મારા પુસ્તકાલય માંના કહેવત પરના ૪૯ પુસ્તકો. – +૯૭૩-૬૬૩૩૧૭૮૧
1 | Gujarati proverbs with their equivalents |
2 | Kahevat Mool |
3 | Kashmiri Proverbs |
4 | Marathi Proverbs |
5 | अवधी कहावतें |
6 | आभाणकजगन्नाथ |
7 | कहावत रत्नाकर |
8 | कुछ और जन-कहावतें |
9 | खेती की कहावते |
10 | गदेया -हल्बी की कहावतें, मुहावरे और पहेलियाँ |
11 | घाघ और उनकी कहावतें |
12 | घाघ और भड्डरी की कहावते. |
13 | घाघ और भड्डरी की कहावतें (2) |
14 | घाघ और भड्डरी की कहावतें |
15 | घाघ और भड्डरी की सम्पूर्ण रचनाए |
16 | घाघ और भड्डरी |
17 | जन-कहावतें |
18 | जर्मन-हिंदी कहावत कोश |
19 | बीकानेरी कहावतें – एक अध्ययन |
20 | बुन्देला कहावत कोश – कृष्णानन्द गुप्ता |
21 | बृहत सहदेव भासली |
22 | मालवी कहावतें भाग – १ |
23 | मुहावरे व लोकोक्तियां |
24 | मेवाड़ की कहावतें |
25 | राजस्थानी कहावत कोश |
26 | राजस्थानी कहावतें एक अध्ययन |
27 | राजस्थानी कहावतें |
28 | राजस्थानी हिंदी कहावत कोश |
29 | राजस्थानी-हिन्दी कहावत-कोश धाम – २ |
30 | वर्गीकृत हिन्दी लोकोक्ति कोश |
31 | हिन्दुस्तानी कहावत कोश |
32 | આપણી કહેવતો અધ્યયન |
33 | ઉક્તિભંડાર |
34 | કચ્છ ની કહેવતો – દુલેરાય કારાણી |
35 | કહેવત – કથાનકો |
36 | કહેવત ભંડાર – 1500 |
37 | કહેવત સંગ્રહ |
38 | કહેવત સમુદય |
39 | કહેવત-માળા – ભાગ ૨ |
40 | કહેવતશતસાઈ |
41 | કહેવતો – શાંતિલાલ ઠાકર |
42 | ગુજરાતી કહેવત સંગ્રહ |
43 | ગુજરાતી કહેવતો – વેબ સંગ્રહ |
44 | ગુજરાતી કહેવતો – સોમ પટેલ |
45 | ચરોતરમાં બોલાતી કહેવતોનો સંગ્રહ- ડૉ. ચતુર પટેલ |
46 | ચાર કહેવત ની રમૂજી વાર્તા |
47 | બૃહદ કહેવત કથાસાગર – અરવિંદ નર્મદાશંકર શાસ્ત્રી |
48 | ભડલી વાક્ય |
49 | રૂઢીપ્રયોગ અને કહેવત સંગ્રહ |
x=�Cd<���=pyw�$�
અંગૂઠો બતાવવો | |
અંજળ પાણી ખૂટવા | |
અંધારામાં તીર ચલાવવું | |
અંધારામાં પણ ગોળ તો ગળ્યો જ લાગે | |
અંધેરી નગરી ગંડુ રાજા | |
અક્કરમીનો પડીઓ કાંણો | |
અક્કલ ઉધાર ન મળે | |
અક્કલનો ઓથમીર મંગાવી ભાજી તો લાવ્યો કોથમીર | |
અચ્છોવાના કરવાં | |
અજાણ્યા પાણીમાં ઊતરવું નહિ | |
અજાણ્યો અને આંધળો બેઉ સરખા | |
અણીનો ચૂક્યો સો વરસ જીવે | |
અતિ ચીકણો બહુ ખરડાય | |
