तीसरा समझदार दोस्त

तीसरा समझदार दोस्त💐💐

बहुत समय पहले की बात है, दो अरबी दोस्तों को एक बहुत बड़े खजाने का नक्शा मिला., खजाना किसी रेगिस्तान के बीचो-बीच था।

दोनों ने योजना बनाना शुरू की, खजाने तक पहुँचने के लिए बहुत लम्बा समय लगता और रास्ते में भूख- प्यास से मर जाने का भी खतरा था। बहुत विचार करने पर दोनों ने तय किया कि इस योजना में एक और समझदार दोस्त को शामिल किया जाए, ताकि वे एक और ऊंट अपने साथ ले जा सकें जिस पर खाने-पीने का ढेर सारा सामान भी आ जाए और खजाना अधिक होने पर वे उसे ऊंट पर ढो भी सकें।

पर सवाल ये उठा कि चुनाव किसका किया जाए?

बहुत सोचने के बाद गुरु और बबलू को चुना गया। दोनों हर तरह से बिलकुल एक तरह के थे और कहना मुश्किल था कि दोनों में अधिक बुद्धिमान कौन है? इसलिए एक प्रतियोगिता के जरिये सही व्यक्ति का चुनाव करने का फैसला किया गया।

दोनों दोस्तों ने उन्हें एक निश्चित स्थान पर बुलाया और बोले, “आप लोगों को अपने-अपने ऊंट पर सवार होकर सामने दिख रहे रास्ते पर आगे बढ़ना है. कुछ दूर जाने के बाद ये रास्ता दो अलग-अलग रास्तों में बंट जाएगा- एक सही और एक गलत। जो इंसान सही रास्ते पर जाएगा वही हमारा तीसरा साथी बनेगा और खजाने का एक-तिहाई हिस्सा उसका होगा।”

दोनों ने आगे बढ़ना शुरू किया और उस बिंदु पे पहुँच गए जहाँ से रास्ता बंटा हुआ था।

वहां पहुँच कर गुरु ने इधर-उधर देखा, उसे दोनों रास्तों में कोई अंतर समझ नहीं आया और वह जल्दी से बांये तरफ बढ़ गया. जबकि, बबलू बहुत देर तक उन रास्तों की ओर देखता रहा, और उन पर आगे बढ़ने के नतीजे के बारे में सोचता रहा।

करीब 1 घंटे बाद बायीं ओर के रास्ते पर धूल उड़ती दिखाई दी।गुरु बड़ी तेजी से उस रास्ते पर वापस आ रहा था।

उसे देखते ही बबलू मुस्कुराया और बोला, “गलत रास्ता ?”

“हाँ, शायद!”, गुरु ने जवाब दिया.

दोनों दोस्त छुप कर यह सब देख रहे थे और वे तुरंत उनके सामने आये और बोले, “बधाई हो!

“शुक्रिया!”, बबलू ने फ़ौरन जवाब दिया।

“तुम्हे नहीं, हमने गुरु को चुना है.”, दोनों दोस्त एक साथ बोले।

“पर गुरु तो गलत रास्ते पर आगे बढ़ा था… फिर उसे क्यों चुना जा रहा है?”,बबलू गुस्से में बोला।

“क्योंकि उसने ये पता लगा लिया कि गलत रास्ता कौन है और अब वो सही रास्ते पर आगे जा सकता है, जबकि तुमने पूरा वक़्त बस एक जगह बैठ कर यही सोचने में गँवा दिया कि कौन सा रास्ता सही है और कौन सा गलत। समझदारी किसी चीज के बारे में ज़रूरत से ज्यादा सोचने में नहीं बल्कि एक समय के बाद उस पर काम करने और तजुर्बे से सीख लेने में है.”, दोस्तों ने अपनी बात पूरी की,और खजाने की तरफ चल दिये,बबलू बैठा बैठा वही पछताता रहा।

Share this:

एक पंडी जी थे, जिनके बारे में कहा जाता था कि वे भगवान के साक्षात दर्शन किया करते थे।

एक बार मांगते खाते पंडी जी का डेरा किसी गांव में हुआ। गांव के जमींदार बहुत सम्पन्न थे और अब भगवदभजन में अपना मन लगाना चाहते थे, तो गांव के सिवान पर डेरा डाले पंडी जी के पास पहुंचे और बोले…

“हमको भी भक्ति करनी है। लोग कहते हैं कि आप भगवान को साक्षात देखते हैं तो हमको भी देखना है।”

पंडी जी कथा वाचन करते रहते, जमींदार साब के प्रश्न को अनसुना करते हुए। कई दिन बीत गए। डेरा उठाने का समय हो चला था, बहता पानी रमता जोगी। जमींदार साब फिर से पहुंच गए कि भगवान देखना है।

