Share this:

.
*ફુઈ નું ફુયારું*


*ખાંભા ગામની એ આયરાણી હતી. આયરાણીને માથે બહુ વસમી વેળા આવી પડી. આયર ગુજરી ગયો. અને દેશમાં દુકાળ પડ્યો. રાબ વિના છોકરાં રીડિયારમણ કરવા મંડ્યાં. દુખિયારી બાઈના મનમાં પોતાના ભાઈની એક જ ઓથ રહી હતી. પાડોશીને બે હાથ જોડી વિનવણી કરી: “બાપુ, બે દિવસ મારાં ગભરુડાંને ટીપું ટીપું રાબ પાજો, ત્યાં હું મારા ભાઈને ઘેર આંટો જઈને આવતી રહું છું.”*

*મિતિયાળા ગામમાં પોતાનો સગો ભાઈ રહે છે.*
*ખાંભેથી પોતે હોંશે હોંશે મિતિયાળે ગઈ. ઘરના બારણામાં જ ભાઈને ઊભેલો ભાળ્યો; પણ ભાઈને તો કળજુગે ઘેરી લીધો હતો.*

*“આ લેણિયાત ક્યાંથી આવી?” એટલું બોલીને આયર ઘરમાં પેસી ગયો. પાછલી છીંડીએ થઈને એણે પલાયન કર્યું. બહેને આઘેથી ભાઈને ભાગતો ભાળ્યો કે એના પગ ભારે થઈ ગયા. તોય દુ:ખની મારી બહેન પિયરની ઓસરીએ પહોંચી. ભોજાઈએ પણ મોંમાથી ‘આવો’ એટલું ન કહ્યું. નેવાં ઝાલીને નણંદ ઊભી રહી,*

*એણે ભાભીને પૂછ્યું: “ભાભી ! મારો ભાઈ ક્યાં ગયો?”*

*“તમારા ભાઈ તો કાલ્યુંના ગામતરે ગયા છે?”*

*ધરતી મારગ આપે તો સમાઈ જવાનું બહેનને મન થયું. એણે નિસાસો મૂક્યો. એ પાછી વળી ગઈ*.

*ભાભી કહે : “રોટલા ખાવા તો રોકાઓ.”*

*“ભાભી ! હસીને જો સોમલ દીધું હોત તોય પી જાત.” એટલું કહીને બહેન તો મૂંગી મૂંગી ચાલી નીકળી. પણ એની આંખમાં શ્રાવણ ને ભાદરવો વરસવા માંડ્યા. બોર બોર જેવાં પાણીડાં પાડતી ચાલી જાય છે.*

*માથે લીંબડાની ઘટા ઝળૂંબી રહી છે અને છીંક આવે એવા ચોખ્ખાફૂલ ઓરડાની લીંપેલી ઓસરીએ જબ્બર ડિલવાળો જોગડો ભગત બેઠો બેઠો હોકો પીએ છે. જોગડો બાઈને નાની હતી ત્યારથી ઓળખતો હતો. બહેનને જોતાં જ હરખમાં આવી જઈને રસ્તા ઉપર આડો ફર્યો : પૂછ્યું : “કાં, બાપ આમ રોતી કાં જા?”*

*“જોગડા ભાઈ ! મારે માથે દુ:ખના ડુંગરા થયા છે; પણ દુ:ખ મને રોવરાવતું નથી; મારો માનો જણ્યો ભાઈ મને દેખીને મોઢું સંતાડે છે, ઈ વાતનું મને રોવું આવે છે.”*

*“અરે, ગાંડી, એમાં શું રોવા બેઠી? હુંય તારો ભાઈ છું ના ! ઊઠ, હાલ્ય મારી સાથે.”*

*જોગડો એ બાઈને જીભની બહેન કહી અંદર લઈ ગયો. એક કળશી જુવાર લઈને ગાડું ભર્યું; રોકડ ખરચી આપી; પોતાના છોકરાને કહ્યું: “બેટા, ફુઈને લઈને ખાંભે મૂકી આવ્ય, અને દાણા ફુઈને ઘેર ઉતારી મેલજે.”*

*ગાડું જોડીને છોકરો ફુઈની સાથે ચાલ્યો.*
*વિધવા આયરાણી પોતાના મનમાં આ સંસારના સાચજૂઠ ઉપર વિચાર કરતી ચાલી ગઈ. તે દિવસથી જાણે એને પોતાનો ખોવાઈ ગયેલો માજાયો મળ્યો. અંતરમાંથી સંસારનાં ઝેર ઉતરી ગયાં.*

