीन जाति को हिन्दू धर्म की प्राचीन शाखा माना जाता है।

ऋग्वेद में सात पहियों वाले हवाई जहाज का भी वर्णन है।-
“सोमा पूषण रजसो विमानं सप्तचक्रम् रथम् विश्वार्भन्वम्।”…
इसके अलावा ऋग्वेद संहिता में पनडुब्बी का उल्लेख भी मिलता है, “यास्ते पूषन्नावो अन्त:समुद्रे हिरण्मयी रन्तिरिक्षे चरन्ति। ताभिर्यासि दूतां सूर्यस्यकामेन कृतश्रव इच्छभान:”।

श्रीकृष्ण और अर्जुन अग्नि यान (अश्वतरी) से समुद्र द्वारा उद्धालक ऋषि को आर्यावर्त लाने के लिए पाताल गए।
भीम, नकुल और सहदेव भी विदेश गए थे। अवसर था युधिष्ठिर के राजसूय यज्ञ का। यह महान ऋषियोँ और राजाओँ को निमंत्रण देने गए। यह लोग चारों दिशाओं में गए। कृष्ण-अर्जुन का अग्नियान अति आधुनिक थी। कहते हैं कि कृष्ण और बलराम एक बोट के सहारे ही नदी मार्ग से बहुत कम समय में मथुरा से द्वारिका में पहुंच जाते थे। भारतवासी जहाजों पर चढ़कर जलयुद्ध करते थे, यह ज्ञात वैदिक साहित्य में तुग्र ऋषि के उपाख्यान से, रामायण में कैवर्तों की कथा से तथा लोकसाहित्य में रघु की दिग्विजय से स्पष्ट हो जाती है।भारत में सिंधु, गंगा, सरस्वती और ब्रह्मपुत्र ऐसी नदियां हैं जिस पर पौराणिक काल में नौका, जहाज आदि के चलने का उल्लेख मिलता है। कुछ विद्वानों का मत है कि भारत और शत्तेल अरब की खाड़ी तथा फरात (Euphrates) नदी पर बसे प्राचीन खल्द (Chaldea) देश के बीच ईसा से 3,000 वर्ष पूर्व जहाजों से आवागमन होता था। भारत के प्राचीनतम ग्रंथ ऋग्वेद में जहाज और समुद्रयात्रा के अनेक उल्लेख है (ऋक् 1. 25. 7, 1. 48. 3, 1. 56. 2, 7. 88. 3-4 इत्यादि)। याज्ञवल्क्य सहिता, मार्कंडेय तथा अन्य पुराणों में भी अनेक स्थलों पर जहाजों तथा समुद्रयात्रा संबंधित कथाएं और वार्ताएं हैं। मनुसंहिता में जहाज के यात्रियों से संबंधित नियमों का वर्णन है। अमेरिका का उल्लेख पुराणों में पाताललोक, नागलोक आदि कहकर बताया गया है। इस अंबरिष भी कहते थे। जैसे मेक्सिको को मक्षिका कहा जाता था। कहते हैं कि मेक्सिको के लोग भारतीय वंश के हैं। वे भारतीयों जैसी रोटी थापते हैं, पान, चूना, तमाखू आदि चबाते हैं। नववधू को ससुराल भेजने समय उनकी प्रथाएं, दंतकथाएं, उपदेश आदि भारतीयों जैसे ही होते हैं। संयुक्त राज्य अमेरिका के एक ओर मेक्सिको है तो दूसरी ओर कनाडा। अब इस कनाडा नाम के बारे में कहा जाता है कि यह भारतीय ऋषि कणाद के नाम पर रखा गया था। यह बात डेरोथी चपलीन नाम के एक लेखक ने अपने ग्रंथ में उद्धत की थी। कनाडा के उत्तर में अलास्का नाम का एक क्षेत्र है। पुराणों अनुसार कुबेर की नगरी अलकापुरी हिमालय के उत्तर में थी। यह अलास्का अलका से ही प्रेरित जान पड़ता है।

