સુત્રધાર

સુત્રધાર

બપોરના સમયે એક સસલું જંગલમાં ગુફાની બહાર તેના ટાઈપરાઈટર વડે ઉતાવળમાં કંઈક ટાઈપ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે એક શિયાળ ત્યાં આવ્યું અને સસલાને પૂછ્યું…

શિયાળ – તમે શું કરો છો?

સસલું – હું મહાનિબંધ ( thesis) લખી રહ્યો છું.

શિયાળ – ઠીક છે! તમે શેના વિશે લખો છો?

સસલું – વિષય છે – સસલું શિયાળને કેવી રીતે મારીને ખાય છે?

શિયાળ – શું બકવાસ વાત છે!! એક મૂર્ખ પણ કહેશે કે સસલું ક્યારેય શિયાળને મારીને ખાઈ શકતું નથી.

સસલું – ચાલો હું તમને પ્રત્યક્ષ બાતાવી દઉં….

આટલું કહીને સસલું શિયાળ સાથે બોડમાં પ્રવેશે છે અને થોડીવાર પછી તે શિયાળના હાડકાં લઈને પાછું આવે છે.

અને ફરીથી ટાઈપ કરવામાં વ્યસ્ત થઈ જાય છે…

થોડી વાર પછી એક વરુ ત્યાં ફરતું ફરતું આવે છે, તેણે સસલાને પૂછ્યું…

વરુ – તમે આટલું ધ્યાનથી શું ટાઈપ કરી રહ્યા છો….

સસલું – મહાનિબંધ ( thesis) લખી રહ્યો છુ.

વરુ – હા હા હા એલા, મને શેના વિશે કહો?

સસલું – વિષય છે – સસલા વરુને કેવી રીતે ખાય છે …

વરુ – ગુસ્સો કરતાં .. મૂર્ખ આવું ક્યારેય ન થઈ શકે…

સસલું – ઠીક છે!! આવો હું સાબિતી આપું.. અને કહીને તે વરુને પેલા બોડમાં લઈ ગયો…

થોડી વાર પછી સસલું વરુના હાડકા સાથે બહાર આવ્યું.અને પછી ટાઈપ કરવા લાગી ગયો…

તે જ સમયે એક રીંછ ત્યાંથી પસાર થયું, તેણે પૂછ્યું કે આ હાડકાં ક્યાંથી આવી પડ્યાં છે…આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું.

સસલાએ કહ્યું કે એક સસલાએ તેમને મારી નાખ્યા…

રીંછ હસી પડ્યું… અને કહ્યું તમે સારા જોક્સ કરો છો.. હવે મને કહો કે તમે શું લખો છો….?

સસલું – મહાનિબંધ ( thesis) લખી રહ્યો છુ… સસલાએ રીંછને કેવી રીતે મારીને ખાધું…..?

રીંછ – તમે શું કહો છો?? આ ક્યારેય ન થઈ શકે!

સસલું – ચાલો તને કરી બતાવું…….

અને સસલું રીંછને બોડમાં લઈ ગયું…..

જ્યાં એક સિંહ બેઠો હતો.

તેથી જ તમારૂ મહાનિબંધ ( thesis)  કેટલું વાહિયાત કે પાયાવિહોણુ છે તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી.

મહત્વનું તે છે …

તમારો સુત્રધાર કેટલો શક્તિશાળી છે..

शुश्रूषा श्रवणं चैव ग्रहणं धारणां तथा ।
ऊहापोहोऽर्थ विज्ञानं तत्त्वज्ञानं च धीगुणाः ॥

શુશ્રુષા, શ્રવણ, ગ્રહણ, ધારણ, ચિંતન, ઉહાપોહ, અર્થશાસ્ત્ર અને તત્વજ્ઞાન – આ બુદ્ધિના ગુણો છે.

પ્રચલિત વાર્તાઓ

હર્ષદ અશોડીયા ક.

૮૩૬૯૧૨૩૯૩૫

सरयू तट पर राम-भरत संवाद

एक दिन संध्या के समय सरयू के तट पर तीनों भाइयों संग टहलते श्रीराम से महात्मा भरत ने कहा, “एक बात पूछूं भइया? माता कैकई ने आपको वनवास दिलाने के लिए मंथरा के साथ मिल कर जो षड्यंत्र किया था, क्या वह राजद्रोह नहीं था? उनके षड्यंत्र के कारण एक ओर राज्य के भावी महाराज और महारानी को चौदह वर्ष का वनवास झेलना पड़ा तो दूसरी ओर पिता महाराज की दुखद मृत्यु हुई। ऐसे षड्यंत्र के लिए सामान्य नियमों के अनुसार तो मृत्युदंड दिया जाता है, फिर आपने माता कैकई को दण्ड क्यों नहीं दिया?

