સરસ છોકરો

સરસ છોકરો

હું એની બાજુ જોઈ રહ્યો. વારુ, એ કરે છે શું ?
જો કે મારે એમ કરવાની જરાયે જરૂર નહોતી. છતાં પણ મેં એમજ કર્યું. થોડી વાર ત્યાં ઊભો રહ્યો.
હું મારા બે પૌત્રોને લઈ સાયકલ પર ફેરવવા નીકળ્યો હતો. જવું હતું હાઇવે પર ગાયત્રી મંદિર કે જ્યાં મને દર્શનનો અને દીકરાઓને ત્યાંના બાગમાં નિસરણી, લપસણી અને હીંચકાઓનો લાભ મળે. હું અવાર નવાર ત્યાં જાઉં છું.
ઘરેથી થોડા આગળ જતાં યાદ આવ્યું કે ઘઉંનો લોટ થઈ રહ્યો છે, લાવવો પડશે. મેં મંદિર જવાનું પછી રાખ્યું અને સાયકલ અનાજ દળવાની ઘંટી તરફ લીધી. મંદિરના નહિ પણ જુદા રસ્તે સાયકલ વાળી તે ન ગમતાં, નાના પૌત્રો એ એમની નારાજગી સાયકલ પર થોડા તોફાન દ્વારા વ્યક્ત કરી. મારું સાયકલ પરનું સંતુલન જતું રહે તેમ થયું.
મેં સાયકલ ધીમી કરી અને બંનેને સમજાવવાની કોશિશ કરવા લાગ્યો. હું સામાન્ય રીતે સાયકલ પર પાછળના ભાગે કેરિયર પર બેસું છું. એક પુત્રને આગળ ગવર્નર સાથે જોડાયેલ પાંજરામાં એના બે પગ બહાર રહે તેમ અને બીજાને મુખ્ય સીટ પર એક હાથ આડો રાખી તે પકડમાં રહે તેમ બેસાડું છું.
આવતા જતા લોકો કુતૂહલથી અમો ત્રણેયને જોઈ રહ્યા હતા. અત્યારે હાલ પંચાવન વર્ષથી વધારે ઉંમરના લોકોને એ ખ્યાલ હશે કે સાયકલના ગવર્નર સાથે સેટ થઈ જાય તેવા પાંજરા અગાઉ પ્રચલિત હતા કે જેમાં નાના બાળકને બે બાજુ પગ બહાર રાખી બેસાડી શકાતા હતા. તેમને તેડવાનો અને વજન ઉઠાવવાનો કોઈ ભાર લાગે નહિ.
એવામાં આગળ જતાં સામે એક નાનો, મેલાં ઘેલાં કપડાં પહેરેલો છોકરો સામે મળ્યો. એના હાથમાં એક ફાટેલી તૂટેલી થેલી હતી કે જેમાં થોડો ભંગાર ભરેલો દેખાઈ આવતો હતો. તે રોડ પરનો ભંગાર વીણવાનું કામ કરતો હશે.
મને મનમાં થયું કે લાવ એ છોકરાને કંઇક મદદ કરું. એનું ધ્યાન તો રોડની આજુ બાજુ હતું. મને એને જોતા લાગ્યું કે તે સંસ્કારી છે અને સીધી રીતે મારી કોઈ મદદ લેશે નહિ. એ સ્વમાની પણ લાગ્યો હતો. એને એના કામથી નિસબત હોય એમ લાગ્યું.
સવારના દસ વાગ્યાની આસપાસ નો સમય હતો. એનો ચહેરો મ્લાન હતો. એની ધૂનમાં, આજુ બાજુ ભંગાર શોધતો શોધતો અને જે કંઈ ચીજ વસ્તુઓ જડે તે થેલીમાં નાખતો એ પસાર થઈ ગયો. મને એની મદદ કરવાની તીવ્ર ઈચ્છા થઇ. એને સાદ પાડી મારી પાસે બોલાવ્યો. મને એ ભૂખ્યો હોય એમ લાગ્યું. એ પાસે આવ્યો.
મેં કહ્યું દોસ્ત પૈસા લઈશ ? એણે ના પાડી. મેં વિનંતીના સૂરમાં એને કહ્યું કે તું બિસ્કીટ કે કંઈ નાસ્તો લઈશ ? તે વિચારમાં પડ્યો અને એ તકનો લાભ લઈ મેં એને દસ રૂપિયા આપી સામેની દુકાનેથી બિસ્કીટ લઈ ખાવા કહ્યું.
એ અસમંજસમાં પૈસા લઈ દુકાને ગયો અને ફક્ત પાંચ રૂપિયાના પારલે જી લીધા. એણે ત્યાંજ પેકેટ તોડી દીધું. એ બાકીના પાંચ રૂપિયા આપવા મારી બાજુ આવ્યો. મને એમ કે એ બીજી કોઈ દુકાને જઈ પેકેટ પાછું આપી રોકડી કરી લેશે અને વધેલા પૈસા એની પાસે રાખી લેશે.
મેં ઈશારામાં એને કહ્યું કે બાકીના પૈસા તું રાખી લે. મારા પૌત્રો તરફ એનું ધ્યાન દોરતાં કહ્યું કે એમના માટે થઈને લઈ લે. એણે કમને સ્વીકાર કર્યો અને આગળ ચાલી નીકળ્યો. હું પણ ઘઉંનો લોટ લેવાને ચાલ્યો.
અનાજ દળવાની ઘંટી પર મારું કામ પૂરું થતાં હું પરત થયો ત્યાં રસ્તામાં એ છોકરાને મેં અલગ જગ્યા પર બેસી આનંદથી બિસ્કીટ ખાતાં જોયો. એ એની દુનિયામાં મસ્ત હતો.
હું દૂરથી એને જોઈ રહ્યો. મને એ સમયે વિશ્વાસ હતો કે એ ફક્ત પાંચ રૂપિયા જ સ્વીકારશે. જો હું ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો હોત તો તે ચોક્કસ મને શોધતો રહ્યો હોત અને બાકીના પૈસા પાછા ન આપવા બદલ દુઃખી થયો હોત તથા એટલો સમય એનો ભંગાર વીણવા વિના વ્યતીત થયો હોત.
એટલી નાની વયે એના સંસ્કાર અને જાત મહેનતથી કમાવાની વૃત્તિએ મને અચંબિત કર્યો હતો. મારી દયાળુ થઈ, એના પર ઉપકાર કરવાની ભાવના નો તો હવે છેદ જ ઉડી ગયો હતો. હું એની ખુમારી અને ખાનદાનીને મનોમન વંદી રહ્યો.