*બહેન ગયા પછી જોગડાની બાયડી આવીને બોલી : “ભગત, મને લાગે છે કે તમારે ને મારે છેટું પડી જાશે.”*

*“કેમ?”*

*“જુઓ, ભગત! છોકરો જો ખરેખર તમારા જ લોહીનો હશે, તો તો ગાડું ને બળદ એની ફુઈને આપીને આવશે; અને જો મારી જાતમાં કંઈ ફેરફાર હશે તો ગાડું-બળદ પાછાં લાવશે.”*

*“અરે, મૂરખી ! એવા તે વદાડ હોય ! એ છોકરું, બાપડો એવી વાતમાં શું સમજે? એ તો મોટેરાંએ કહ્યું હોય એટલું જ કરે ને? અને આપણે કોઈ દી ક્યાં શીખવ્યું છે કે કહ્યું છે?”*

*“ભગત, જો શીખવવું કે કહેવું પડે, તો પછી નવ મહિના ભાર વેંઢાર્યો તેનું મા’તમ શું?”*

*બીજે દિવસે છોકરો હાથમાં એકલી રાશ ઉલાળતો ઉલાળતો ઘેર આવ્યો. સાંભળીને પૂછ્યું : “બેટા ! ગાડું-બળદ ક્યાં?”*

*“ફુઈને દીધાં.”*

*“કાં ?”*

*“બાપા, તમે એના ભાઈ થઈને એને કાપડું દીધું અને હું ફુઈને ફુયારું ન આપી આવું?”*

*મા બોલી : “રંગ છે, બેટા ! હવે ભગતનો દીકરો સાચો !*

*✍ ઝવેરચંદ મેઘાણી*

Share this:

*એક વાર ખાસ સમય કાઢીને આ આખી વાત વાંચશો 🙏.નાની સેવા પ્રવ્રુતિ પણ કેટલા જણનું ભલું કરી શકે તેને યથાર્થ ઠરાવતી વાર્તા સ્વરૂપ પ્રેરણાત્મક મેસેજ*
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
💠🌀💠🔮💠🌀💠
*ખૂબ શાંતિ મળશે.💐*

મજા ની વાર્તા : “એક દિવસ ઈશ્વર ભૂલો પડશે….”

કોઈ કારણ થી આજે સ્ટાફ બસ રેગ્યુલર સમય થી મોડી આવવા ની હતી…

ઠંડી નું વાદળીયું વાતવરણ…કોઈ હિલ સ્ટેશન ની યાદ અપાવતું હતું. મને આવું વાતવરણ ગમતું , તેના બે કારણ હતા..એક તો સ્વેટર મફલર થી કવર કરેલ મારા શરીર થી ઠંડી દૂર રહેતી હતી અને બીજું કારણ પાકીટ ની ગરમી મારી સાથે હતી…

પાકીટ જો ભરેલ હોય જીવનની દરેક તકલીફો…નાની લાગે બાકી તો કીડી ડંખ મારે તો પણ કોબ્રા એ ડંશ માર્યો હોય તેવું લાગે..

બાજુ ની ચા ની કીટલી ઉપર ઉકળતી આદુ ઈલાયચી વાળી ચાની સુંગધે મને લલચાવ્યો. હું…ચા ની કિટલી તરફ ગયો….
કીટલી પાસે રાખેલ બાંકડા ઉપર બેસી એક ચા નો ઈશારો મેં કર્યો…એ દરમિયાન મારી બાજુમાં બે ગરીબ ઘર ના છોકરાઓ ખભે લટકાડેલ પ્લાસ્ટિક ના થેલા માં વેર વિખેર પડેલ પ્લાસ્ટિક ની બેગ અને બોટલ, એકઠા કરી થેલા માં ભરતા હતા…

મેં મારી જાત સામે જોયું ..બે સ્વેટર મફલર ટોપી…છતાં મને ઠડી લાગતી હતી..અને આ બાળકો ઠડી માં માત્ર શર્ટ અને ચડ્ડી પહેરી..પાપી પેટ માટે સવાર થી સઘર્ષ કરતા હતા… આવા સમયે ઈશ્વર નો આભાર માનવો કેમ ભુલાય….ઈશ્વરે જે પણ આપણને આપ્યું છે..તેનો આભાર માનવા ને બદલે…હજુ ઓછું પડે છે…કહી માંગણ ની જેમ મંદિર માં રોજ ભીખ માંગતા લોકો જીવન નો આનંદ લૂંટી શકતા નથી….