અતિ લોભ તે પાપનું મૂળ | |
અત્તરનાં છાંટણા જ હોય, અત્તરના કુંડાં ન ભરાય | |
અધૂરો ઘડો છલકાય ઘણો | |
અનાજ પારકું છે પણ પેટ થોડું પારકું છે ? | |
અન્ન અને દાંતને વેર | |
અન્ન તેવો ઓડકાર | |
અવસરચૂક્યો મેહુલો શું કામનો ? | |
અવળા હાથની અડબોથ | |
અવળે અસ્ત્રે મુંડી નાખવો | |
આંકડે મધ ભાળી જવું | |
આંખ આડા કાન કરવા | |
આંખે જોયાનું ઝેર છે | |
આંગળા ચાટ્યે પેટ ન ભરાય | |
આંગળી ચીંધવાનું પુણ્ય | |
આંગળી દેતાં પહોંચો પકડે | |
આંગળીથી નખ વેગળા જ રહે | |
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલાં | |
આંતરડી કકળાવવી/દૂભવવી | |
આંતરડી ઠારવી | |
આંધળામાં કાણો રાજા | |
આંધળી ઘોડી ને પોચા ચણા મીઠા લાગ્યા ને ખાધા ઘણા | |
આંધળી દળે ને કૂતરા ખાય | |
આંધળે બહેરું કૂટાય | |
આંધળો ઓકે સોને રોકે | |
આકાશ પાતાળ એક કરવા | |
આગ લાગે ત્યારે કૂવો ખોદવા ન જવાય | |
આગળ ઉલાળ નહિ ને પાછળ ધરાળ નહિ | |
આગળ બુદ્ધિ વાણિયા, પાછળ બુદ્ધિ બ્રહ્મ | |
આજ રોકડા, કાલ ઉધાર | |
આજની ઘડી અને કાલનો દી | |
આદર્યા અધૂરા રહે, હરિ કરે સો હોઈ | |
આદુ ખાઈને પાછળ પડી જવું | |
આપ ભલા તો જગ ભલા | |
આપ મુવા પીછે ડૂબ ગઈ દુનિયા | |
આપ મુવા વિના સ્વર્ગે ન જવાય | |
આપ સમાન બળ નહિ | |
આપણી તે લાપસી અને બીજાની તે કુસકી | |
આપવાના કાટલાં જુદા ને લેવાના કાટલાં જુદા | |
આફતનું પડીકું | |
આબરૂના કાંકરા કરવા / ધજાગરો કરવો | |
આભ ફાટ્યું હોય ત્યાં થીગડું ન દેવાય | |
આમલી પીપળી બતાવવી | |
આરંભે શૂરા | |
આલાનો ભાઈ માલો | |
આલિયાની ટોપી માલિયાને માથે | |
આવ પાણા પગ ઉપર પડ | |
આવ બલા પકડ ગલા | |
આવડે નહિ ઘેંસ ને રાંધવા બેસ | |
આવી ભરાણાં | |
આવ્યા’તા મળવા ને બેસાડ્યા દળવા | |
આળસુનો પીર | |
ઈંટનો જવાબ પથ્થર | |
ઉકલ્યો કોયડો કોડીનો | |
ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન | |
ઉતાવળે આંબા ન પાકે | |
ઊંઘ અને આહાર વધાર્યાં વધે ને ઘટાડ્યાં ઘટે | |
ઊંચે આભ ને નીચે ધરતી | |
ઊંટ મૂકે આંકડો અને બકરી મૂકે કાંકરો | |
ઊંટના અઢારે અંગ વાંકા જ હોય | |
ઊંટના ઊંટ ચાલ્યા જાય | |
ઊંટની પીઠે તણખલું | |
ઊંટે કર્યા ઢેકા તો માણસે કર્યા કાંઠા | |
ઊંડા પાણીમાં ઊતરવું | |
ઊંદર બિલાડીની રમત | |
ઊંદરની જેમ ફૂંકી ફંકીને કરડવું | |