राम मुस्कुराए। बोले, “जानते हो भरत, किसी कुल में एक चरित्रवान और धर्मपरायण पुत्र जन्म ले ले तो उसका जीवन उसके असँख्य पीढ़ी के पितरों के अपराधों का प्रायश्चित कर देता है। जिस माँ ने तुम जैसे महात्मा को जन्म दिया हो उसे दण्ड कैसे दिया जा सकता है भरत ?”

भरत संतुष्ट नहीं हुए। कहा, “यह तो मोह है भइया, और राजा का दण्डविधान मोह से मुक्त होता है। एक राजा की तरह उत्तर दीजिये कि आपने माता को दंड क्यों नहीं दिया, समझिए कि आपसे यह प्रश्न आपका अनुज नहीं, अयोध्या का एक सामान्य नागरिक कर रहा है।

राम गम्भीर हो गए। कुछ क्षण के मौन के बाद कहा, ” अपने सगे-सम्बन्धियों के किसी अपराध पर कोई दण्ड न देना ही इस सृष्टि का कठोरतम दण्ड है भरत! माता कैकई ने अपनी एक भूल का बड़ा कठोर दण्ड भोगा है। वनवास के चौदह वर्षों में हम चारों भाई अपने अपने स्थान से परिस्थितियों से लड़ते रहे हैं, पर माता कैकई हर क्षण मरती रही हैं।

अपनी एक भूल के कारण उन्होंने अपना पति खोया, अपने चार बेटे खोए, अपना समस्त सुख खोया, फिर भी वे उस अपराधबोध से कभी मुक्त न हो सकीं। वनवास समाप्त हो गया तो परिवार के शेष सदस्य प्रसन्न और सुखी हो गए, पर वे कभी प्रसन्न न हो सकीं। कोई राजा किसी स्त्री को इससे कठोर दंड क्या दे सकता है? मैं तो सदैव यह सोच कर दुखी हो जाता हूँ कि मेरे कारण अनायास ही मेरी माँ को इतना कठोर दण्ड भोगना पड़ा।”

राम के नेत्रों में जल उतर आया था, और भरत आदि भाई मौन हो गए थे। राम ने फिर कहा,”और उनकी भूल को अपराध समझना ही क्यों भरत! यदि मेरा वनवास न हुआ होता तो संसार भरत और लक्ष्मण जैसे भाइयों के अतुल्य भ्रातृप्रेम को कैसे देख पाता। मैंने तो केवल अपने माता-पिता की आज्ञा का पालन मात्र किया था, पर तुम दोनों ने तो मेरे स्नेह में चौदह वर्ष का वनवास भोगा। वनवास न होता तो यह संसार सीखता कैसे कि भाइयों का सम्बन्ध होता कैसा है।”

भरत के प्रश्न मौन हो गए थे। वे अनायास ही बड़े भाई से लिपट गए।

राम कोई नारा नहीं हैं । राम एक आचरण हैं , एक चरित्र हैं , एक जीवन* “जीने की शैली” हैं।

Share this:

મહાભારતના આદિપર્વમાં રાજા યયાતિની એક બહુ મસ્ત કથા છે. ઘટના એવી છે કે મનુવંશના નહુષ નામના પરાક્રમી રાજા થયા જેમના છ પુત્રો પૈકી બીજા નંબરના પુત્ર યયાતિએ પિતાના સ્વર્ગવાસ પછી રાજગાદી સંભાળી. ક્ષત્રિય રાજા યયાતિએ બ્રાહ્મણ કન્યા દેવયાની સાથે લગ્ન કર્યા. દેવયાની એ દાનવગુરુ શુક્રચાર્યની પુત્રી હતી.
જે-તે વખતના સામાજિક ધારા અનુસાર ક્ષત્રિય પુરુષ બ્રાહ્મણ કન્યા સાથે લગ્ન ન કરી શકે પણ કોઈ વખતે કૂવામાં પડેલી દેવયાનીને તે કુવા પાસેથી પસાર થતા યયાતિ રાજાએ પોતાનો હાથ પકડી બહાર કાઢેલી અને મનોમન બ્રાહ્મણ કન્યા દેવયાની રાજા યયાતિને વરી ચુકેલી !! પછી શુક્રચાર્યની મંજૂરી મેળવી બંનેના લગ્ન થયા અને દહેજમાં શુક્રાચાર્યે પોતાના રાજા વૃષપર્વની દીકરી શર્મિષ્ઠાને દેવયાનીની દાસી તરીકે મોકલી !! પણ દેવયાનીની સાથે શર્મિષ્ઠાને મોકલતી વખતે શુક્રાચાર્યે રાજા યયાતિ પાસે શરત મુકેલી કે દાસી તરીકે આવતી શર્મિષ્ઠાનો તમારે આદર કરવો પરંતુ પત્ની તરીકે ભોગવવી નહિ.
રાજા પોતાના નગરમાં પાછા ગયા અને શર્મિષ્ઠા વગેરે દાસીઓને અશોક વટિકમાં રાખ્યા. સમય જતાં દેવયાનીને બે પુત્રો થયા અને અશોક વાટીકામાં રહેલી શર્મિષ્ઠાને પણ રાજાથી ત્રણ પુત્રો થયા. એક સમયે રાજા સાથે ફરતી દેવયાનીએ શર્મિષ્ઠાના પુત્રો જોયા અને બધું રહસ્ય સમજી ગઈ. તેણે રાજાને કહ્યું કે તમે મારુ અપ્રિય કર્યું છે. હવે હું અહી એક ક્ષણ પણ તમારી સાથે નહીં રહુ અને તે પોતાના પિતા શુક્રાચાર્ય પાસે ચાલી ગઈ.
શુક્રાચાર્યએ પુત્રીની વાત સાંભળી રાજા યયાતિને કહ્યુ કે, હે રાજા ! તમે ધર્મમર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે માટે તમે વૃદ્ધ બની જાઓ એવો હું તમને શ્રાપ આપું છું. તુરત જ યયાતિ વૃદ્ધ બની ગયા !! તેમણે શુક્રાચાર્યને પ્રાર્થના કરી કે હજુ મારી વાસનાઓ પૂર્ણ નથી થઈ તો મારા પર કૃપા કરી મારી યુવાની પાછી આપો. શુક્રચાર્યે કહ્યું કે મારો શ્રાપ મિથ્યા નહીં થાય, પણ તમે વૃદ્ધત્વ બીજાને આપી શકશો !!
રાજા યયાતિ પોતાના રાજ્યમાં પરત આવ્યા અને તેમના પાંચેય પુત્રોને બોલાવીને કહ્યું કે કોઈ એક પુત્ર મારુ વૃદ્ધત્વ લઈ લે અને એક હજાર વર્ષ સુધી ભોગો ભોગવી હું તેની યુવાની પરત કરીશ !! તેમાં મોટા ચારેય જણાએ ના પાડી પણ સૌથી નાના પુત્ર પુરુએ પિતાનું વૃદ્ધત્વ સ્વીકારી યુવાની આપી.
હજાર વર્ષ પુરા થયા તોપણ યયાતિ ની ભોગેચ્છાઓ પુરી થઈ નહીં. તે છતાં તેણે પુરુને બોલાવી કહ્યું કે
ન જાતું કામ: કમાનામૂપભોગેન શામ્યતિ !
હવિષા કૃષ્ણવતમેન્ ભૂય એવાભીવર્ધતે !!
અર્થાત, વિષયોને ભોગવવાની ઈચ્છા તેમને ભોગવવાથી શાંત થતી નથી. જેમ અગ્નિમાં ઘી હોમવાથી શાંત થતો નથી પણ વૃદ્ધિ પામે છે. તું તારી યુવાની પાછી લઈ લે અને રાજ્ય પણ ગ્રહણ કર.
મહાભારત કથા ખરેખર વાંચવા જેવી અને સમજવા જેવી છે. મહાભારતના મેં અત્યાર સુધી ત્રણ પર્વ પુરા કર્યા છે પણ મને ખુબ મજા આવે છે !! મહાભારત ફક્ત યુદ્ધની જ કથા નથી પણ તેમાં જીવનના બધા સિદ્ધાંતોની ચર્ચા છે !! ધર્મ, રાજનીતિ,કૂટનીતિ, કુટુંબ વ્યવસ્થા મોખરે છે. આપણે ત્યાં ચાણક્ય નીતિ કે વિદુરનીતિ જ પ્રસિદ્ધ છે પણ મહાભારતમાં એના સિવાય પણ કણિક નીતિ, યુધિષ્ઠિર નીતિ, કૃષ્ણ નીતિ, નારદ નીતિ અને સાથે દ્રૌપદી જે તે સમયની સ્ત્રી પ્રતિનિધિ કહી શકાય !! આમ મહાભારત એક નીતિ શાસ્ત્રનો ગ્રંથ પણ ખરો જ !! વિદ્વાનોએ તો એવું કીધું છે કે મહાભારતમાં બધું જ છે અને જે મહાભારતમાં નથી તે બીજે ક્યાંય નથી !!