મેં એ બે બાળકો ને બાજુ માં બોલાવ્યા અને કીધું ચા પીશો…? તેઓ એ હા પણ ન પાડી અને ના પણ ન પાડી.. મારી સામે એ નિર્દોષ નજરે જોતા રહ્યા
મહેનત કરનાર વ્યક્તિ અને ભીખ માંગનાર વ્યક્તિ વચ્ચે આટલો તફાવત હોય છે….મહેનત કરનાર વ્યક્તિ પરિસ્થિતિ પ્રમાણે ઝુકે છે..પણ સ્વમાન ના ભોગે નહિ..

મેં ચા બનાવનાર સામે જોઈ ઈશારો કર્યો…. મેં બન્ને ને મારી બાજુ માં બેસાડી પૂછ્યું..
ભણો છો ?
કહે ના.
આખા દિવસ ના કેટલા રૂપિયા મળે છે…

સાહેબ 200 થી 250 રૂપિયા..

ચા અને બિસ્કિટ આવ્યા એ બન્ને બાળકો અંદર અંદર સામે જોઈ ચા સાથે બિસ્કિટ ખાવા લાગ્યા..મને લાગ્યું.. ભગવાન ને હવે છપ્પન ભોગ ની જરૂર નથી…વર્તમાન પરિસ્થિતિ જોતા તો એવું લાગે છે ઈશ્વર રુઠયો છે….
કારણ કે હવે લોકો એ ઈશ્વર ને પણ બેવકૂફ બનાવવા નું ચાલુ કર્યું…ઈશ્વર પણ હસતા હસતા બોલતો હશે…મારા બનાવેલ ..મને બનાવતા થયા છે

મેં કીધું રોજ અહીં આવો છો..

એ કહે હા સાહેબ..

કાલે આ કીટલી વાળા ને ત્યાં તમારા બન્ને માટે સ્વેટર અને પગ ના બુટ મુક્યા હશે એ તમે લઈ લેજો..

બન્ને ના ચહેરા ઉપર ખુશી આવી

હું ઉભો થઇ કીટલી ના માલિક ને રૂપિયા ચૂકવવા ગયો…
ત્યારે કીટલી નો માલિક બોલ્યો તમારા 20 રૂપિયા આપો એ બાળકો ના રૂપિયા તો ચૂકવાઈ ગયા…

મેં કીધું કોણે ચૂકવ્યા..?

કીટલી વાળા ભાઈ હસવા લાગ્યા.. પોતાનો ગલ્લો ખોલી ચોપડી બહાર કાઢી..મને બતાવી

ચોપડી ઉપર લખ્યું હતું…
હર હર મહાદેવ, જય માતાજી..જય રણછોડ…

મેં કીધું હું કંઈ સમજ્યો નહિ..

એ હસતા હસતા બોલ્યો સાહેબ
આ નાની બચત યોજના ની પાસબુક જેવી બુક છે…દરેક વ્યક્તિ કરોડો કે લાખો નું દાન ધર્માદો નથી કરી શકતા…
એટલે આવી પાસબુક માં જેમને દાન ધર્માદો કરવો હોય તેના રૂપિયા હું જમા કરી દઉં છું..એ રૂપિયા માંથી હું ગરીબ, લાચાર, સાધુ સંત, ફકીર અપંગ વગેરે લોકો ને વિનામૂલ્યે મુલ્યે ચા નાસ્તો દિવસ દરિમયાન કરાવું છું

જોવો સામેથી આવે છે તે દાદા નું નામ વલ્લભરામ અમને દર પંદર દિવસે 5000 રૂપિયા આપી જાય છે…

તમારું નામ..
મેં કીધું સમીર…

સમીર ભાઈ હું મારી જાત ને ધન્યતા અનુભવું છે કારણ કે આ પુણ્ય મારા હાથે થાય છે.. મેં પણ પરમાર્થ કરવા ડૂબકી લગાવી છે દિવસ ની પચીસ ચા વિના મૂલ્યે હું પણ ગરીબ વ્યક્તિઓ ની પીવડાવવા માંડ્યો છું.