पंडी जी ने एक क्षण सोचा विचारा और जमींदार साब को लेकर बगल में बह रही नदी की ओर बढ़ गए। कमर भर पानी में पहुंच कर पंडी जी ने कहा, “डुबकी मारिए, और जब तक सांस हो, पानी में ही डूबे रहिए।”

जमींदार साब ने अपने भरसक प्रयास किया लेकिन सांस की वायु खतम हो जाने के बाद पानी में से खड़े होने लगे।

यह देखते ही पंडी जी ने लपक कर जमींदार साब की गुद्दी (गरदन का पीछे वाला भाग) दबोची, और चांप दिया पानी में फिर से।

जमींदार साब लगे छटपटाने। जब सांस ही नहीं रह गई थी तो कोई भी छटपटाता। एक दम जब जान जाने की आकुलता उत्पन्न हो गई तो पंडी जी ने छोड़ दिया।

बाहर आने पर जब सांस व्यवस्थित हुई तब पंडी जी ने पूछा, “अभी किस चीज की इच्छा हो रही थी आपको?”

“सांस लेने की।”

“ऐसे समय तुम्हें घर बंगला गाड़ी कोई सांस के बदले में दे रहा हो तो?”

“पगला गए हैं का पंडी जी? उस समय सांस के अलावा कोई और क्या चाहेगा?”

तब पंडी जी ने गम्भीर स्वर में कहा, “जब ऐसी ही आकुलता हमें केवल भगवान के लिए होगी तो भगवान स्वयं भागे चले आयेंगे। वे आपकी धीमी से धीमी पुकार भी सुन लेंगे, जैसे गजराज की पुकार पर उसको ग्राह से बचाने नंगे पैर ही श्रीकृष्ण भाग चले थे।”

Share this:

અંતિમ બલિદાન*

20 વર્ષ પહેલા હિમાચલ પ્રદેશના એક ગામમાંથી એક પત્ર રક્ષા મંત્રાલયમાં પહોંચ્યો હતો. લેખક શાળાના શિક્ષક હતા અને તેમની વિનંતી નીચે મુજબ હતી.

તેમણે પૂછ્યું હતું કે, “શું એ શક્ય બની શકે કે મારી પત્નીને અને મને મારા પુત્રનાં મૃત્યુની પ્રથમ સ્મારક તિથિ ૭મી જુલાઈ એ તે સ્થળ જોવાની પરવાનગી આપી શકાય કે જ્યાં કારગિલ યુદ્ધમાં અમારો એકમાત્ર પરાક્રમી પુત્ર ૭ મી જુલાઈ, ૨૦૦૦ ના રોજ મૃત્યુ પામ્યો હતો?

જો તે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની વિરુદ્ધ હોય અને જો તમે એ ન કરી શકો તો ઠીક છે તો તે કિસ્સામાં હું મારી અરજી પાછી ખેંચી લઈશ.”

પત્ર વાંચતા વિભાગના અધિકારીએ કહ્યું, “તેમની મુલાકાતની કિંમત શું છે તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી, જો વિભાગ ઇચ્છુક નહીં હોય તો હું મારા પગારમાંથી તે ચૂકવીશ તેમજ હું પોતે એ શિક્ષક અને તેમની પત્નીને તે સ્થાન પર લઈ જઈશ જ્યાં. તેમનો એકમાત્ર છોકરો મૃત્યુ પામ્યો હતો” અને તેમણે આદેશ જારી કર્યો.

મૃત નાયકના સ્મૃતિ દિવસે, વૃદ્ધ દંપતીને યોગ્ય આદર સાથે રિજ પર લાવવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે તેમના પુત્રનું મૃત્યુ થયું તે સ્થળે તેમને લઈ જવામાં આવ્યા ત્યારે ફરજ પરના દરેક વ્યક્તિએ ટટ્ટાર ઊભા રહીને સલામી આપી હતી. પરંતુ એક સૈનિકે તેમને ફૂલોનો ગુચ્છો આપ્યો, નમીને તેના પગને સ્પર્શ કર્યો અને તેની આંખો લૂછી અને સલામ કરી.

શિક્ષકે કહ્યું, “તમે અધિકારી છો. તમે મારા પગને કેમ સ્પર્શો છે? “

સૈનિકે કહ્યું, “સર! અહીં એક માત્ર હું જ છું જે તમારા પુત્ર સાથે હતો અને અહીં એક માત્ર હું જ છું જેણે મેદાનમાં તમારા પુત્રની વીરતા જોઈ હતી.”