જેસંગ દેસાઈ

सबसे बड़ा पुण्य क्या है

एक  बहुत बड़ा माहन राजा प्रजापालक था,  वह हमेशा प्रजा के हित में  कार्य  प्रयत्नशील रहता था. वह इतना बड़ा  कर्मठ राजा था कि अपना सुख, ऐशो-आराम सब छोड़कर सारा समय जन-कल्याण में ही लगा देता था . यहाँ तक कि जो मोक्ष का साधन है अर्थात भगवत-भजन, उसके लिए भी वह समय नहीं निकाल पाता था.

एक दिन  सुबह राजा वन की तरफ भ्रमण करने के लिए जा रहा था कि उसे एक चित्रगुप्त  के दर्शन हुए. राजा ने चित्रगुप्त  को प्रणाम करते हुए उनका अभिनन्दन किया और चित्रगुप्त  के हाथों में एक लम्बी-चौड़ी पुस्तक देखकर उनसे पूछा- “ महाराज, आपके हाथ में यह क्या है?”

चित्रगुप्त  बोले- “राजन! यह हमारा बहीखाता है, जिसमे सभी हरि  भजन करने वालों के नाम हैं.”

राजा ने निराशायुक्त भाव से कहा- “कृपया देखिये तो इस बुक  में कहीं मेरा नाम भी है या नहीं?”चित्रगुप्त महाराज किताब का एक-एक पृष्ठ देखने  लगे, परन्तु राजा का नाम कहीं भी नजर नहीं आया.

राजा  चिंतित हो गया  चित्रगुप्त ने राजा को चिंचित  देखकर कहा- “राजन  आप चिंतित न हो, राजा आपके  ढूंढने में कोई भी कमी नहीं है. वास्तव में ये मेरा दुर्भाग्य है  मैं हरि भजन-कीर्तन के लिए समय नहीं निकाल पता हूँ, इसीलिए मेरा नाम  किताब में नहीं है.”

 राजा ने बहुत दुःखी हो गया उसे आत्म-ग्लानि-सी उत्पन्न हुई, फिर भी  उसके  बावजूद राजा  नजर-अंदाज कर दिया और पुनः  दूसरे लोगो की परोपकार की भावना से  सेवा करने में लग गए.

एक वर्ष  बाद राजा फिर सुबह सुबह  जंगल  की तरफ भ्रमण  के लिए निकले तो उन्हें वही चित्रगुप्त  का  दर्शन हुए, इस बार भी उनके हाथ में एक पुस्तक थी.  रंग और आकार में काफी  भेद भाव  था, और यह पहली वाली से बहुत  छोटी थी.

राजा ने फिर उन्हें नमस्कार  करते हुए पूछा-  आज कौन सा बहीखाता आपने हाथों में लिए हुए हो। चित्रगुप्त  ने कहा- “राजन! आज के बहीखाते में उन लोगों का नाम लिखा है जो भगवान को सबसे अधिक प्रेम  हैं !”

 “कितने भाग्यशाली होंगे वे लोग? मन में राजा ने कहा- निश्चित ही वे दिन रात भगवान् का -भजन कीर्तन  में लीन रहते होंगे !! राजा ने कहा – क्या इस पुस्तक में मेरे राज्य का  किसी नागरिक का नाम  है ? ” प्रजापालक प्रेम प्रिय राजा था। 

चित्रगुप्त – ने बहीखाता खोला , राजन ये आश्चर्य की बात  पहले पन्ने पर पहला नाम राजा का ही था। 
प्रजापालक राजा – आश्चर्यचकित होकर पूछा-चित्रगुप्त  मेरा नाम इसमें कैसे लिखा हुआ है, मैं तो पूजा पाट न मंदिर  कभी-कभार ही जा पाता  हूँ ?