જેટલી વિનામૂલ્યે ચા પીવરાવી હોય તેનો હિસાબ હું અલગ થી રાખું છું…દાન આપનાર વ્યક્તિ ના રૂપિયે રૂપિયા નો નૈતિક પણે હું હિસાબ રાખું છું.. આપણે કોઈ ને મદદ ન કરી શકીએ તો કંઈ નહિ પણ કોઈ મદદ કરતું હોય તેમાંથી પણ રૂપિયા મારી લેવા એ નીચ પ્રવૃત્તિ કહેવાય…

મેં કીધું વાહ..તમારું નામ

વશરામભાઈ …

દાદા નજીક આવ્યા એટલે વશરામ ભાઈ બોલ્યા દાદા તમને જ યાદ કરતો હતો અને તમે આવી ગયા…

દેખાવ માં તો એક દમ સીધા સાદા લાગતા દાદા ની પ્રવૃત્તિ જાણવા પ્રયત્ન કર્યો ત્યારે હું તેમના થી પ્રભાવિત થયો
તેઓ એક નિવૃત કેન્દ્રીય સરકારી કર્મચારી હતા..તેમને 35,000 થી વધારે પેંશેન અને 50,000 હજાર થી વધારે માસિક વ્યાજ મળતું હતું

દાદા સાથે વિગતે ચર્ચા કરતા તેમણે કહું..બાળકો ઈશ્વર કૃપા થી વિદેશ માં સેટ થઈ ગયા છે…
બાળકોએ અમને કીધું.. પપ્પા અમે અહીં ડોલર ખૂબ કમાઈયે છીયે..અમારી જિંદગી બનાવવા પાછળ ઘણી ઈચ્છાઓ તમારી અધૂરી રહી ગઈ છે જે હવે પુરી કરવાનો યોગ્ય સમય આવ્યો છે…રૂપીયા અમારા માટે બચાવવા ની જરૂર નથી…તમારા આત્મા ના કલ્યાણ માટે..તમને જે પ્રવૃત્તિ માંથી આનંદ મળતો હોય એ પ્રવૃત્તિ પાછળ સમય અને રૂપિયા ખર્ચો..તમને કે અમને અફસોસ ન થવો જોઈએ..રૂપિયા ખૂટે તો અમને જાણ કરજો…અમારા તરફથી પણ યોગ્ય જગ્યાએ દાન ધર્માદો કરતા રહેજો અને અમને જણાવજો…અમારા અને તમારા કોઈ સારા કર્મના પરિણામે આજે આપણે આનંદ કરિયે છીયે…

બસ બેટા અમેં ઘરડા માણસ, અમારી જરૂરિયાત કેટલી..
દર મહિને વ્યાજ આવે છે..તે વિવિધ સંસ્થાઓ… અને અલગ અલગ જગ્યા એ વહેચી દઉં છું…હું કોઈ પણ સંસ્થા ની મુલાકાત કર્યા વગર રૂપિયા ડોનેટ કરતો નથી બેટા મને મારી પ્રવૃત્તિથી ખૂબ જ આનંદ મળે છે….
વાલિયો લૂંટારો પણ સમજી ગયો હતો..મારા પાપ માં કોઈ ભાગીદાર નથી..તો એવા કર્મ જ શું કામ કરવા..જેનું પરિણામ માત્ર આપણે ભોગવુ પડે.

એક વાત કહું બેટા.. બુલેટ ટ્રેન થી પણ વધારે સ્પીડથી જીવન આપણું પસાર થઈ રહ્યું છે…દરેક સ્ટેશન નજર સામેથી ઝડપથી પસાર થઈ રહ્યા છે….કરોડો રૂપિયા ખર્ચવા છતાં…એ સ્ટેશન ફરીથી પાછું આવવા નું નથી..
એટલે જેટલો આનંદ કરવો હોય ,જેટલું.પુણ્ય કમાવવું હોય ત્યાંરે પુણ્ય કમાઈ લ્યો..આ શ્વાસ નો ક્યાં કોઈ ને ભરોસો છે…

ઈશ્વર ના દરબાર માં લાંચ રૂશ્વત ચાલતી નથી..ત્યાં તો જેવી કર્મ ની ખેતી તેવું તેનું પરિણામ..
સંક્ષિપ્ત માં કહું તો પોતાની સંપત્તિ ના માલીક બનો ચોકીદાર નહિ. ભલે લોકો કહે કર્મ જેવું કંઈ નથી પણ વાસ્તવ માં કર્મ જેવું છે..