ઊંધા રવાડે ચડાવી દેવું | |
ઊંધી ખોપરીનો માણસ | |
ઊંબાડિયું કરવાની ટેવ | |
ઊગતા સૂરજને સૌ નમે | |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ, પીળું એટલું સોનુ નહિ | |
ઊઠાં ભણાવવા | |
ઊડતા પંખીને પાડે તેવો હોંશિયાર | |
ઊતર્યો અમલદાર કોડીનો | |
ઊલમાંથી ચૂલમાં પડવા જેવો ઘાટ | |
એક કરતાં બે ભલા | |
એક કાંકરે બે પક્ષી મારવા | |
એક કાનેથી સાંભળી બીજા કાનેથી કાઢી નાખવું | |
એક ઘા ને બે કટકા | |
એક ઘાએ કૂવો ન ખોદાય | |
એક દી મહેમાન, બીજે દી મહી, ત્રીજે દી રહે તેની અક્કલ ગઈ | |
એક નકટો સૌને નકટાં કરે | |
એક નન્નો સો દુ:ખ હણે | |
એક નૂર આદમી હજાર નૂર કપડાં | |
એક પગ દૂધમાં ને એક પગ દહીંમાં | |
એક બાજુ કૂવો અને બીજી બાજુ હવાડો | |
એક ભવમાં બે ભવ કરવા | |
એક મરણિયો સોને ભારી પડે | |
એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રહે | |
એક સાંધે ત્યાં તેર તૂટે | |
એક હાથે તાળી ન પડે | |
એકનો બે ન થાય | |
એના પેટમાં પાપ છે | |
એનો કોઈ વાળ વાંકો ન કરી શકે | |
એરણની ચોરી ને સોયનું દાન | |
એલ-ફેલ બોલવું | |
ઓકી દાતણ જે કરે, નરણે હરડે ખાય | |
ઓછું પાત્ર ને અદકું ભણ્યો | |
ઓડનું ચોડ કરવું | |
ઓળખીતો સિપાઈ બે દંડા વધુ મારે | |
કજિયાનું મૂળ હાંસી ને રોગનું મૂળ ખાંસી | |
કજિયાનું મોં કાળું | |
કડવું ઓસડ મા જ પાય | |
કડવો ઘૂંટડો ગળે ઊતારવો | |
કપાસિયે કોઠી ફાટી ન જાય | |
કપાળ જોઈને ચાંદલો કરાય | |
કમળો હોય તેને પીળું દેખાય | |
કમાઉ દીકરો સૌને વહાલો લાગે | |
કમાન છટકવી | |
કરમ કોડીના અને લખણ લખેશરીના | |
કરવા ગયા કંસાર અને થઈ ગઈ થૂલી | |
કરો કંકુના | |
કરો તેવું પામો, વાવો તેવું લણો | |
કર્મીની જીભ, અકર્મીના ટાંટીયા | |
કર્યું કારવ્યું ધૂળમાં મળી જવું | |
કાંચિડાની જેમ રંગ બદલવા | |
કાંટો કાંટાને કાઢે | |
કાંડાં કાપી આપવાં | |
કાંદો કાઢવો | |
કાકા મટીને ભત્રીજા ન થવાય | |
કાકો પરણ્યો ને ફોઈ રાંડી | |
કાખમાં છોકરું ને ગામમાં ઢંઢેરો | |
કાખલી કૂટવી | |
કાગડા ઊડવા | |
કાગડા બધે ય કાળા હોય | |
કાગડો દહીંથરું લઈ ગયો | |
કાગના ડોળે રાહ જોવી | |
કાગનું બેસવું ને ડાળનું પડવું | |
કાગનો વાઘ કરવો | |
કાચા કાનનો માણસ | |
કાચું કાપવું | |