चित्रगुप्त  ने कहा- “ महाराज! इसमें आश्चर्य की बात क्या है?  लोग निष्काम भाव होकर गरीब  दुःखियों का सेवा करते हैं, जो मनुष्य इस  संसार के उपकार में अपना जीवन निसार करते हैं. जो मानव मुक्ति का लोभ भी त्यागकर भगवान् के निर्बल संतानो की मुसीबत में सहायता का  योगदान देते हैं. वही  त्यागी महा मानव का भजन कीर्तन स्वयं ईश्वर करता है. ऐ राजन! आप पश्चाताप न पूजा-पाठ नहीं करता, लोगों की सेवा करे असल में ईश्वर की  ही पूजा करता है. जो  परोपकार और निःस्वार्थ लोकसेवा किसी भी उपासना से बढ़कर इस दुनिया में और कोई पुण्य नहीं  हैं.

 वेदों का उदाहरण देते हुए चित्रगुप्त ने कहा- “कुर्वन्नेवेह कर्माणि” जिजीविषेच्छनं” समाः एवान्त्वाप ”नान्यतोअस्ति’ व कर्म लिप्यते नरे..”

अर्थात ‘ ईश्वर कहते है , हे  मानव  कर्म करते हुए – तुम सौ वर्ष जीने की(लालसा)ईच्छा करो पर  कर्मबंधन में आप  लिप्त हो जाओगे.’ महाराज ! ईश्वर दीनदयालु हैं. उन्हें खुशामद नहीं भाती – ”बल्कि  लोगो का आचरण भाता है.. सच्ची निष्काम भक्ति राजन  यही है, दुसरो की  परोपकार करो.   ईश्वर दीन-दुखियों का पर  हित-साधन करो. अनाथ, गरीब , निसहाय, विधवा, किसान व निर्धन प्राणी आज के के युग में  अत्याचारियों से सताए जाते हैं इनकी यथाशक्ति – तथाभक्ति सहायता तथा  सेवा करो राजन यही परम भक्ति है..”

 चित्रगुप्त  के माध्यम से  राजा ने  बहुत बड़ा ज्ञान मिल  मिला (ज्ञान की बातें मिले तो ध्यान से सुने या पढ़े 🙂 राजा अब समझ गया  दुसरो का कस्ट दूर करना दुनिया में   बड़ा कुछ भी नहीं है , जो लोग परोपकार करते हैं, वही भगवान् उसके सामान है और  वही  मनुष्य भगवान के सबसे प्रिय होते हैं। 

नाम की अनूठी महत्ता !!

गुरु नानकदेवजी एक बार किसी तीर्थस्थल पर गए हुए थे। अनेक व्यक्ति उनके सत्संग के लिए वहाँ जुट गए । एक व्यक्ति ने हाथ जोड़कर प्रश्न किया, ‘बाबा, मुझ जैसे साधारण गृहस्थ के कल्याण का सरल उपाय बताएँ । ‘

गुरुजी ने कहा, ‘ईश्वर को हरदम याद करनेवाला और सादा व सात्त्विक जीवन जीने वाला व्यक्ति सहज ही अपना कल्याण कर लेता है। तुम प्रेम व भक्ति से भगवान् के पवित्र नाम का सुमिरण करो, उस नाम रूपी परम तत्त्व से एकरूप हो जाओ, जीवन सार्थक होते देर नहीं लगेगी। ‘

गुरु नानकदेवजी ने आगे कहा, ‘भगवान् के नाम में बड़ी अनूठी शक्ति है। उसके नाम का जाप मनुष्य के समस्त पापों और दुःखों को धोने की क्षमता रखता है।

भगवान् का नाम हर तरह के विकारों और दुर्व्यसनों को दूर करके मानव को सद्गुणों से संपन्न करता है । ईश्वर के नाम जपने से व्यक्ति वासनामुक्त हो जाता है और पुनर्जन्म के चक्कर से छुटकारा पाकर अंततः मोक्ष को प्राप्त करता है।’

आत्म कल्याण का सरल उपाय बताते हुए गुरुजी ने कहा, ‘सत्य, सद्विचार, सदाचार, प्राणियों के प्रति दया भावना, ईश्वर की स्तुति और गुणगान से मानव अपना कल्याण कर सकता है ।

इसलिए हर व्यक्ति को यह प्रार्थना करनी चाहिए कि हे प्रभु, मुझे अपनी शरण में चाहे जिस भी अवस्था में रख, तेरी शरण के अतिरिक्त मेरा कोई और आश्रय नहीं है। जो व्यक्ति भगवान् के प्रति शरणागत होता है, वही कल्याण की अनुभूति करता है। ‘