“પાકિસ્તાનીઓ તેમના એચ.એમ.જી. વડે પ્રતિ મિનિટ સેંકડો ગોળીઓ વરસાવી રહ્યા હતા. અમે પાંચ ત્રીસ ફૂટના અંતરે આગળ વધ્યા અને અમે એક ખડકની પાછળ છુપાઈ ગયા.
મેં કહ્યું, ‘સર, હું ‘ડેથ ચાર્જ’ માટે જાઉં છું. હું તેમની બુલેટ લઈને તેમના બંકર તરફ દોડી જઈશ અને ગ્રેનેડ ફેંકીશ. તે પછી તમે બધા તેમના બંકરને કબજે કરી શકો છો.“

હું તેમના બંકર તરફ ભાગવા જતો હતો પણ તમારા પુત્રએ કહ્યું, “શું તમે પાગલ છો? તમારી પત્ની અને બાળકો છે. હું હજુ અપરિણીત છું, હું જઈશ. આઈ ડુ ધ ડેથ ચાર્જ એન્ડ યુ ડુ ધ કવરિંગ.’

અને બિલકુલ ખચકાટ વગર, તેમણે મારી પાસેથી ગ્રેનેડ છીનવી લીધો અને તેઓ ડેથ ચાર્જમાં ભાગીને આગળ વધી ગયા.

પાકિસ્તાની એચએમજી તરફથી ગોળીઓ વરસાદની જેમ પડી રહી હતી. તમારા પુત્રએ તેમને ચકમો આપી, પાકિસ્તાની બંકર પર પહોંચી, ગ્રેનેડમાંથી પિન કાઢીને ગ્રેનેડ સીધો જ બંકરમાં ફેંકી દીધો, અને તેર પાકિસ્તાનીઓને મોતને ઘાટ ઉતારી દીધા.

તેમનો હુમલો સમાપ્ત થયો અને વિસ્તાર અમારા નિયંત્રણમાં આવ્યો. મેં તમારા પુત્રનું શરીર ઉપાડ્યું, સર! તેમને બેતાલીસ ગોળીઓ વાગી હતી! મેં તેમનું માથું મારા હાથમાં ઊંચક્યું અને છેલ્લા શ્વાસ સાથે તેમણે કહ્યું હતું,
“જય હિંદ!”

૧મેં ઉપરી અધિકારીને તેની તાબૂત તમારા ગામમાં લાવવાની પરવાનગી આપવા કહ્યું પરંતુ તેમણે ના પાડી.

તેમ છતાં મને આ ફૂલો તેમના ચરણોમાં મૂકવાનો લહાવો મળ્યો નથી, સર! મને તેમને તમારા ચરણો પર મૂકવાનો વિશેષાધિકાર મળ્યો છે.

શિક્ષકની પત્ની તેના પલ્લુના ખૂણામાં હળવેથી રડી રહી હતી પરંતુ શિક્ષક રડ્યા નહીં.

શિક્ષકે કહ્યું, “મેં મારા પુત્ર માટે રજા પર આવે ત્યારે પહેરવા માટે શર્ટ ખરીદ્યું હતું પરંતુ તે ક્યારેય ઘરે આવ્યો જ નહી અને હવે તે ક્યારેય આવશે પણ નહીં. તેથી હું તેને જ્યાં તે મૃત્યુ પામ્યો ત્યાં મૂકવા માટે લાવ્યો હતો પણ હવે તું તેને પહેરીશ ને બેટા?”

કારગીલના એ હીરોનું નામ હતું
કેપ્ટન વિક્રમ બત્રા

તેમના પિતાનું નામ ગિરધારી લાલ બત્રા છે.

તેમની માતાનું નામ કમલ કાંતા છે.

માય ડિયર ફ્રેન્ડ્સ, આ આપણા અસલી હીરો છે નહીં કે નકલી બોલિવૂડ હીરો કે જૈઓ મેકઅપ પહેરીને ઝાડની આસપાસ દોડતા નજરે પડે છે.

*તો કૃપા કરીને બીજાને તેમના સર્વોચ્ચ સમર્પણની જાણ કરવા આ શેર કરો.

Share this:

એકવખત બાદશાહ અકબરે બિરબલને કહ્યુ, “બિરબલ આપણો શાહીખજાનો ધીમે ધીમે ઓછો થઇ રહ્યો છે. આવક મર્યાદીત છે અને ખર્ચા વધતા જાય છે. પ્રજા પર વધુ કર પણ નાંખી શકાય તેમ નથી અને પ્રજાકલ્યાણના ખર્ચ પર કાપ પણ મુકી શકાય તેમ નથી. મને કોઇ રસ્તો બતાવ જેથી શાહીખજાનાની ઘટ ભરપાઇ કરી શકાય”. બિરબલે કહ્યુ, “જહાંપનાહ, આપ નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો એમની પાસે ઘણી સંપતિ છે.”