अमेरिका में शिव, गणेश, नरसिंह आदि देवताओं की मूर्तियां तथा शिलालेख आदि का पाया जाने इस बात का सबसे बड़ा सबूत है कि प्रचीनकाल में अमेरिका में भारतीय लोगों का निवास था। इसके बारे में विस्तार से वर्णन आपको भिक्षु चमनलाल द्वारा लिखित पुस्तक ‘हिन्दू अमेरिका’ में चित्रों सहित मिलेगा। दक्षिण अमेरिका में उरुग्वे करने एक क्षेत्र विशेष है जो विष्णु के एक नाम उरुगाव से प्रेरित है और इसी तरह ग्वाटेमाल को गौतमालय का अपभ्रंष माना जाता है। ब्यूनस आयरिश वास्तव में भुवनेश्वर से प्रेरित है। अर्जेंटीना को अर्जुनस्थान का अपभ्रंष माना जाता है। पांडवों का स्थापति मय दानव था। विश्‍वकर्मा के साथ मिलकर इसने द्वारिका के निर्माण में सहयोग दिया था। इसी ने इंद्रप्रस्थ का निर्माण किया था। कहते हैं कि अमेरिका के प्रचीन खंडहर उसी के द्वारा निर्मित हैं। यही माया सभ्यता का जनक माना जाता है। इस सभ्यता का प्राचीन ग्रंथ है पोपोल वूह (popol vuh)। पोपोल वूह में सृष्टि उत्पत्ति के पूर्व की जो स्थिति वर्णित है कुछ कुछ ऐसी ही वेदों भी उल्लेखित है। उसी पोपोल वूह ग्रन्थ में अरण्यवासी यानि असुरों से देवों के संघर्ष का वर्णन उसी प्रकार से मिलता है जैसे कि वेदों में मिलता है।
पूरी दुनिया हिन्दू सनातनियों भारतवासियों द्वारा ही स्थापित की हुए है अलग अलग इस्थानों के मौसम और बदले समय और कलियुग के प्रभाव के कारण धर्म से विमुख हो गया।

Share this:

માતા કુંતીના સૌથી મોટા પુત્ર કર્ણની જીવનગાથા વિશે તો ઘણું સાંભળ્યું હશે. પરંતુ તેના મૃત્યુ વિશે જાણો છો ?

જ્યારે મહાભારતનું યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતુંં ત્યારે કર્ણના રથનું પૈડું જમીનમાં ફસાઈ ગયું હતુંં. ત્યારે કર્ણએ અર્જુનને જણાવ્યું કે અર્જુન જ્યાં સુધી હું મારા રથનું પૈડું જમીનમાંથી બહાર ન કાઢી લઉ ત્યાં સુધી તું મારા પર વાર નહિ કરે. આ સાંભળી અર્જુન અટકી ગયો. ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ અર્જુનને કહ્યું કે અર્જુન તું કેમ અટકી ગયો બાણ ચલાવ.

અર્જુને શ્રી કૃષ્ણને જણાવ્યું કે તે યુદ્ધના નિયમથી વિરુદ્ધ છે. ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ અર્જુનને યાદ અપાવ્યું કે જ્યારે અભિમન્યુ એકલો જ બધા યોદ્ધાઓ સાથે લડી રહ્યો હતો ત્યારે યુદ્ધના નિયમનો ખ્યાલ રાખ્યો હતો ? ત્યારે શું પિતામહે યુદ્ધના કોઈ નિયમ બનાવ્યા ન હતા ? અને એટલું જ નહિ ભરી સભામાં દ્રૌપદીને વેશ્યા કહેવામાં આવી હતી ત્યારે ?