✒️રસિકભાઈ વી પરમાર “રવ” પાટણ

Share this:

રમેશભાઈના સૌથી નાના દીકરા મોહનના લગ્ન ધૂમધામથી સંપન્ન થઇ ગયા હતા. રમેશભાઈ અને સુશીલાબહેનને ચાર સંતાન હતી. ત્રણ દીકરીઓ અને ચોથો સૌથી નાનો પુત્ર મોહન.
રમેશભાઈ જયારે આશરે ત્રીસ વર્ષ પહેલા આ શહેરમાં આવ્યા હતા તો તેમણે રસ્તાના કિનારે સાપ્તાહિક બજારમાં રેડીમેડ કપડાં વેચવાનું કામ શરુ કર્યું હતું. એક રૂમનું ઘર. તેમાં રસોડા, બેડરૂમ અને દુકાનનો સામાન પણ રહેતો. ઘણી તકલીફોથી ભરેલા ઘણા વર્ષો વિતાવ્યા હતા તે બંને એ. પરંતુ કઠોર પરિશ્રમ અને બાળકોને સારામાં સારું શિક્ષણ આપવાની ઝંખનાને કારણે તે દરેક મુશ્કેલી સામે લડ્યા અને આગળ વધતા રહ્યા.
આજે શહેરના મુખ્ય ચાર રસ્તા ઉપર તેમનો પ્રખ્યાત રેડીમેડ કપડાં ને સાડીઓનો શોરૂમ છે. પોતાનું મોટું ઘર છે, ગાડી ઘોડા નોકર ચાકર બધું છે…. છતાં પણ રમેશભાઈ અને સુશીલાબહેન એક એક પૈસા બસ બાળકો ઉપર ખર્ચ કરી રહ્યા હતા. પોતાના ઉપર ખર્ચ કરતા જાણે તેમને ક્યારે પણ આવડ્યું જ નહીં.
ચાર બાળકોના શિક્ષણ અને પાલનમાં તેમણે કોઈ કસર બાકી રાખી જ નોહતી. પછી ત્રણે દીકરીઓના સંસ્કારી અને સંપન્ન ઘરોમાં લગ્ન કર્યા. અને હવે મોહનના લગ્ન પણ થઇ ગયા. મોહન માટે તેમણે બાળપણના મિત્ર અને સરકારી સ્કૂલના પટાવાળા હરિગોપાલાની પુત્રી સુધાને ઘણા પહેલા જ પસંદ કરી હતી. મોહન પણ સુધાને જીવનસંગનીના રૂપમાં મેળવીને ઘણો ખુશ હતો.
લગ્નની ભાગમ ભાગ અને મહેમાનોની વિદાય પછી આજે પહેલીવાર આખો પરિવાર એકસાથે ખાવા બેઠો હતો. ત્રણે દીકરીઓ હમણાં થોડા દિવસ પિયરમાં રોકવાની હતી. સુધા નાની નણંદ સાથે મળીને બધાને ભોજન પીરસી રહી હતી.
“સુધા દીકરી અને મોહન… હવે તમે બંને અઠવાડિયા દસ દિવસ માટે ક્યાંક ફરી આવો. તમારા બંનેનું દાંપત્યજીવન શરુ થઇ રહ્યું છે. લગ્નએ મનુષ્ય જીવનનો નવો જન્મ કહેવાય છે, એવામાં તમે બંને કેટલાક દિવસ કોઈ ઠંડા ને હરિયાળા વિસ્તારમાં પસાર કરીને આવો જેથી દામ્પત્ય જીવનમાં હંમેશા ઠંડક અને હરિયાળી છવાઈ રહે.” રમેશભાઈએ ભોજન પછી ઇલાયચીનો દાણો મોઢામાં મુકતા કહ્યું.
“તમારા પપ્પા બરાબર કહી રહ્યા છે દીકરા. દુકાન અને ઘરની ફિકર છોડીને તમે બંને થોડા દિવસ બહાર ફરીને આવો.” સુશીલાબહેને દીકરા તરફ જોઈને કહ્યું.