Share this:

એક વ્યક્તિએ વેપાર ધંધામાં ખૂબ પ્રગતિ થયા પછી એક જમીન લેવાનો વિચાર કર્યો જ્યાં તેનો પરિવાર જઈને વીકેન્ડમાં આનંદ માણી શકે. તેના માટે ઘણી જમીનોની તપાસ કરી ઘણી વાડી પણ જોઈ અંતે એક જમીન તેને ખૂબ જ પસંદ આવી ગઈ કારણ કે તેના મનમાં એવી ઇચ્છા હતી કે જમીન એવી લેવી છે જ્યાં પહેલેથી આંબા રહેલા હોય, અને સદ્ભાગ્યે તેને એક જમીન ખૂબ જ પસંદ આવી. એ સમયમાં 80 વર્ષ જૂના આંબા વાવેલા હતા અને ખાસ કરીને તેની પત્ની તેમજ બાળકોને કેરી ખૂબ જ વહાલી હતી.

જમીન લીધા પછી તેને જમીન પર બાંધકામ કરવાનો નિર્ણય કર્યો અને નક્કી કર્યું કે તે એક weekend house જેવું બનાવશે. એટલે સામાન્ય રીતે તેના મિત્રને ભેગો થતો ત્યારે આ બધા વિશે વાત કરી તો એક મિત્રે તેને સલાહ આપી કે કોઈપણ બાંધકામ કરતા પહેલા વાસ્તુશાસ્ત્રી ની સલાહ લઇ લેવી જોઈએ, પરંતુ એ વ્યક્તિ વાસ્તુશાસ્ત્રમાં જરા પણ માનતો નહીં તેમ છતાં મિત્રના કહેવા પ્રમાણે તેને કહ્યું વાંધો નહીં તો આપણે વાસ્તુશાસ્ત્રી ની સલાહ લઈને પછી બાંધકામ આગળ કરીશું.

એક મિત્રએ સલાહ આપી કે એક જાણીતા વાસ્તુશાસ્ત્રી છે જે મુંબઈમાં રહે છે અને વર્ષોથી વાસ્તુશાસ્ત્ર માં ખૂબ જ પ્રસિદ્ધ માનવામાં આવે છે. આર્થિક રીતે કોઈ પ્રકારની ખામી ન હોવાથી તે વાસ્તુશાસ્ત્રી ને બોલાવી લીધા, વાસ્તુશાસ્ત્રી ના નિષ્ણાંત ને બધા મહારાજ કહીને જ બોલાવતા.

મુંબઈથી તેઓ પ્લેનમાં આવવાના હતા ત્યાર પછી એરપોર્ટ થી તેઓને પીક અપ કરીને જમીન જોવા જવાના હતા. આ વ્યક્તિ પાસે ડ્રાઈવર પણ રાખેલો હતો પણ મહારાજ પોતે આવવાના હતા એટલે એને તેડવા માટે તે વ્યક્તિ પોતે સેલ્ફ ડ્રાઇવિંગ કરીને એરપોર્ટ પર ગયા અને તેને તેડીને જમીન જોવા માટે રવાના થયા.

થોડા સમય પછી જમવાનો ટાઈમ થઈ ગયો હતો એટલે શહેરમાં જમી લીધું અને કારમાં ફરી પાછા તે વ્યક્તિ અને મહારાજ બંને જમીન તરફ આગળ વધ્યા. રસ્તામાં તેઓ ની બાજુ માંથી કોઈપણ કાર નીકળે અને તેને ઓવરટેક કરવાની કોશિશ કરે તો તે વ્યક્તિ તેને ઓવરટેક કરવા માટે તરત જ રસ્તો આપી દેતા. આવું એક બે નહીં પરંતુ ઘણી વખત બન્યું એટલે મહારાજ આ જોઈને જરા હસ્યા અને કહ્યું તમે તો ખૂબ જ સુરક્ષિત રીતે કાર ચલાવી રહ્યા છો.

એટલે તે વ્યક્તિએ હસતાં હસતાં જવાબ આપ્યો કે લોકો હંમેશા ત્યારે જ ઓવરટેક કરે છે જ્યારે તેમને કોઈ અત્યંત જરૂરી કાર્ય હોય તો આપણે તેઓને રસ્તો આપવો જોઈએ.