આ સાંભળી અર્જુનને ગુસ્સો આવ્યો અને કર્ણ પર બાણ ચલાવી દીધું. અર્જુન દ્વારા ચલાવાયેલું બાણ કોઈ સાધારણ બાણ ન હતું કે જેનાથી કર્ણ બચી શકે. તે પાશુપસ્ત્ર હતું. જે ભગવાન શિવજીના વરદાનથી અર્જુનને મળ્યું હતું. જ્યારે પાંડવો ૧૪ વર્ષના વનવાસ માટે ગયા ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ પાંચેય પાંડવને અલગ અલગ તપસ્યા કરવા માટે મોકલી દીધા હતા. તેમાં અર્જુને ભગવાન શિવજીની તપસ્યા કરી હતી અને ભગવાન શિવજીએ તેને પાશુપસ્ત્ર વરદાન સ્વરૂપે આપ્યું હતું.

અર્જુનના વાર બાદ તડપી તડપીને કર્ણ પોતાના મૃત્યુની રાહ જોઈ રહ્યો હતો ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ કર્ણની પરીક્ષા લેવાનું વિચાર્યું અને બ્રાહ્મણ રૂપ ધારણ કરીને કૃષ્ણ ભગવાન કર્ણ પાસે આવ્યા અને કહ્યું કે હે કર્ણ મારી પુત્રીના લગ્ન છે અને મારી પાસે તેને દાનમાં આપવા માટે સોનું નથી તો મને સોનાનું દાન આપ.

ત્યારે કર્ણએ જણાવ્યું કે હવે મારી પાસે કંઈ નથી હું તમને શું દાન કરી શકું શા માટે તમે મારી પરીક્ષા લઇ રહ્યો છો. ત્યારે બ્રાહ્મણે કહ્યું કે હજુ પણ તારી પાસે તારો સોનાનો દાંત છે દાન આપવા માટે. ત્યારે કર્ણએ જણાવ્યું કે પથ્થર મારીને મારો દાંત કાઢી લો. ત્યારે બ્રાહ્મણે જણાવ્યું કે દાન આપવાનું હોય મારાથી પથ્થર મારીને ન લેવાય તારે આપવો પડશે દાંત. ત્યારે કર્ણએ પોતાના હાથે દાંત પર પથ્થર મારીને દાંત કાઢી બ્રાહ્મણને આપ્યો.

ત્યારે બ્રાહ્મણે કહ્યું કે દાંતને પવિત્ર કરીને આપ ત્યારે કર્ણને પોતાનું બાણ જમીન પર ચલાવ્યું તો ત્યાંથી ગંગા નદીની જળ ધારા થઇ અને દાંત પવિત્ર થઇ ગયો. ત્યાર બાદ કર્ણ સમજી ગયો કે આ બ્રાહ્મણ કોઈ દેવતા છે અથવા તો પરમાત્મા પોતે છે માટે તેણે બ્રાહ્મણને કહ્યું કે તમે જે હોય તે મને તમારું અસલી રૂપ દેખાડો.

ત્યાર બાદ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ પોતાના અસલી રૂપમાં આવ્યા અને કર્ણને જણાવ્યું કે તું ખરેખર મહાન દાનવીર છે તારા જેટલું દાની જગતમાં બીજું કોઈ નથી, માટે હું તારા આ કર્મથી પ્રસન્ન છું, તું જે માંગીશ તે આપીશ માટે કોઈ વરદાન માંગ. ત્યારે કર્ણએ કહ્યું, કે આમ તો મેં ક્યારેય કોઈ પાસે માગ્યું નથી પરંતુ આજે એક વરદાન માંગુ છું કે મને જન્મ એક કુંવારી માતાએ આપ્યો છે માટે મારા અંતિમ સંસ્કાર પણ એક કુંવારી જમીન પર થાય તેવું ઈચ્છું છું.

ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ પોતાની અંત:દ્રષ્ટિથી કુંવારી જમીન શોધી તો તાપી નદીના કિનારે અશ્વિની કુમારના મંદિર પાસેની જમીન કુંવારી હતી. ત્યાર બાદ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અને પાંચેય પાંડવોએ કર્ણના અંતિમ સંસ્કાર ત્યાં કર્યા. ત્યારે પાંડવોએ પૂછ્યું કે આ કુંવારી જમીન જ છે એવું કંઈ રીતે સાબિત થાય. ત્યારે કર્ણ પ્રગટ થયો અને જણાવ્યું કે તાપી મારી બહેન છે, અશ્વિની કુમાર મારા ભાઈઓ છે અને હું સૂર્ય પુત્ર છું અને મારો અગ્નિદાહ એક કુંવારી જમીનમાં જ થયો છે.

ત્યારે પાંડવોએ જણાવ્યું કે હે પ્રભુ અમને તો ખબર પડી ગઈ કે આ એક કુંવારી જમીન છે. પરંતુ આવનારી પેઢીને કંઈ રીતે ખબર પડશે કે કુંવારી જમીન પર જ દાનવીર કર્ણના અંતિમ સંસ્કાર થયા હતા. ત્યારે ભગવાને વિચાર્યું અને કહ્યું કે આ જ જમીન પર એક વટ વૃક્ષ ઉગશે અને તેમાં ત્રણ પાંદડા આવશે જે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશના પ્રતિક હશે અને આગળ જણાવ્યું કે જે કોઈ પણ અહીં સાચી શ્રદ્ધાથી પ્રાર્થના કરશે તેની મનોકામના અહીં અવશ્ય પૂર્ણ થશે.

મિત્રો આ વટ વૃક્ષ આજે પણ છે અને આજે પણ તેમાં માત્ર ત્રણ જ પાંદડા છે જે એ વાતની સાબિતી આપે છે કે દાનવીર કર્ણના અગ્નિ સંસ્કાર ત્યાં જ કરવામાં આવ્યા હતા.

મિત્રો સૌથી મજેદાર વાત તો એ છે કે આ વટ વૃક્ષ આપણા ગુજરાતમાં જ છે. સુરત શહેરમાં તાપી નદીના કિનારે આવેલ અશ્વિની કુમાર મંદિર પાસે આ ત્રણ પાંદડા વાળું વટ વૃક્ષ આવેલું છે. અને કદાચ એટલા માટે જ આજે સુરત શહેરની દુનિયાભરમાં બોલબાલા છે. ત્યાં જઈને કોઈ પણ પોતાનુ જીવન વ્યવસ્થિત કરી લે છે. કેમ કે સુરત પર આજે પણ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અને સૂર્યદેવના આશીર્વાદ છે. જીવનમાં એક વાર અવશ્ય તે તીર્થ સ્થળની યાત્રાએ જજો.

જય શ્રી કૃષ્ણ

પરેશ વાવલિયા

Share this:

મહાભારતના કર્ણના અગ્નિસંસ્કાર કેમ સુરતમાં જ કરવામાં આવ્યાં હતા? જાણો તેના પાછળ છુપાયેલુ રહસ્ય

મહાભારતના કર્ણને આપણે સૌ જાણીએ છીએ. પણ શું તમે જાણો છો કે મહાભારતના કર્ણના અગ્નિસંસ્કાર કેમ સુરતમાં જ કરવામાં આવ્યા હતા. આ હકિકત તમારા માટે જાણવી ખુબ જ જરૂરી છે. મહારાણી કુંતીનો સૌથી મોટો પુત્ર એટલે કર્ણ. આપણે કર્ણની જીવનગાથા વિશે ઘણું સાંભળ્યું હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય તેના મૃત્યુ વિશે જાણ્યું છે… નહીંને તો આવો જાણીએ…..