“મમ્મી… પપ્પા… તમારા બંનેની પરવાનગી હોય તો હું કૈક કહેવા માંગુ છું.” સુધા નીચી નજરે વચમાં બોલી પડી.
“હા દીકરા… બોલો બોલો… એમાં વળી પરવાનગીની શું વાત છે?” સાસુ સસરા એકસાથે બોલી પડ્યા.

“મમ્મી-પપ્પા તમે બંનેએ આખું જીવન બાળકો માટે ખપાવી દીધું. પપ્પાના મોઢે નાનપણથી બધું સાંભળી રહી છું કે તમે બંને પોતાના માટે એક સાડી કે રૂમાલ પણ ખરીદવામાં દસ વાર વિચાર કરતા હતા. પરંતુ બાળકો માટે ક્યારે પણ કોઈ ખામી નથી રાખી. તમે બંને લગ્ન પછી કોઈ બરફાચ્ચાદિક કે હરિયાળા વિસ્તારમાં ફરવા નથી ગયા, પછી તમે જ કહો કે આટલો ઠંડો સ્વભાવ અને હરિયાળું દામ્પત્ય જીવન તમને બંનેને કેવી રીતે મળ્યું.

અમારા બંને માટે ફરવા માટે આખું જીવન પડ્યું છે. હવે ફરવાનો અને દુનિયા જોવાનો ટાઈમ કોઈનો છે, તો એ તમારા બંનેનો છે. અમે બંને એ તમારા બંનેનો યુરોપ ફરવાનો એક મહિનાનો પ્લાન બનાવી દીધો છે. વિઝા… ટિકિટ બધાની વ્યવસ્થા થઇ ગઈ છે. કાલે હું તમને બંનેને લઈને મોલ જઈશ કારણ કે યુરોપના મોસમ પ્રમાણે ગરમ કપડાં ને યાત્રા માટે જરૂરી સામાનની ખરીદી થઇ જાય. આવતા રવિવારે તમારે બંને એ નીકળવાનું છે. અને હા ટુર કંપની વાળા તમારી દરેક રીતે કાળજી રાખશે.”
“અને હા… મમ્મી… મારા માટે લંડનથી એક હેટ ચોક્કસ લેતા અવાજો.” મોહન હસતા હસતા બોલ્યો અને પછી સુધા અને મોહન ખડખડાટ હસવા લાગ્યા.

દુનિયા અખાની દુઃખ અને તકલીફ ઉઠાવી ચૂકેલા રમેશભાઈને વિશ્વાસ નોહતો થઇ રહ્યો કે આજના યુગમાં લગ્ન કરીને આવેલી પુત્રવધુ પોતાના મોજશોખનો વિચાર કરવાની જગ્યાએ સાસુ સસરા માટે વિદેશ ફરવા જવાના પ્રોગ્રામ બનાવામાં લાગી ગઈ હતી.

Share this:

ઘણાં વર્ષો પહેલાંની વાત છે. એક વૃદ્ધ સજ્જન પોતાના જુવાન દીકરા સાથે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હતા. આ પિતા-પુત્ર તેમના વર્તનને કારણે અન્ય મુસાફરોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યા હતા. ટ્રેન સ્ટેશનેથી રવાના થવાની તૈયારીમાં જ હતી. યુવાન દીકરો બારીની પાસે બેઠો હતો અને બહુ ખુશ દેખાતો હતો. તેનો ઉલ્લાસ અને ઉત્સુકતા ચહેરા પર સ્પષ્ટ વર્તાતાં હતાં. બીજા મુસાફરો પોતપો…તાની સીટ ઉપર આરામથી બેઠા હતા. જેવી ટ્રેન ચાલી યુવાને હાથ બહાર કાઠ્યો અને હવાને હાથમાં મહેસૂસ કરવા લાગ્યો. એ ખુશ થઇ બૂમો પાડીને કહેવા લાગ્યો, ‘પિતાજી જુઓ કેટલી ઝડપથી બધાં ઝાડ પાછળની તરફ ભાગી રહ્યાં છે.’

પિતા પુત્રની ભાવનાઓને સમજી હસતાં હસતાં માથું હલાવી તેની વાતને સમર્થન આપી રહ્યા હતા. તેમની સામે બેઠેલું એક દંપતી પિતા-પુત્રની વાતચીત અને વર્તનને જોઇ રહ્યું હતું. તેમને આશ્ચર્ય થઇ રહ્યું હતું કે, ૨૫ વર્ષનો યુવાન કેવું બાળક જેવું વર્તન કરી રહ્યો છે. અચાનક પેલો યુવાન ફરી બૂમો પાડવા લાગ્યો,‘પિતાજી જુઓ, તળાવ, જાનવર અને વાદળો બધાં ટ્રેનથી દૂર ભાગી રહ્યાં છે.’ અચાનક વરસાદ શરૂ થઇ ગયો અને પાણીનાં ટીપાં યુવકના હાથ ઉપર પડ્યાં. તેની ખુશીની કોઇ સીમા ન રહી. તે ફરીથી મોટેથી બોલવા લાગ્યો, ‘પિતાજી જુઓ, વરસાદનાં ટીપાંએ મારા હાથનો સ્પર્શ કર્યો.’