અકબરે બિરબલની સલાહ મુજબ નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડ્યો. કરોડોની બેનામી સંપતિ હાથ લાગી. બાદશાહને પણ આશ્વર્ય થયુ કે નગરશેઠે આટલી સંપતિ કેવી રીતે ભેગી કરી હશે ? નગરશેઠને આ બાબતે પુછ્યુ એટલે નગરશેઠે કહ્યુ, “મહારાજ, રાજ્યમાં જેટલા કામો ચાલે છે એ બધા જ કામોના કોન્ટ્રાક્ટમાં મારુ કમીશન છે. આ બધી એ કમીશનની કમાણીમાંથી ભેગી થયેલી સંપતિ છે”. અકબરને ખુબ ગુસ્સો આવ્યો. નગરશેઠની બધી જ સંપતિ જપ્ત કરી લીધી. નગરશેઠ હવે રસ્તા પર આવી ગયા. બાદશાહે દયા ખાઇને એને તબેલામાં ઘોડાની લાદ ઉપાડવાની નોકરીમાં રાખી દીધા.

કેટલાક વર્ષો પછી રાજ્યમાં દુકાળ પડ્યો. શાહીખજાનાનું તળીયુ દેખાવા લાગ્યુ એટલે અકબરે ફરીથી બીરબલને યાદ કર્યો. બિરબલે કહ્યુ, “નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો”. વાત સાંભળીને અકબર ખ્ડખડાટ હસી પડ્યા. અકબરે કહ્યુ, “અલ્યા બિરબલ, હવે એ ક્યાં નગરશેઠ છે ! એ તો તબેલામાં ઘોડાની લાદો ઉપાડવાનું કામ કરે છે. એની પાસે વળી શું સંપતિ હોય ? બિરબલે કહ્યુ, “આપ તપાસ તો કરાવો”.

અકબરે એમના ખાસ માણસોને તપાસમાં મોકલ્યા તો નગરશેઠ પાસેથી બહુ મોટી સંપતિ મળી આવી. બાદશાહને આશ્વર્ય થયુ કે આટલી બધી સંપતિ કેવી રીતે ભેગી કરી હશે આ માણસે ? અકબરે જ્યારે ખુલસો પુછ્યો ત્યારે નગરશેઠે કહ્યુ, “ઘોડાનું ધ્યાન રાખનારા ઘોડાને ખાવાનું પુરુ આપતા નહોતા એની મને ખબર પડી એટલે મે એમને કહ્યુ કે જો તમે મને આમાં ભાગ નહી આપો તો હું બાદશાહને બધી વાત કરી દઇશ. બસ પછી તો ત્યાં આપણું કમીશન ચાલુ થઇ ગયું.”

અકબરને ખુબ ગુસ્સો આવ્યો. બધી જ સંપતિ લઇ લીધી અને હવે દરીયાના મોજા ગણવાનું કામ સોંપ્યુ જેથી નગરશેઠ બીજાને હેરાન કરીને કોઇ સંપતિ ભેગી ન કરી શકે. થોડા વર્ષો પછી બાજુના રાજ્ય સાથે યુધ્ધ થયુ એટલે ખજાનો ખાલી થવા લાગ્યો. ફરીથી બિરબલને બોલાવ્યો અને મહારાજા કંઇ પુછે એ પહેલા જ બિરબલે કહ્યુ,” જહાંપનાહ, નગરશેઠને ત્યાં દરોડો પાડો.”

અકબરને પુરો વિશ્વાસ હતો કે આ વખતે નગરશેઠ પાસેથી કંઇ જ નહી મળે. દરોડો પાડ્યો તો બહુ મોટી સંપતિ મળી આવી. આ વખતે તો સૌથી વધુ સંપતિ હતી. બાદશાહે નગરશેઠને પુછ્યુ, “ભાઇ, તું આટલી સંપતિ કેવી રીતે પેદા કરી શક્યો ?. નગરશેઠે કહ્યુ, “બાદશાહ, આપે મને દરીયાના મોજા ગણવાનો જે હુકમ આપેલો એ હુકમના આધારે જ હું આટલી સંપતિ કમાયો છું. માલસામાન ભરીને જે વહાણો કિનારા પાર આવતા હોય એ બધા વહાણોને દુર જ અટકાવી દેતો. આપનો હુકમ બતાવીને કહેતો કે બાદશાહે મને મોજા ગણવાનું કામ સોંપ્યુ છે અને તમારા વહાણને કારણે મોજા ગણવામાં અડચણ થાય છે. માટે વહાણ કિનારા પર લાવવાનું નથી. છેવટે કંટાળીને મને અમુક રકમ આપે તો જ વહાણને કિનારે આવવાની મંજૂરી આપુ આવી રીતે કમાણી વધતી ગઇ.”

બાદશાહ અકબર ફાટી આંખે નગરશેઠ સામે જોઇ રહ્યા.

મિત્રો, આવા કેટલાય નગરશેઠો આજે પણ જીવે છે. સરકાર ગમે એવા ગાળીયા કસે પણ પોતાના રસ્તાઓ કરી જ લે.