ધીમે ધીમે શહેરનો હાઈવે પૂરો થયો અને જમીન તરફ જવા માટેનો રસ્તો થોડો સાંકડો થતો ગયો તેમજ વચ્ચે ગામડું પણ આવતું હતું એટલે પહેલાં કરતાં પણ થોડી કારની સ્પીડ ધીમી કરી નાખી. ત્યારે જ એક ગામડાની ગલીમાંથી પસાર થઇ રહ્યા હતા ત્યારે એક શેરી માંથી છોકરો ખિલખિલાટ હસતો હસતો ખૂબ જ ઝડપથી કાર આગળ થી રસ્તો ક્રોસ કરીને જતો રહ્યો. એટલે પેલા વ્યક્તિએ કાર થોડી વધુ ધીમી પડી અને તે જે શેરીમાંથી નીકળ્યો હતો તે શેરી તરફ જોવા લાગ્યા.

અચાનક જ એ જ શેરીમાંથી બીજો એક છોકરો નીકળ્યો અને ગાડી પહેલેથી જ ધીમી હોવાથી તે ગાડીની આગળ થી રસ્તો ક્રોસ કરીને જતો રહ્યો. પરંતુ પહેલા વ્યક્તિ એ શેરી તરફ એવી રીતે જોઈ રહ્યા હતા જાણે તેઓને ખબર હતી કે ત્યાંથી કોઈ આવવાનું છે.

મહારાજે આશ્ચર્યચકિત થઇ ને પૂછ્યું ભાઈ તમને કેવી રીતે ખબર પડી કે બીજો છોકરો પણ ત્યાંથી જ દોડતો દોડતો નીકળશે? એણે ખૂબ જ સહજ ભાવે જવાબ આપ્યો કે નાનપણમાં બાળકોનું આવું જ છે એકબીજાની પાછળ દોડતાં જ રહેતા હોય છે અને પેલો છોકરો જે ખિલખિલાટ કરીને હસતો હસતો જઈ રહ્યો હતો એ ઉપરથી જ મને લાગ્યું કે આ નક્કી કોઈ બીજા બાળકો ભેગો રમતો હશે અને તેનાથી ભાગતો હશે અને સાચે જ પીછો કરતો છોકરો પાછળ આવ્યો પણ ખરો.

મહારાજ આ વાત સાંભળીને ફરી પાછા હસવા લાગ્યા અને કહ્યુ ભાઈ તમે અત્યંત સમજદાર વ્યક્તિ છો. તમને જીવન નું ઘણું જ્ઞાન છે. આવી સમજદારી એ ઘણી સારી વાત છે.

હજુ પહેલા વ્યક્તિ અને મહારાજ બંને જમીન સુધી પહોંચે અને જમીન સામે દેખાઈ રહી હતી. એટલે ત્યાં જમીનની બહાર ગાડી ઉભી રાખી કે તરત જ અંદરથી ઝાડપાન ખખડવાનો અવાજ આવી રહ્યો હતો.

એટલે તે વ્યક્તિએ મહારાજને કહ્યું મહારાજ આપણે થોડા સમય સુધી અહીં રોકાઈ જઈએ તો તમને કોઈ વાંધો નથી ને? મહારાજ તેને પૂછ્યું કેમ કશું કારણ? તે વ્યક્તિ એક જ જવાબ આપ્યો કે અંદરથી જે અવાજ આવી રહ્યો છે એ લગભગ બાળકોનો છે એ બાળકો બધા અહીં આંબાપર આવેલી કેરી ચોરતા હશે, જો આપણે અચાનક જ અંદર જઈશું તો ગભરાઈને તે લોકો આમતેમ જવાની ભાગવાની કોશિશ કરશે. એમાંથી જો કોઈ પડી જશે તો બિચારા બાળકને ઈજા થઈ જશે.

થોડા સમય સુધી મહારાજ કશું ન બોલ્યા, થોડા સમય પછી તે પહેલા વ્યક્તિ ને કહ્યું ભાઈ તમને એક વાત કહેવા માગું છું આ જમીન ઉપર એક પણ પ્રકારનો વાસ્તુ દોષ નથી અને આના નિવારણ માટે પણ કશું કરવાની કોઈ જ પ્રકાર ની જરૂર નથી.

જમીનને જોયા પહેલાં જ મહારાજ આવું બોલ્યા એટલે પેલા વ્યક્તિએ પૂછ્યું પણ મહારાજ તમે તો હજુ જમીન પણ નથી જોઈ, અને આવું કેમ?