હવે પેલા દંપતીથી સહન ન થયું. તેમણે વૃદ્ધને પૂછ્યું, તમારો યુવાન દીકરો સાવ નાના બાળક જેવું વર્તન કરે છે. તેને હોસ્પિટલમાં લઇ જઇને તેનો ઇલાજ કેમ નથી કરાવતા?વૃદ્ધે કહ્યું,‘ અમે હોસ્પિટલમાંથી જ આવી રહ્યા છીએ. મારો દીકરો જન્મજાત અંધ હતો. આજે તેને નવી આંખો મળી છે.’ વૃદ્ધનો જવાબ સાંભળી દંપતીનું મસ્તક શરમથી ઝૂકી ગયું.

Share this:

એકવખત બાદશાહ અકબરે બિરબલને કહ્યુ, “બિરબલ આપણો શાહીખજાનો ધીમે ધીમે ઓછો થઇ રહ્યો છે. આવક મર્યાદીત છે અને ખર્ચા વધતા જાય છે. પ્રજા પર વધુ કર પણ નાંખી શકાય તેમ નથી અને પ્રજાકલ્યાણના ખર્ચ પર કાપ પણ મુકી શકાય તેમ નથી. મને કોઇ રસ્તો બતાવ જેથી શાહીખજાનાની ઘટ ભરપાઇ કરી શકાય”. બિરબલે કહ્યુ, “જહાંપનાહ, આપ નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો એમની પાસે ઘણી સંપતિ છે.”

અકબરે બિરબલની સલાહ મુજબ નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડ્યો. કરોડોની બેનામી સંપતિ હાથ લાગી. બાદશાહને પણ આશ્વર્ય થયુ કે નગરશેઠે આટલી સંપતિ કેવી રીતે ભેગી કરી હશે ? નગરશેઠને આ બાબતે પુછ્યુ એટલે નગરશેઠે કહ્યુ, “મહારાજ, રાજ્યમાં જેટલા કામો ચાલે છે એ બધા જ કામોના કોન્ટ્રાક્ટમાં મારુ કમીશન છે. આ બધી એ કમીશનની કમાણીમાંથી ભેગી થયેલી સંપતિ છે”. અકબરને ખુબ ગુસ્સો આવ્યો. નગરશેઠની બધી જ સંપતિ જપ્ત કરી લીધી. નગરશેઠ હવે રસ્તા પર આવી ગયા. બાદશાહે દયા ખાઇને એને તબેલામાં ઘોડાની લાદ ઉપાડવાની નોકરીમાં રાખી દીધા.

કેટલાક વર્ષો પછી રાજ્યમાં દુકાળ પડ્યો. શાહીખજાનાનું તળીયુ દેખાવા લાગ્યુ એટલે અકબરે ફરીથી બીરબલને યાદ કર્યો. બિરબલે કહ્યુ, “નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો”. વાત સાંભળીને અકબર ખ્ડખડાટ હસી પડ્યા. અકબરે કહ્યુ, “અલ્યા બિરબલ, હવે એ ક્યાં નગરશેઠ છે ! એ તો તબેલામાં ઘોડાની લાદો ઉપાડવાનું કામ કરે છે. એની પાસે વળી શું સંપતિ હોય ? બિરબલે કહ્યુ, “આપ તપાસ તો કરાવો”.

અકબરે એમના ખાસ માણસોને તપાસમાં મોકલ્યા તો નગરશેઠ પાસેથી બહુ મોટી સંપતિ મળી આવી. બાદશાહને આશ્વર્ય થયુ કે આટલી બધી સંપતિ કેવી રીતે ભેગી કરી હશે આ માણસે ? અકબરે જ્યારે ખુલસો પુછ્યો ત્યારે નગરશેઠે કહ્યુ, “ઘોડાનું ધ્યાન રાખનારા ઘોડાને ખાવાનું પુરુ આપતા નહોતા એની મને ખબર પડી એટલે મે એમને કહ્યુ કે જો તમે મને આમાં ભાગ નહી આપો તો હું બાદશાહને બધી વાત કરી દઇશ. બસ પછી તો ત્યાં આપણું કમીશન ચાલુ થઇ ગયું.”

અકબરને ખુબ ગુસ્સો આવ્યો. બધી જ સંપતિ લઇ લીધી અને હવે દરીયાના મોજા ગણવાનું કામ સોંપ્યુ જેથી નગરશેઠ બીજાને હેરાન કરીને કોઇ સંપતિ ભેગી ન કરી શકે. થોડા વર્ષો પછી બાજુના રાજ્ય સાથે યુધ્ધ થયુ એટલે ખજાનો ખાલી થવા લાગ્યો. ફરીથી બિરબલને બોલાવ્યો અને મહારાજા કંઇ પુછે એ પહેલા જ બિરબલે કહ્યુ,” જહાંપનાહ, નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો.”