બેટા ધાર્મિક સંસ્થાઓ ના ગોલખ ઉભરાઈ ગયા છે…
કથાઓ સાંભળી કે ધાર્મિક જગ્યા એ જવાથી કોઈ સુધરતું હોય તો પહેલી કથા સંસદ અને વિધાનસભા માં કરવી જોઈએ..અને એ પરીસર માં સર્વધર્મ ના મંદિર મસ્જિદ ચર્ચ બનાવવા જોઈએ..

એરણ ની ચોરી સોઈ નું દાન કરનાર લોકો ની વિકૃત ફોજ ઉભી થઇ છે..એક કેળું આપી ગરીબ વ્યક્તિ ની મજાક ઉડાવનાર નીચ વ્યક્તિઓ આપણી વચ્ચે કોલર ઉંચી કરી ફોટા પડાવે છે..

હું હસી પડ્યો…

જે વ્યક્તિઓ ઉપર જનતા વિશ્વાસ મૂકે એ જ લોકો જનતા ની થાળી નું ઝૂંટવી પોતાના ઘર ભરે છે…
જે સંતો કહે શુ લઈ ને આવ્યા શુ લઈ ને જવાના એજ બનાવટી સાધુ સંતો સંસારી ના રૂપિયે મોજ કરે છે….
કોઈ દિવસ ગિરનારી સાધુ સંત બાવા ને સંસાર ની વચ્ચે રખડતા જોયા? સંસાર છોડ્યો જ છે તો સંસાર થી અલિપ્ત રહો. .શા માટે સંસારી નો સ્વાદ લેવા આવો છો…જે આશ્રમ કે મંદિર માં જેમના નામ ની તકતી મારો છો એ લોકો તો સમાજ નું શોષણ કરી અહીં સુધી પોહચ્યો છે

હું મારી નજર સામે થી સ્ટાફ બસ ને પસાર થતી જોઈ રહ્યો પણ મેં તેને ઉભી રાખવા પ્રયત્ન ન કર્યો..કારણ કે જે જ્ઞાન કે સત્સંગ આશ્રમ માં નહિ પણ ચા ની કીટલી ઉપર આજે પીરસાતો હતો..એ છોડી જવાની ઈચ્છા મારી ન હતી

મેં વશરામભાઈ ને નજીક બોલાવી કીધું..લ્યો આ 3000 રૂપિયા મારા તરફ થી ..મારી પણ તમારી કર્મ રૂપી નાની બચત યોજના માં ખાતું ખોલો…મારા પગાર ના 5% હું મંદિરે મુકતો તેના બદલે તમારી કીટલી એ હવે થી મુકીશ….આવા કપરા સમય માં પણ મારી નોકરી સચવાય છે એ કોઈ ઈશ્વરી સંકેત જ સમજવાનો.

વશરામ ભાઈ ઈશ્વર ક્યાં સીધો આશીર્વાદ આપવા આવે છે..તમારી કીટલી એ કોઈ દિવસ “અલખ નો ઘણી” આવી ચા પી જશે ત્યારે મારા તમારા અને દાદા જેવા લોકો ના ભવ ભવ ના પાપો થી મુક્તિ મળી જશે…

વશરામભાઈ ની આખો ભીની થઇ ગઇ….એ બોલ્યા બાપલા એવા મારા નસીબ ક્યાંથી..

દાદા ભજન ગાવા લાગ્યા

રામનું સ્વાગત કરતાં ઋષિઓ જાપ જપંતા રહી ગયા
એઠા બોરને અમર કરીને ..રામ શબરીના થઈ ગયા
નહીં મળે ચાંદી-સોનાના…અઢળક સિક્કામાં
નહીં મળે એ કાશીમાં કે…નહીં મળે મક્કામાં
પણ નસીબ હોય તો મળી જાય..એ તુલસીના પત્તામાં
ઈશ્વર પડ્યો નથી રસ્તામાં…

દાદા શ્રદ્ધા રાખો એક દિવસ ઈશ્વર ભૂલો પડશે..અને તમારી કીટલી એ આવશે..જ

વશરામભાઈ ની આંખો ભીની હતી…

મેં કીધું વશરામભાઈ હમણાં જે બાળકો ને તમેં હમણાં ચા આપી તેમના માટે બે સ્વેટર અને બુટ તમને આપી જઈશ એ કાલે આવે તો તેમને આપી દેજો..દાદા મારી સામે જોઈ બોલ્યા… અરે બેટા.. મારા પણ દસ ધાબળા લેતો આવજે
લે આ 5000 રૂપિયા.. વશરામભાઈ બોલ્યા મારા તરફ થી બે ધાબળા..
જય હો અલખ ધણી ની કહી એ ફરી ધઘેં લાગ્યા.