ચાલો જાણીએ કે કર્ણના મૃત્યુ પાછળની હકિકત શું છે. તમને જણાવી દયે કે જ્યારે મહભારતનું યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું. ત્યારે કર્ણના રથનું પૈડું જમીનમાં ફસાઈ ગયું હતું. ત્યારે કર્ણએ અર્જુનને જણાવ્યુ કે હે અર્જુન હું રથનું પૈડું બહાર ન કાઢું ત્યાં સુધી તું મારા પર વાર નહિં કરે. જેથી

અર્જુન જ્યાં સુધી હું મારા રથનું પૈડું જમીનમાથી બહાર ન કાઢું ત્યાં સુધી મારા પર વાળ નહીં કરે.આ સાંભળી અર્જુન અટકી ગયો. ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ કહ્યું કે હે અર્જુન તું કેમ અટકી ગયો? બાણ ચલાવ. જ્યારે અર્જુને કહ્યું તે યુદ્ધના વિરોધમાં છે. ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ સ્મરણ કરાવ્યું કે અભિમન્યુ એકલો યોદ્ધા સાથે લડી રહ્યો હતો. ત્યારે યુદ્ધના નિયમોનો ખ્યાલ ન હતો. ત્યારે શું પિતામહે યુદ્ધના નિયમો બતાવ્યા ન હતા. દ્વોપદીને ભરી સભામાં અપશબ્દો કહ્યાં ત્યારે નિયમોનો ભંગ ન હતો.

આ શબ્દો સાંભળીને અર્જુનને ગુસ્સો આવ્યો હતો અને તેને પોતાનું બાણ ચલાવ્યું હતું. અર્જુને કર્ણ પર પાસુપસ્ત્ર બાણ ચલાવ્યું હતું. તમને જણાવી દયે કે ભગવાન શિવજીએ અર્જુનને પાસુપસ્ત્રનું વરદાન આપ્યું હતું. અર્જુનના આ બાણથી કર્ણ તડપી તડપીને પોતાના મૃત્યુની રાહ જોઈ રહ્યો હતો. ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ કર્ણની પરીક્ષા લેવાનું વિચાર્યું હતું.

કર્ણ જ્યારે તડપી રહ્યો હતો ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણ બ્રાહ્મણનુ રૂપ ધારણ કરીને કહ્યું હે કર્ણ મારી પુત્રીના લગ્ન છે અને મારી પાસે તેને દાન આપવા સોનું નથી,તો મને સોનાનું દાન આપ. ત્યારે કર્ણએ જણાવ્યુ કે મારી પાસે કઈ જ નથી. હું તમને શું દાન આપવું. ત્યારે બ્રાહ્મણે કહ્યું કે તારી પાસે સોનાનો દાંત છે. તે દાનમાં આપી દે. કર્ણએ કહ્યું કે પથ્થર મારીને મારો દાંત કાઢી લો.

ત્યારે કર્ણએ કહ્યું કે પથ્થરમાંરીને મારો દાંત લઈ લો ત્યારે બ્રાહ્મણે ના પાડી અને કહ્યું કે દાન આપવું હોય તો તમે જ આપો મારાથી ન લેવાઈ. જેથી કર્ણએ પથ્થરનો ઘા મારીને પોતાનો દાંત કાઢી આપ્યો હતો. બ્રાહ્મણે કહ્યું દાંતને પવિત્ર કરીને આપ. ત્યારે કર્ણએ પોતાનું બાણ જમીન પર ચલાવ્યું તો ત્યાંથી ગંગા નદીની જળમાળા થઈ અને દાંત પવિત્ર થઈ ગયો

આ બાદ કર્ણને સમજ આવી ગઈ કે આ કોઈ સામાન્ય બ્રાહ્મણ નથી. આ કોઈ પરમાત્મા છે. જેથી તેને કહ્યું તે તમે તમારૂ સાચુ રૂપ બતાવો. જેથી ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ પોતાના સાચા રૂપમાં દર્શન આપ્યા હતા. ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ કહ્યું કે તારાથી મહાન કોઈ દાનવીર આ જગતમાં કોઈ નથી.