અકબરને પુરો વિશ્વાસ હતો કે આ વખતે નગરશેઠ પાસેથી કંઇ જ નહી મળે. દરોડો પાડ્યો તો બહુ મોટી સંપતિ મળી આવી. આ વખતે તો સૌથી વધુ સંપતિ હતી. બાદશાહે નગરશેઠને પુછ્યુ, “ભાઇ, તું આટલી સંપતિ કેવી રીતે પેદા કરી શક્યો ?. નગરશેઠે કહ્યુ, “બાદશાહ, આપે મને દરીયાના મોજા ગણવાનો જે હુકમ આપેલો એ હુકમના આધારે જ હું આટલી સંપતિ કમાયો છું. માલસામાન ભરીને જે વહાણો કિનારા પાર આવતા હોય એ બધા વહાણોને દુર જ અટકાવી દેતો. આપનો હુકમ બતાવીને કહેતો કે બાદશાહે મને મોજા ગણવાનું કામ સોંપ્યુ છે અને તમારા વહાણને કારણે મોજા ગણવામાં અડચણ થાય છે. માટે વહાણ કિનારા પર લાવવાનું નથી. છેવટે કંટાળીને મને અમુક રકમ આપે તો જ વહાણને કિનારે આવવાની મંજૂરી આપુ આવી રીતે કમાણી વધતી ગઇ.”

બાદશાહ અકબર ફાટી આંખે નગરશેઠ સામે જોઇ રહ્યા.

મિત્રો, આવા કેટલાય નગરશેઠો આજે પણ જીવે છે. સરકાર ગમે એવા ગાળીયા કસે પણ પોતાના રસ્તાઓ કરી જ લે.

Share this:

એક યુવક વહેલી સવારે પોતાની કાર લઇને ફુલવાળાની દુકાન પર પહોંચ્યો.

આજે એની માતાનો જન્મદિવસ હતો અને એની ‘માં’ એનાથી 200 કીલોમીટર દુર રહેતી હતી. માતાને જન્મદિવસની શુભેચ્છા આપવા માટે ફુલોનો એક બુકે માતાના રહેઠાણ સુધી પહોંચતો કરવા માટેનો ઓર્ડર આપવા આવ્યો હતો. એ કારમાંથી નીચે ઉતર્યો, બુકે પસંદ કર્યો અને પોતાની માતાનું સરનામું આપીને ત્યાં બુકે પહોંચાડવાનો ઓર્ડર આપ્યો.

યુવક પોતાની કાર તરફ પરત ફરી રહ્યો હતો ત્યારે એણે જોયુ કે એક નાની છોકરી ઉદાસ ચહેરે બાજુના ઓટલા પર બેઠી હતી. યુવક એ છોકરી પાસે ગયો અને પુછ્યુ “ બેટા, કેમ મુંઝાઇને બેઠી છે ?” એ નાની છોકરીએ આંખમાં આંસુ સાથે કહ્યુ , “ આજે મારી મમ્મીનો જન્મ દિવસ છે. મારે મારી મમ્મીને લાલ-ગુલાબ ભેટમાં આપવા છે કારણ કે લાલ ગુલાબ મારી મમ્મીને બહુ જ ગમે છે. પરંતું દુકાનવાળા ભાઇ લાલ-ગુલાબના 50 રૂપિયા કહે છે અને મારી પાસે માત્ર 20 રૂપિયા જ છે.”

યુવકે ખીસ્સામાંથી પાકીટ કાઢ્યુ અને તેમાથી 10-10ની ત્રણ નોટ કાઢીને છોકરીના હાથમાં મુકી. છોકરી તો એકદમ ખુશ થઇ ગઇ. યુવકનો આભાર માનીને એ દોડતી દુકાનવાળા ભાઇ પાસે ગઇ અને મમ્મીને ગમતા લાલ-ગુલાબ ખરીદ્યા. યુવક આ છોકરીના ચહેરા પરનો અવર્ણનિય આનંદ જોઇ રહ્યો. છોકરી ગુલાબ ખરીદીને આવી એટલે યુવકે એને પુછ્યુ , “ બેટા, તારે કઇ બાજુ જવું છે?”

છોકરીનું ઘર આ યુવકના ઘર તરફ જતા રસ્તામાં જ વચ્ચે આવતુ હતુ એટલે યુવકે છોકરીને પોતાની ગાડીમાં બેસાડી.

રસ્તામાં છોકરીનું ઘર આવ્યુ.

ઘર બહુ જ સામાન્ય હતું.

ગાર-માટીના લીંપણ વાળું.

છોકરી ફરીથી આભાર વ્યકત કરીને દોડતા-દોડતા પોતાના ઘર તરફ ગઇ.

યુવાન ગાડી ઉભી રાખીને જોઇ રહ્યો હતો.

છોકરીએ ઘરનો દરવાજો ખખડાવ્યો અને એની માતાએ જ દરવાજો ખોલ્યો.

છોકરીએ લાલ-ગુલાબ એની માતાના હાથમાં મુક્યા અને છોકરીની ‘મા’ હર્ષથી પોતાની વ્હાલી દિકરીને ભેટી પડી.

યુવકે આ દ્રશ્ય જોયુ અને કંઇક વિચારવા લાગ્યો.

એણે ગાડી પાછી વાળી.