મારા માટે આજ ની સવાર અલગ પ્રકાર ની હતી..
હું દાદા ને પગે લાગ્યો..અને કીધું સાચા સાધુ સંત તમે છો…સંસાર ની વચ્ચે રહી પણ પરમાર્થ વગર પ્રચારે કરો છો…જીવન જીવવું હોય તો તમારા પ્રમાણે જીવાય…

મિત્રો
दया धर्म का मूल है, पाप मूल अभिमान।
तुलसी दया न छोड़िये जा घट तन में प्राण॥

સાચું છે એ સચરાચર છે..સાચુ છે એ *અજરામર* છે
સાચું છે એ પરમેશ્વર છે
પણ ચોધારે વરસે મેહૂલિયો તો…મળે એક ટીપામાં
ઈશ્વર પડ્યો નથી રસ્તામાં…

✍️ *સંકલન*
💠🌀💠🔮💠🌀💠

Share this:

मन को जीतना ही सबसे बड़ा तप है.. एक ऋषि यति-मुनि एक समय घूमते-घूमते नदी के तट पर चल रहे थे। मुनि को मौज आई तो सोचा कि हम भी आज नाव पर बैठकर नदी की सैर करें और प्रभु की प्रकृति के दृश्यों को देखें, चढ़ बैठे नाव को देखने के विचार से।

मुनिवर नीचे के खाने में गये, जहां नाविक का सामान और निवास होता है। जाते ही उनकी दृष्टि एक कुमारी कन्या पर पड़ी, जो नाविक की पुत्री थी। कुमारी इतनी रुपवती थी कि मुनिवर विवश हो गये, उन्हें मूर्च्छा सी आ गई। देवी ने उनके मुख में पानी डाला तो होश आया।

कुमारी ने पूछा -“मुनिवर ! क्या हो गया ?”
मुनिवर बोले – “देवी ! मैं तुम्हारे सौन्दर्य पर इतना मोहित हो गया कि मैं अपनी सुध-बुध भूल गया अब मेरा मन तुम्हारे बिना नहीं रह सकता। मेरी जीवन मृत्यु तुम्हारे आधीन है।”

कुमारी बोली – “आपका कथन सत्य है, परन्तु मैं तो नीच जाति की मछानी हूं।”
मुनि – “मुझमें यह सामर्थ्य है कि मेरे स्पर्श से तुम शुद्ध हो जाओगी।”
कुमारी – “पर अब तो दिन है।”
मुनि – “मैं अभी रात कर दिखा सकता हूं।”

कुमारी – “फिर भी यह जल (नदी) है।”
मुनि – “मैं आन की आन में इसे स्थल (रेत) बना सकता हूं।”
कुमारी – “मैं तो अपने माता-पिता के आधीन हूं। उनकी सम्मति तो नहीं होगी।”
मुनि – “मैं उनको शाप देकर अभी भस्म कर सकता हूं।”

कुमारी – “भगवन् ! जब परमात्मा ने आपको आपके जप, तप के प्रताप से इतनी सामर्थ्य और सिद्धि वरदान दीये है तो कितनी मूर्खता की बात है कि आप अपने जन्म जन्मान्तरों के तप को एक नीच काम करने और क्षणिक आनन्द में विनष्ट करने के लिए तैयार हो। शोक ! आपमें इतनी सामर्थ्य है कि जल को थल, दिन को रात बना सको पर यह सामर्थ्य नहीं कि मन को रोक सको।”

मुनि ने इतना सुना ही था कि उसके ज्ञाननेत्र खुल गए। तत्काल देवी के चरणों में गिर पड़ा कि तुम मेरी गुरु हो, सम्भवतः यही न्यूनता थी जो मुझे नाव की सैर का बहाना बनाकर खींच लाई।