હૃદય મંદિર
सर्वस्य चाहं हृदि सन्निविष्टो मत्तः स्मृतिर्ज्ञानमपोहनं च।
वेदैश्च सर्वैरहमेव वेद्यो वेदान्तकृद्वेदविदेव चाहम्।।15.15।।
હું સર્વ જીવોના હ્રદયમાં સ્થિત છું અને મારા તરફથી સ્મૃતિ, જ્ઞાન અને અપોહન (શંકા વગેરેનો નાશ) થાય છે. હું એકલો જ બધા વેદ દ્વારા જાણવા માટે સમર્થ છું. વેદોનો સાર નક્કી કરનાર હું છું અને વેદોનો જાણકાર પણ છું. (15.5)
એકવાર ભગવાન મૂંઝવણમાં હતા! કે જ્યારે કોઈ પણ વ્યક્તિ મુશ્કેલીમાં હોય છે ત્યારે તે મારી પાસે દોડી આવે છે અને મને ફક્ત તેની સમસ્યાઓ જ કહેવા લાગે છે, ક્યારેય મારી પાસે ફક્ત મળવા આવતો નથી અને ક્યારેય તેની ખુશી કે તેના સંતોષની વાત કરતો નથી, મારી પાસેથી હંમેશા કંઈક માંગવા લાગે છે.
અંતે ભગવાને આ સમસ્યાના નિરાકરણ માટે દેવતાઓની સભા બોલાવી અને કહ્યું – હું, માણસનું સર્જન કરીને હું મુશ્કેલીમાં આવ્યો છું. તેનાથી અળગો થયો છુ. તેથી અમુક વ્યક્તિ સતત ફરિયાદ કરતી રહે છે. જ્યારે હું તેમને તેમના કર્મો અનુસાર બધું જ આપું છું. તેમ છતાં તે મારી પાસે મુશ્કેલીમાં જ આવે છે. જેના કારણે મનુષ્ય શાશ્વત સ્વરૂપમાં રહીને પોતાનો વિકાસ કરી સકે છે. તમે લોકો કૃપા કરીને મને એવી જગ્યા જણાવો જ્યાં હું છુપાઈ સકું અને માણસ ને તેના જવાબો મળતા જાય.
ભગવાનના વિચારોને માન આપીને દેવતાઓ પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરવા લાગ્યા. ગણેશજીએ કહ્યું- તમે હિમાલય પર્વતની ટોચ પર જાઓ. ભગવાને કહ્યું- આ જગ્યા માણસની પહોંચમાં છે. તેને ત્યાં પહોંચવામાં લાંબો સમય લાગશે નહીં.
ઈન્દ્રદેવે સલાહ આપી- કે તમારે કોઈ મહાસાગરમાં જવું જોઈએ. વરુણ દેવે કહ્યું- તમે અવકાશમાં જાઓ. ભગવાને કહ્યું- એક દિવસ માણસ ત્યાં પણ ચોક્કસ પહોંચશે. ભગવાન બધાનો અભિપ્રાય લેતા હતા.
ભગવાન મનમાં વિચારવા લાગ્યા – “શું મારા માટે એવી કોઈ ગુપ્ત જગ્યા નથી, જ્યાં હું છુપાઈને રહી શકું.” અંતમાં સૂર્ય ભગવાને કહ્યું – પ્રભુ! મનુષ્યના હૃદયમાં છુપાવું જોઈએ. માણસ હંમેશા તમને ઘણી જગ્યાએ શોધવામાં વ્યસ્ત રહેશે, કારણ કે માણસ બહારની પ્રકૃતિને જુએ છે, અન્યને જુએ છે, ક્યારેય પોતાના હૃદયની અંદર જોતો નથી, તેથી તે તમને અહીં ક્યારેય શોધશે નહીં. લાખોમાંથી કોઈપણ જે તમને તેના હૃદયમાં શોધે છે તે તમારી સામે ફરિયાદ કરી શકશે નહીં કારણ કે તમારી હૃદય માં હયાતી થી વિચારશે કે પ્રભુ મારી અંદર હોય તો કોઈ પણ અઘરું કામ કરી સકું. હું લાચાર બનીશ નહિ. તેમ સામે વાળા ના હૃદય માં પણ ભગવાન વસે તો તેની લાચારી પણ લઈશ નહિ. મારા હૃદય માં રામ વસે તો તેને દુષણ અને વ્યાસન નો સ્પર્શ થવા નહિ દઉં.”
ભગવાનને સૂરજદાદાની વાત ગમી. તેણે પણ એવું જ કર્યું અને ભગવાન હંમેશ માટે માણસના હૃદયમાં બેસી ગયા. તે દિવસથી માણસ પોતાનું દુ:ખ વ્યક્ત કરવા મંદિરમાં, પહાડ પહાડમાં, કંડારાની ગુફામાં, નીચે, આકાશમાં, અંતરીક્ષમાં ભગવાનને શોધે છે, પણ તે મળતો નથી.
માણસ પોતાની અંદર ભગવાનને શોધવાનો ક્યારેય પ્રયત્ન કરતો નથી. જે દિવસે પ્રયત્ન કરશે તો પ્રભુ જરૂર મળશે.
मच्चित्ता मद्गतप्राणा बोधयन्तः परस्परम् ।
कथयन्तश्च मां नित्यं तुष्यन्ति च रमन्ति च ॥ १० – ९ ॥
જેઓ સતત મારામાં મન રાખે છે, મારામાં પોતાનું જીવન સમર્પિત કરે છે, મને એકબીજામાં સમજે છે અને જેઓ સતત મારા શબ્દો પર ચાલે છે તેઓ સંતુષ્ટ અને સુખી થાય છે.
હર્ષદ અશોડીયા ક.
૮૩૬૯૧૨૩૯૩૫
Free Hindi eBooks 