ફુલવાળાની દુકાને ગયો અને માતાના રહેઠાણ પર બુકે મોકલવાનો આપેલો ઓર્ડર કેન્સલ કરાવ્યો. માતાને ગમતા ફુલોનો બીજો બુકે તૈયાર કરાવ્યો અને પોતાની સાથે એ બુકે લઇને 200 કીલોમીટરની યાત્રા શરુ કરી. …

જીવન બહુ જ ટુંકું છે જે તમને પ્રેમ કરે છે એના માટે પુરતો સમય આપો. કામની અગત્યતા સમજવી જરુરી છે પરંતું કેટલાક સંબંધો કામથી પણ વધુ અગત્યના હોય છે…

Share this:

એક માણસ જંગલમાંથી પસાર થતો હતો. એને ચાર સ્ત્રી મળી.
એણે પહેલીને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
એણે કહ્યું ‘બુદ્ધિ’.
‘તું ક્યાં રહે છે?’
‘માનવીના મગજમાં.’
.
બીજી સ્ત્રીને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
‘લજ્જા.’
‘તું ક્યાં રહે છે?’
‘આંખમાં’.
.
ત્રીજીને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
‘હિંમત’.
‘ક્યાં રહે છે?’
‘દિલમાં.’
.
ચોથીને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
‘તંદુરસ્તી.’
‘ક્યાં રહે છે?’
‘પેટમાં.’
…
એ માણસ હવે થોડો આગળ વધ્યો તો એને ચાર પુરુષ મળ્યા.
એણે પહેલા પુરુષને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
‘ક્રોધ.’
‘ક્યાં રહે છે?’
‘માનવીના મગજમાં.’
‘મગજમાં તો બુદ્ધિ રહે છે, તું કેવી રીતે રહી શકે?’
‘જો હું ત્યાં રહું તો બુદ્ધિ ત્યાંથી વિદાય લઈ લે છે.’
.
બીજા પુરુષને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
એણે કહ્યું, ‘લોભ.’
‘ક્યાં રહે છે?’
‘આંખમાં.’
‘આંખમાં તો લજ્જા રહે છે, તું કેવી રીતે રહી શકે?’
‘જ્યારે હું આવું છું ત્યારે લજ્જા ત્યાંથી રવાના થઈ જાય છે.’
.
ત્રીજાને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
જવાબ મળ્યો ‘ભય.’
‘ક્યાં રહે છે?’
‘દિલમાં.’
‘દિલમાં તો હિંમત રહે છે. તું કેવી રીતે રહી શકે?’
‘જેવો હું આવું છું કે હિંમત ત્યાંથી ભાગી જાય છે.’
.
ચોથાને પૂછ્યું, ‘તારું નામ શું છે?’
એણે કહ્યું, ‘રોગ.’
‘ક્યાં રહે છે?’
‘પેટમાં.’
‘પેટમાં તો તંદુરસ્તી રહે છે.’
‘જ્યારે હું આવું છું ત્યારે તંદુરસ્તી ત્યાંથી જતી રહે છે.’

Share this:

એક ભાઇ પોતાની સાથે બે-ત્રણ નાના બાળકોને લઇને ટ્રેનમાં ચડ્યા. એક ડબ્બામાં થોડી જગ્યા જોઇ એટલે સામાન ઉપર રાખીને બારી પાસે કંઇક વિચારતા વિચારતા એ ભાઇ બેસી ગયા. ટ્રેઇન ચાલુ થઇ અને સાથે સાથે પેલા બાળકોના તોફાન પણ ચાલું થયા જેમ જેમ સમય પસાર થતો ગયો તેમ તેમ તોફાન વધતા ગયા.

પેલા ભાઇ તોફાન કરી રહેલા બાળકોને કંઇ જ કહેતા નહોતા આથી બાળકો વધુ ધમાચકડી મચાવતા હતા. થોડીવાર પછી તો એ બીજા મુસાફરોના સામનમાં હાથ નાખીને ફંફોસવા મંડ્યા અને આખો ડબો માથે લીધો. ડબાના અન્ય મુસાફરોથી હવે સહન કરવું મુશ્કેલ હતું એટલે બધાએ બેલા શૂન્ય મનસ્ક થઇને બેઠેલા ભાઇને ઢંઢોળીને કહ્યુ કે ભાઇ આ તમારા બાળકો કેવા તોફાન કરે છે તમે એને અટકાવતા કેમ નથી ?

બાળકો સહેજ દુર ગયા એટલે પેલા ભાઇએ મુસાફરોને ધીમેથી કહ્યુ કે એ બાળકોના તોફાન બદલ હું આપની માફી માંગું છુ અને હું એમને એટલા માટે નથી અટકાવતો કારણ કે આ તોફાન અને સુખ એના જીવનમાં બહું ટુંકા ગાળાનું છે આ બાળકોની “માં” મૃત્યું પામી છે અને હું એમને સાથે લઇને ડેડબોડી લેવા જાઉં છું હવે તમે જ કહો આ બાળકોને હું કેવી રીતે ચુપ કરાવું ?

તમામ મુસાફરોની આંખ ભીની થઇ ગઇ. જે બાળકોને એ નફરત કરતા હતા એ જ બાળકોને બીજી જ ક્ષણે વ્હાલ કરતા થઇ ગયા. કોઇએ ચોકલેટ આપી,કોઇએ બિસ્કીટ આપ્યા તો વળી કોઇએ બહારથી આઇસ્ક્રિમ પણ લઇ આપ્યો. કોઇએ બાળકોને પોતાના ખોળામાં બેસાડ્યા , કોઇએ માથા પર હાથ ફેરવ્યો તો કોઇ એ કપાળમાં ચુમી આપી. સત્યતા જાણ્યા પછી તમામ મુસાફરોનો ગુસ્સો ન જાણે ક્યા જતો રહ્યો !!!!!!