કાજીની કૂતરી મરી જાય ત્યારે આખું ગામ બેસવા આવે પણ | |
કાટલું કાઢવું | |
કાતરિયું ગેપ | |
કાન છે કે કોડિયું? | |
કાન પકડવા | |
કાન ભંભેરવા/કાનમાં ઝેર રેડવું | |
કાનખજુરાનો એકાદ પગ તૂટે તો શું ફરક પડે? | |
કાનનાં કીડા ખરી પડે તેવી ગાળ | |
કાનાફૂંસી કરવી | |
કાપો તો લોહી ન નીકળે તેવી સ્થિતિ | |
કામ કામને શિખવે | |
કામ પતે એટલે ગંગા નાહ્યા/જાન છૂટે | |
કામના કૂડા ને વાતોના રૂડા | |
કામનો ચોર | |
કારતક મહિને કણબી ડાહ્યો | |
કાલાં કાઢવાં | |
કાળજાની કોર/કાળજાનો કટકો | |
કાળજાનું કાચું/પાકું | |
કાળા અક્ષર ભેંશ બરાબર | |
કાળા માથાનો માનવી ધારે તે કરી શકે | |
કાળી ટીલી ચોંટવી | |
કાળી લાય લાગવી | |
કીડી પર કટક ન ઊતારાય | |
કીડીને કણ અને હાથીને મણ | |
કીડીને પાંખ ફૂટે એ એના મરવાની એંધાણી | |
કીધે કુંભાર ગધેડે ન ચડે | |
કુંન્ડુ કથરોટને હસે | |
કુંભાર કરતાં ગધેડા ડાહ્યાં | |
કુકડો બોલે તો જ સવાર પડે એવું ન હોય | |
કુલડીમાં ગોળ ભાંગવો | |
કૂતરાની પૂંછડી વાંકી તે વાંકી જ રહે | |
કૂતરાનો સંઘ કાશીએ ન પહોંચે | |
કૂતરું કાઢતા બિલાડું પેઠું | |
કૂવામાં હોય તો અવેડામાં આવે | |
કેટલી વીસે સો થાય તેની ખબર પડવી | |
કેસરિયા કરવા | |
કોઈની સાડીબાર ન રાખે | |
કોઈનો બળદ કોઈની વેલ ને બંદાનો ડચકારો | |
કોઠી ધોયે કાદવ જ નીકળે | |
કોઠે જઈ આવ્યો ને કથા કરવા બેઠો | |
કોડિયા જેવડું કપાળ અને વચ્ચે ભમરો | |
કોણીએ ગોળ ચોપડવો | |
કોણે કહ્યું’તું કે બેટા બાવળિયા પર ચડજો ? | |
કોથળામાં પાનશેરી રાખીને મારવો | |
કોથળામાંથી બિલાડું કાઢવું | |
કોના બાપની દિવાળી | |
કોની માએ સવા શેર સૂંઠ ખાધી છે | |
કોપરાં જોખવાં | |
કોલસાની દલાલીમાં કાળા હાથ | |
ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગાંગો તેલી? | |
ક્ષમા વીરનું ભૂષણ છે | |
ખંગ વાળી દેવો | |
ખણખોદ કરવી | |
ખરા બપોરે તારા દેખાડવા | |
ખાંધે કોથળો ને પગ મોકળો | |
ખાઈને સૂઈ જવું મારીને ભાગી જવું | |
ખાખરાની ખિસકોલી સાકરનો સ્વાદ શું જાણે | |
ખાટલે મોટી ખોટ કે પાયો જ ન મળે | |
ખાડો ખોદે તે પડે | |
ખાતર ઉપર દીવો | |
ખાલી ચણો વાગે ઘણો | |
ખાળે ડૂચા અને દરવાજા મોકળા | |
ખિસ્સા ખાલી ને ભભકો ભારી | |
ખીચડી પકવવી | |
ખીચડી હલાવી બગડે ને દીકરી મલાવી બગડે | |