પાંડવોએ પૂછ્યું કે આ કુંવારી જમીન કેવી રીતે છે? ત્યારે કર્ણએ પ્રગટ થઈને કહ્યું કે તાપી મારી બહેન છે. અશ્વની કુમાર મારા ભાઈઓ છે અને હું સૂર્ય પુત્ર છું અને મારો અગ્નિદાન એક કુંવારી જમીનમાં થયો છે. ત્યારે પાંડવોએ કે આવનારી પેઢીને કેમ જાણ થશે કે અહિંયા કર્ણના અંતિમ સંસ્કાર થયા છે.

ત્યારે કૃષ્ણએ કહ્યું કે આ જમીન પર એક વડવૃક્ષ ઊગશે અને તેમાં ત્રણ પાંદડાઓ આવશે. બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ. એના ત્રણ પ્રતિક હશે. અહીંયા જે પણ સાચી શ્રદ્ધાથી પ્રાર્થના કરશે. તેની મનોકામના અવશ્ય પૂર્ણ થશે. આમ આજે પણ સુરતની તાપી નદીના કિનારે આ વડવૃક્ષ ઉભું છે અને તેમાં ત્રણ પાંદડા વાળું આ ઝાડ છે. જે સુરતમાં ત્રણ પાનનાં વડે તરીકે ઓળખાય છે.

Rekha Jadhav

Share this:

अंधे धृतराष्ट्र ने क्यों गंवाए सौ पुत्र- श्रीकृष्ण का उत्तर


महाभारत युद्ध समाप्त होने पर धृतराष्ट्र ने श्रीकृष्ण से पूछा- मैं अंधा पैदा हुआ, सौ पुत्र मारे गए भगवन मैंने ऐसा कौन सा पाप किया है जिसकी सजा मिल रही है. श्रीकृष्ण ने बताना शुरू किया- पिछले जन्म में आप एक राजा थे. आपके राज्य में एक तपस्वी ब्राह्मण थे. उनके पास हंसों का एक जोड़ा था जिसके चार बच्चे थे.

ब्राह्मण को तीर्थयात्रा पर जाना था लेकिन हंसों की चिंता में वह जा नहीं पा रहे थे. उसने अपनी चिंता एक साधु को बताई. साधु ने कहा- तीर्थ में हंसों को बाधक बताकर हंसों का अगला जन्म खराब क्यों करते हो. राजा प्रजापालक होता है. तुम और तुम्हारे हंस दोनों उसकी प्रजा हो. हंसों को राजा के संरक्षण में रखकर तीर्थ को जाओ.

ब्राह्मण हंस और उसके बच्चे आपके पास रखकर तीर्थ को गए. आपको एक दिन मांस खाने की इच्छा हुई. आपने सोचा सभी जीवों का मांस खाया है पर हंस का मांस नहीं खाया. आपने हंस के दो बच्चे भूनकर खा लिए. आपको हंस के मांस का स्वाद लग गया. हंस के एक-एक कर सौ बच्चे हुए और आप सबको खाते गए.अंततः हंस का जोड़ा मर गया.

कई साल बाद वह ब्राह्मण लौटा और हंसों के बारे में पूछा तो आपने कह दिया कि हंस बीमार होकर मर गए. आपने तीर्थयात्रा पर गए उस व्यक्ति के साथ विश्वासघात किया जिसने आप पर अंधविश्वास किया था. आपने प्रजा की धरोहर में डाका डालकर राजधर्म भी नहीं निभाया.

जिह्वा के लालच में पड़कर हंस के सौ बच्चे भूनकर खाने के पाप से आपके सौ पुत्र हुए जो लालच में पड़कर मारे गए. आप पर आंख मूंदकर भरोसा करने वाले से झूठ बोलने और राजधर्म का पालन नहीं करने के कारण आप अंधे और राजकाज में विफल व्यक्ति हो गए.

श्रीकृष्ण ने कहा- सबसे बड़ा छल होता है विश्वासघात. आप उसी पाप का फल भोग रहे हैं।