મિત્રો , જીંદગી માત્ર એ નથી જે આપણે જોઇએ છીએ એ પણ છે જે જોઇ શકવા માટે આપણે સક્ષમ નથી. અને જ્યારે કોઇની મદદ કે માર્ગદર્શનથી નથી જોઇ શકતા એ સમજતા થઇશું ત્યારે આપણી નફરત પ્રેમમાં પલટાલા બીલકુલ વાર નહી લાગે

Share this:

પોરબંદરનો 16 વર્ષનો છોકરો પિતાને ખારી સિંગ અને દાળીયા વેચતા જોઈને, ગામના નોવેલ્ટી સ્ટોરમાં પિતાના મદદ કરવાના આશયથી પરચૂરણ કામ કરવા લાગ્યો.

પહેલા પગારમાં શેઠે મહેન્તુ હતો એટલે 175 રૂપિયા આપ્યા. ખીસ્સામાં પૈસા મૂકી પહેલો પગાર હતો એટલે ખુશ થતો ઘરે જતો હતો ત્યારે રસ્તામાં દવાની દુકાન પાસે એક ડોસો પોતાના બિમાર દિકરાના ઈલાજ માટે દવા લેવા ઉભા હતા.

તેમની પાસે માત્ર ત્રીસ રૂપિયા જ હતા. છોકરાએ તેમને દુકાનદાર પાસે કાકલુદી કરતાં જોયા અને પગારના 175માંથી ખૂટતાં 110 રૂપિયા આપી દીધાં. ડોસો તેના મા બાપનાે આભાર માનવા છેક તેના ઘર સુધી ગયો અને આશિર્વાદ આપ્યા.

તેના દિલમાંથી નિકળેલી દુવા ભવિષ્યવાણી બની ગઈ. છોકરો ઈસ્ટ આફ્રિકાના ઉદ્યોગજગતમાં સૌથી મોટું માથુ ગણાતા રીઝવાન આડતીયા બની ગયો. આજે તે કોગેફ ગ્રુપનો ચેરમેન છે અને વર્ષો પહેલાં દીધેલા 110 રૂપિયામાંથી આજે તે 110થી વધુ ડિપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોરના માલિક બની ગયા છે.

તેમણે એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યુ હતું. 3000 હજાર કમાતા હોવ તો ત્રણસો પણ સારા કામમાં વાપરજો.

Share this:

માછીમારીના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલી એક જાપાનીઝ કંપની થોડી મુશ્કેલીમાં હતી. મુશ્કેલીનું કારણ માત્ર એટલુ જ હતું કે એ જે પ્રકારની માછલીઓનું વેચાણ કરતી હતી એવી માછલીઓ હવે જાપાનના સમુદ્રકિનારાથી ખુબ દુર હતી. આથી માછીમારી કરવા માટે દુર જવુ પડતુ હતુ અને દુરથી માછીમારી કરીને જ્યારે પરત ફરે ત્યારે આ વાસી માછલીનો સ્વાદ પણ ફરી જતો હતો અને લોકો તે ખરિદવાનું પસંદ કરતા ન હતા.

માછલીને વાસી થતી અટકાવવા માટે કંપનીએ એક મોટુ ડીપ-ફ્રિઝર લીધુ. માછીમારી કરવા જતી વખતે આ ડીપ-ફ્રિઝર પણ સાથે લઇ જવાનું અને માછલીને પકડીને આ ફ્રિઝરમાં મુકી દેવાની જેથી તે એવીને એવી તાજી રહે. થોડા સમયમાં જ કંપનીને સમજાઇ ગયુ કે લોકોને ફ્રિઝ કરેલી આ માછલી પણ પસંદ પડતી નથી કારણકે એને ફ્રીઝ કરવાથી તાજી માછલી જેવો સ્વાદ નથી આવતો.

કંપની પોતાના ગ્રાહકોને જાળવી રાખવા માંગતી હતી આથી હવે એક બીજો રસ્તો અપનાવ્યો. વહાણમાં જ પાણીની ટેંક બનાવી અને માછલીને પકડીને આ ટેંકમાં નાખવામાં આવે આથી માછલી જીવતી રહે અને કાંઠા સુધી જીવતી જ લાવી શકાય અને તાજી માછલીઓ ગ્રાહકને પુરી પાડી શકાય. કંપનીની આ તરકીબ પણ નિષ્ફળ રહી કારણકે માછલીઓ જીવતી તો હતી પરંતું નાની ટેંકમાં પડી રહેવાના કારણે એ સાવ જીવવગરની થઇ જતી એનામાં કોઇ તરવરાટ જોવા ન મળતો જેની તેના સ્વાદ પર પણ અસર થતી.