ખીલાના જોરે વાછરડું કૂદે | |
ખેંચ તાણ મુઝે જોર આતા હૈ | |
ખેલ ખતમ, પૈસા હજમ | |
ખોટો રૂપિયો કદી ન ખોવાય | |
ખોદે ઉંદર અને ભોગવે ભોરિંગ | |
ખોદ્યો ડુંગર ને કાઢ્યો ઉંદર | |
ગંજીનો કૂતરો, ન ખાય ન ખાવા દે | |
ગઈ ગુજરી ભૂલી જ જવાની હોય | |
ગઈ તિથિ જોશી પણ ન વાંચે | |
ગગા મોટો થા પછી પરણાવશું | |
ગગો કુંવારો રહી જવો | |
ગજ વાગતો નથી | |
ગજવેલના પારખાં ન હોય | |
ગતકડાં કાઢવા | |
ગધેડા ઉપર અંબાડી ન શોભે | |
ગધેડાને તાવ આવે તેવી વાત | |
ગરજ સરી એટલે વૈદ વેરી | |
ગરજવાનને અક્કલ ન હોય | |
ગરજે ગધેડાને પણ બાપ કહેવો પડે | |
ગાંજ્યો જાય તેવો નથી | |
ગાંઠના ગોપીચંદન | |
ગાંડા સાથે ગામ જવું ને ભૂતની કરવી ભાઈબંધી | |
ગાંડાના ગામ ન વસે | |
ગાંડી પોતે સાસરે ન જાય અને ડાહીને શિખામણ આપે | |
ગાંડી માથે બેડું | |
ગાંધી-વૈદનું સહીયારું | |
ગાજરની પીપૂડી વાગે ત્યાં સુધી વગાડવાની ને પછી ખાઈ જવાની | |
ગાજ્યા મેઘ વરસે નહિ ને ભસ્યા કૂતરા કરડે નહિ | |
ગાડા નીચે કૂતરું | |
ગાડી પાટે ચડાવી દેવી | |
ગાડું ગબડાવવું | |
ગાડું જોઈને ગુડા ભાંગે | |
ગાભા કાઢી નાખવા | |
ગામ હોય ત્યાં ઉકરડો પણ હોય | |
ગામના મહેલ જોઈ આપણાં ઝૂંપડાં તોડી ન નખાય | |
ગામના મોંએ ગરણું ન બંધાય | |
ગામનો ઉતાર | |
ગામમાં ઘર નહિ સીમમાં ખેતર નહિ | |
ગાય દોહી કૂતરાને પાવું | |
ગેંગે-ફેંફે થઈ જવું | |
ગોટલાં છોતરાં નીકળી જવા | |
ગોર પરણાવી દે, ઘર ન માંડી દે | |
ગોળ ખાધા વેંત જુલાબ ન લાગે | |
ગોળ નાખો એટલું ગળ્યું લાગે | |
ગોળ વિના મોળો કંસાર, મા વિના સૂનો સંસાર | |
ગોળથી મરતો હોય તો ઝેર શું કામ પાવું? | |
ગ્રહણ ટાણે સાપ નીકળવો | |
ઘ-ઙ | |
ઘડો-લાડવો કરી નાખવો | |
ઘર ફૂટે ઘર જાય | |
ઘર બાળીને તીરથ ન કરાય | |
ઘરડા ગાડા વાળે | |
ઘરડી ઘોડી લાલ લગામ | |
ઘરના છોકરા ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આટો | |
ઘરના ભુવા ને ઘરના ડાકલાં | |
ઘરની દાઝી વનમાં ગઈ તો વનમાં લાગી આગ | |
ઘરની ધોરાજી ચલાવવી | |
ઘરમાં વાઘ બહાર બકરી | |
ઘરમાં હાંડલા કુસ્તી કરે તેવી હાલત | |
ઘરે ધોળો હાથી બાંઘવો | |
ઘા પર મીઠું ભભરાવવું | |
ઘાણીનો બળદ ગમે તેટલું ચાલે પણ રહે જ્યાં હતો ત્યાં જ | |
ઘી ઢોળાયું તો ખીચડીમાં | |
ઘી-કેળાં થઈ જવા | |