મહારાજ ફરી પાછા હસી પડ્યા અને કહ્યું જ્યાં તમારા જેવા લોકો રહેતા હોય જે માત્ર ને માત્ર બીજા લોકોની ભલાઈ માટે વિચારતાં રહેતા હોય, એ સ્થાન વાસ્તુશાસ્ત્રના નિયમ પ્રમાણે ખૂબ જ પવિત્ર ગણાય, એ સ્થાન કાયમ માટે સુખ આપનારું અને ફળદાયી જ રહે છે.

જ્યારે આપણું મન બીજાની ખુશી અને શાંતિ ને પ્રાથમિકતા આપવા લાગે તો એનાથી બીજાને તો મળે જ છે પરંતુ આપણને પોતાને પણ માનસિક શાંતિ તેમ જ પ્રસન્નતા મળે છે.

જો કોઈ વ્યક્તિ કાયમ પોતાનાથી પહેલા બીજાનું વિચારવા લાગે તો ખરેખર તેનામા એ પ્રકારની સમજદારી આવી જાય છે કે જાણે તેને સંતત્વ પ્રાપ્ત કરી લીધું હોય.

રાકેશગીરી રામદાત્તી

Share this:

♦️♦️♦️ रात्रि कहांनी ♦️♦️♦️


*👉 निष्काम कर्म का फल*🏵️
🔅🔅🔅🔅🔅🔅🔅🔅🔅🔅
एक गरीब विधवा के पुत्र ने एक बार अपने राजा को देखा। राजा को देख कर उसने अपनी माँ से पूछा- माँ! क्या कभी मैं राजा से बात कर पाऊँगा?
माँ हंसी और चुप रह गई।
पर वह लड़का तो निश्चय कर चुका था। उन्हीं दिनों गाँव में एक संत आए हुए थे। तो युवक ने उनके चरणों में अपनी इच्छा रखी।
संत ने कहा- अमुक स्थान पर राजा का महल बन रहा है, तुम वहाँ चले जाओ और मजदूरी करो। पर ध्यान रखना, वेतन न लेना। अर्थात् बदले में कुछ माँगना मत। निष्काम रहना।
वह लड़का गया। वह मेहनत दोगुनी करता पर वेतन न लेता।
एक दिन राजा निरीक्षण करने आया। उसने लड़के की लगन देखी। प्रबंधक से पूछा- यह लड़का कौन है, जो इतनी तन्मयता से काम में लगा है? इसे आज अधिक मजदूरी देना।
प्रबंधक ने विनय की- महराज! इसका अजीब हाल है, दो महीने से इसी उत्साह से काम कर रहा है। पर हैरानी यह है कि यह मजदूरी नहीं लेता। कहता है मेरे घर का काम है। घर के काम की क्या मजदूरी लेनी?
राजा ने उसे बुला कर कहा- बेटा! तूं मजदूरी क्यों नहीं लेता? बता तूं क्या चाहता है?
लड़का राजा के पैरों में गिर पड़ा और बोला- महाराज! आपके दर्शन हो गए, आपकी कृपा दृष्टि मिल गई, मुझे मेरी मजदूरी मिल गई। अब मुझे और कुछ नहीं चाहिए।
राजा उसे मंत्री बना कर अपने साथ ले गया। और कुछ समय बाद अपनी इकलौती पुत्री का विवाह भी उसके साथ कर दिया। राजा का कोई पुत्र था नहीं, तो कालांतर में उसे ही राज्य भी सौंप दिया।
लोकेशानन्द कहता है कि भगवान ही राजा हैं। हम सभी भगवान के मजदूर हैं। भगवान का भजन करना ही मजदूरी करना है। संत ही मंत्री है। भक्ति ही राजपुत्री है। मोक्ष ही वह राज्य है।
हम भगवान के भजन के बदले में कुछ भी न माँगें तो वे भगवान स्वयं दर्शन देकर, पहले संत बना देते हैं और अपनी भक्ति प्रदान कर, कालांतर में मोक्ष ही दे देते हैं।
वह लड़का सकाम कर्म करता, तो मजदूरी ही पाता, निष्काम कर्म किया तो राजा बन बैठा। यही सकाम और निष्काम कर्म के फल में भेद है।
“तुलसी विलम्ब न कीजिए, निश्चित भजिए राम।
जगत मजूरी देत है, क्यों


*सदैव प्रसन्न रहिये।*
*जो प्राप्त है, पर्याप्त है।।*

🙏🙏🙏🙏🌳🌳🌳🙏🙏🙏🙏🙏