કોઇ એક કર્મચારીએ કંપનીને એક સુચન કર્યુ કે “ જે ટેંકમાં માછલીઓ રાખવામાં આવે છે એ ટેંકમાં એક નાની શાર્ક પણ રાખવી.” . મેનેજમેન્ટે કહ્યુ , “ પણ આનાથી શું ફેર પડશે?” . કર્મચારીએ જવાબ આપ્યો કે “ માછલીઓ ટેંકમાં નિષ્ક્રિય પડી રહે છે એટલે એની તાજગી જતી રહે છે. જો ટેંકમાં તેની સાથે નાની શાર્ક હશે તો એણે શાર્ક સાથે પોતાના અસ્તિત્વ માટે સતત લડાઇ કરવી પડશે અને એની આ સંઘર્ષયાત્રા જ માછલીને છેક સુધી તાજી રાખશે.” આ સુચન સ્વિકારવામાં આવ્યુ અને કંપની પોતાની મુશ્કેલીમાંથી બહાર પણ આવી ગઇ.

શાંત સમુદ્ર ક્યારેય સારા નાવિકો તૈયાર કરી શક્તો નથી તેવી જ રીતે સંઘર્ષ વગરનુ જીવન માણસને જીવતી લાશ જ બનાવી દે છે. પડકારો અને પ્રશ્નો જ માણસને સતત જીવંત રાખે છે.

મને મનનો અવાજ સંભળાય છે

મને મનનો અવાજ સંભળાય છે

શાળામાં ભણતા બે જીગરજાન મિત્રો. સાથે હરવા-ફરવાનું, સાથે ખાવા-પીવાનું, સાથે નાચવા ગાવાનું. એક જ્યાં હાજર હોય ત્યાં બીજો હાજર હોય જ. શાળા પૂરી કરીને કૉલેજમાં જવાનું થયું અને બંને મિત્રો છૂટા પડ્યા. જેમ જેમ સમય પસાર થવા લાગ્યો તેમ તેમ બંને વચ્ચેનું અંતર પણ વધવા લાગ્યું.

વર્ષો પછી બંને મિત્રો અચાનક ભેગા થઈ ગયા. એકબીજાને મળીને ખૂબ જ આનંદ થયો. બંને એકબીજાના જીવન વિષે જાણવા ઉત્સુક હતા. એક બગીચામાં ચાલતાં ચાલતાં બંને એકબીજાને શાળા પછીના જીવન વિષે વાતો કરવા લાગ્યા.

“શાળા પૂરી કરીને મેં કૉલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. એક પૈસાદાર બાપની દીકરી સાથે મારી ઓળખાણ થઈ. એની સાથે જ લગ્ન કરી લીધા. આજે ૪ ફેક્ટરીઓનો માલિક છું અને લાખો રૂપિયા કમાઉં છું.” બીજો મિત્ર ધ્યાનથી આ વાતો સાંભળી રહ્યો હતો. એ ખિસ્સામાંથી રૂમાલ કાઢવા ગયો તો એક સિક્કો પણ ખિસ્સામાંથી નીચે પડી ગયો. એને તો કંઈ ખબર જ નહોતી. એ મિત્રની વાત સાંભળવામાં મશગૂલ હતો પણ વાત કરી રહેલા મિત્રને સિક્કો પડવાનો અવાજ સંભળાયો એટલે એણે જોયું અને મિત્રનું ધ્યાન દોર્યું કે તારો સિક્કો નીચે પડી ગયો છે.

પેલા મિત્રએ સિક્કો ઉપાડીને ખિસ્સામાં મૂક્યો અને પોતાની વાત કરતા કહ્યું, “મેં કૉલેજ પૂરી કરીને શિક્ષક તરીકેની કામગીરી શરૂ કરી કારણ કે મને જીવંત બાળકો સાથે કામ કરવું ખૂબ ગમતું હતું. અત્યારે હું આ જ ગામની શાળામાં શિક્ષક તરીકેનું કામ કરું છું.” ઉદ્યોગપતિ મિત્ર તરત જ બોલ્યો, “ઓહ માય ગૉડ, આપણા બંને વચ્ચે કેટલો મોટો તફાવત છે યાર, હું લાખો રૂપિયા કમાતો મોટો ઉદ્યોગપતિ અને તું સામાન્ય શિક્ષક.”

શિક્ષક મિત્ર પોતાના આ અમીર મિત્રને વાત કરતો અટાકાવીને કંઈક સાંભળવા લાગ્યો. બાજુમાં નાની ઝાળીમાં એક પતંગિયું ફસાયું હતું. શિક્ષકે એ પતંગિયાને ઝાળીમાંથી મુક્ત કર્યું અને બંને ફરીથી ચાલવા લાગ્યા. ઉદ્યોગપતિ મિત્રએ કહ્યું, “અરે યાર, આ નાના પતંગિયાનો અવાજ તને કેવી રીતે સંભળાયો ?”

શિક્ષકે જવાબ આપતા કહ્યું, “દોસ્ત, તને જેવી રીતે મારા સિક્કાનો અવાજ સંભળાયો હતો એવી રીતે મને આ પતંગિયાના કણસવાનો અવાજ સંભળાયો હતો. તું સાચો જ છે આપણી વચ્ચે બહુ મોટો તફાવત છે. તને ધનનો અવાજ સંભળાય છે અને મને મનનો અવાજ સંભળાય છે.”

માત્ર ધનનો જ અવાજ સાંભળાવા માટે ટેવાયેલા આપણા કાનને થોડો મનનો અવાજ સાંભળવાની પણ ટેવ પાડવી જેથી સમતોલ જીવનનો આનંદ લઈ શકાય