ઘીના ઠામમાં ઘી પડી રહ્યું | |
ઘેર ઘેર માટીના ચૂલા | |
ઘો મરવાની થાય ત્યારે વાઘરીવાડે જાય | |
ઘોંસ પરોણો કરવો | |
ઘોડે ચડીને આવવું | |
ઘોરખોદિયો | |
ચકલાં ચૂંથવાંનો ધંધો | |
ચકલી નાની ને ફૈડકો મોટો | |
ચકીબાઈ નાહી રહ્યાં | |
ચડાઉ ધનેડું | |
ચપટી ધૂળની ય જરૂર પડે | |
ચપટી મીઠાની તાણ | |
ચમડી તૂટે પણ દમડી ન છૂટે | |
ચમત્કાર વિના નમસ્કાર નહિ | |
ચલક ચલાણું ઓલે ઘેર ભાણું | |
ચા કરતાં કીટલી વધારે ગરમ હોય | |
ચાદર જોઈને પગ પહોળા કરાય | |
ચાર મળે ચોટલા તો ભાંગે કૈંકના ઓટલા | |
ચાલતી ગાડીએ ચડી બેસવું | |
ચીંથરે વીંટાળેલું રતન | |
ચીભડાના ચોરને ફાંસીની સજા | |
ચેતતો નર સદા સુખી | |
ચોર કોટવાલને દંડે | |
ચોર પણ ચાર ઘર છોડે | |
ચોરની દાઢીમાં તણખલું | |
ચોરની મા કોઠીમાં મોં ઘાલીને રૂએ | |
ચોરની માને ભાંડ પરણે | |
ચોરની વાદે ચણા ઉપાડવા જવું | |
ચોરને કહે ચોરી કરજે અને સિપાઈને કહે જાગતો રહેજે | |
ચોરને ઘેર ચોર પરોણો | |
ચોરનો ભાઈ ઘંટીચોર | |
ચોરી પર શીનાજોરી | |
ચોરીનું ધન સીંકે ન ચડે | |
ચોળીને ચીકણું કરવું | |
ચૌદમું રતન ચખાડવું | |
છક થઈ જવું | |
છકી જવું | |
છક્કડ ખાઈ જવું | |
છક્કા છૂટી જવા | |
છછૂંદરવેડા કરવા | |
છઠ્ઠીનું ધાવણ યાદ આવી જવું | |
છાગનપતિયાં કરવા | |
છાજિયા લેવા | |
છાણના દેવને કપાસિયાની જ આંખ હોય | |
છાતી પર મગ દળવા | |
છાપરે ચડાવી દેવો | |
છાશ લેવા જવી અને દોણી સંતાડવી | |
છાશમાં માખણ જાય અને વહુ ફુવડ કહેવાય | |
છાસિયું કરવું | |
છિનાળું કરવું | |
છીંડે ચડ્યો તે ચોર | |
છેલ્લા પાટલે બેસી જવું | |
છેલ્લું ઓસડ છાશ | |
છોકરાંને છાશ ભેગા કરવા | |
છોકરાંનો ખેલ નથી | |
છોકરીને અને ઉકરડાને વધતાં વાર ન લાગે | |
છોરું કછોરું થાય પણ માવતર કમાવતર ન થાય | |
જંગ જીત્યો રે મારો કાણિયો, વહુ ચલે તબ જાણિયો | |
જણનારીમાં જોર ન હોય તો સુયાણી શું કરે ? | |
જનોઈવઢ ઘા | |
જમણમાં લાડુ અને સગપણમાં સાઢુ | |
જમવામાં જગલો અને કૂટવામાં ભગલો | |
જમાઈ એટલે દશમો ગ્રહ | |
જર, જમીન ને જોરું, એ ત્રણ કજિયાના છોરું | |
જશને બદલે જોડા | |
જા બિલાડી મોભામોભ | |
જા બિલ્લી કૂત્તે કો માર | |
જાગ્યા ત્યાંથી સવાર | |
જાડો નર જોઈને સૂળીએ ચડાવવો | |
જાતે પગ પર કુહાડો મારવો | |
જીભ આપવી | |
જીભ કચરવી | |
જીભમાં હાડકું ન હોય, તે આમ પણ વળે અને તેમ પણ વળે | |
જીભે લાપસી પીરસવી તો મોળી શું કામ પીરસવી? | |
જીવ ઝાલ્યો રહેતો નથી | |
જીવતા જગતિયું કરવું | |
જીવતો નર ભદ્રા પામે | |
જીવવું થોડું ને જંજાળ ઝાઝી | |
જીવો અને જીવવા દો | |
જીવ્યા કરતાં જોયું ભલું | |
જે ગામ જવું હોય નહિ તેનો મારગ શા માટે પૂછવો? | |
જે ચડે તે પડે | |
જે જન્મ્યું તે જાય | |
જે જાય દરબાર તેના વેચાય ઘરબાર | |
જે નમે તે સૌને ગમે | |
જે ફરે તે ચરે | |
જે બોલે તે બે ખાય | |
જે વાર્યા ન વરે તે હાર્યા વરે | |
જે સૌનું થશે તે વહુનું થશે | |
જેટલા મોં તેટલી વાતો | |
જેટલા સાંધા એટલા વાંધા | |
જેટલો ગોળ નાખો તેટલું ગળ્યું લાગે | |
જેટલો બહાર છે તેથી વધુ ભોંયમાં છે | |
જેણે મૂકી લાજ એનું નાનું સરખું રાજ | |
જેના લગન હોય તેના જ ગીત ગવાય | |
જેના હાથમાં તેના મોંમા | |
જેની રૂપાળી વહુ તેના ભાઈબંધ બહુ | |
જેની લાઠી તેની ભેંસ | |
જેનું ખાય તેનું ખોદે | |
જેનું નામ તેનો નાશ | |
જેને કોઈ ન પહોંચે તેને પેટ પહોંચે | |
જેને રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
જેનો આગેવાન આંધળો તેનું કટક કૂવામાં | |
જેનો રાજા વેપારી તેની પ્રજા ભિખારી | |
જેવા સાથે તેવા | |
જેવી દ્રષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ | |
જેવી સોબત તેવી અસર | |
જેવું કામ તેવા દામ | |
જેવો ગોળ વિનાનો કંસાર એવો મા વિનાનો સંસાર | |
જેવો દેશ તેવો વેશ | |
જેવો સંગ તેવો રંગ | |
જેસલ હટે જવભર ને તોરલ હટે તલભર | |
જોશીના પાટલે અને વૈદના ખાટલે | |
જ્યાં ગોળ હોય ત્યાં માખી બમણતી આવે જ | |
જ્યાં ચાહ ત્યાં રાહ | |
જ્યાં સંપ ત્યાં જંપ | |
જ્યાં સુધી શ્વાસ ત્યાં સુધી આશ | |
ઝાઝા રસોઈયા રસોઈ બગાડે | |
ઝાઝા હાંડલા ભેગા થાય તો ખખડે પણ ખરા | |
ઝાઝા હાથ રળિયામણા | |
ઝાઝી કીડી સાપને ખાઈ જાય | |
ઝાઝી સૂયાણી વિયાંતર બગાડે | |
ઝેરના પારખા ન હોય | |
ટકાની ડોશી અને ઢબુનું મૂંડામણ | |
ટલ્લે ચડાવવું | |
ટહેલ નાખવી | |
ટાંટિયો ટળવો | |
ટાંટીયાની કઢી થઈ જવી | |
ટાંડી મૂકવી | |
ટાઢા પહોરની તોપ ફોડવી | |
ટાઢા પાણીએ ખસ ગઈ | |
ટાઢું પાણી રેડી દેવું | |
ટાઢો ડામ દેવો | |
ટાયલાવેડાં કરવાં | |
ટાલિયા નર કો’ક નિર્ધન | |
ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય | |
ટૂંકું ને ટચ | |
ટેભા ટૂટી જવા | |
ટોટો પીસવો | |
ટોણો મારવો | |
ટોપી પહેરાવી દેવી | |
ટોપી ફેરવી નાખવી | |
ઠણઠણગોપાલ | |
ઠરડ કાઢી નાખવી | |
ઠરીને ઠામ થવું | |
ઠરીને ઠીંકરું થઈ જવું | |
ઠાગાઠૈયા કરવા | |
ઠેકાણે પડવું | |
ઠેરના ઠેર | |
ઠોકર વાગે ત્યારે જ અક્કલ આવે | |
ઠોઠ નિશાળિયાને વૈતરણા ઝાઝા | |
ડબ્બો ગુલ કરી નાખવો | |
ડહાપણની દાઢ ઊગવી | |
ડાંગે માર્યા પાણી જુદા ન પડે | |
ડાંફાં મારવા | |
ડાકણેય એક ઘર તો છોડે | |
ડાગળી ખસવી | |
ડાચામાં બાળવું | |
ડાચું વકાસીને બેસવું | |
ડાફરિયાં દેવા | |
ડાબા હાથની વાત જમણાને ખબર ન પડે | |
ડાબા હાથનો ખેલ | |
ડાબા હાથે ચીજ મુકી દેવી | |
ડારો દેવો | |
ડાહીબાઈને બોલાવો ને ખીરમાં મીઠું નખાવો | |
ડીંગ હાંકવી | |
ડીંડવાણું ચલાવવું | |
ડુંગર દૂરથી રળિયામણા | |
ડૂબતો માણસ તરણું પકડે | |
ડોશી મરે તેનો ભો નથી, જમ ઘર ભાળી જાય તેનો વાંધો છે | |
ઢાંકણીમાં પાણી લઈ ડૂબી મર | |
ઢાંકો-ઢૂંબો કરવો | |
તમાચો મારી ગાલ લાલ રાખવો | |
તમાશાને તેડું ન હોય | |
તલપાપડ થવું | |
તલમાં તેલ નથી | |
તલવારની ધાર ઉપર ચાલવું | |
તાંબિયાની તોલડી તેર વાના માંગે | |
તારા જેવા તાંબિયાના તેર મળે છે | |
તારા બાપનું કપાળ | |
તારી અક્કલ ક્યાં ઘાસ ચરવા ગઈ હતી? | |
તારું મારું સહિયારું ને મારું મારા બાપનું | |
તાલમેલ ને તાશેરો | |
તીરથે જઈએ તો મૂંડાવું તો પડે જ | |
તીસમારખાં | |
તુંબડીમાં કાંકરા | |
તેજીને ટકોરો, ગધેડાને ડફણાં | |
તેલ જુઓ તેલની ધાર જુઓ | |
તેલ પાઈને એરંડિયું કાઢવું | |
તોબા પોકારવી | |
તોળી તોળીને બોલવું | |
ત્રણ સાથે જાય તો થાય ત્રેખડ ને માથે પડે ભેખડ | |
ત્રાગું કરવું | |
ત્રેવડ એટલે ત્રીજો ભાઈ | |
થાક્યાના ગાઉ છેટા હોય | |
થાબડભાણા કરવા | |
થાય તેવા થઈએ ને ગામ વચ્ચે રહીએ | |
થૂંકના સાંધા કેટલા દી ટકે? | |
થૂંકેલું પાછું ગળવું | |
દયા ડાકણને ખાય | |
દરજીનો દીકરો જીવે ત્યાં સુધી સીવે | |
દશેરાના દિવસે જ ઘોડુ ન દોડે | |
દળી, દળીને ઢાંકણીમાં | |
દાંત કાઢવા | |
દાંત ખાટા કરી નાખવા | |
દાંતે તરણું પકડવું | |
દાઝ્યા પર ડામ | |
દાઢીની દાઢી ને સાવરણીની સાવરણી | |
દાણો દબાવી/ચાંપી જોવો | |
દાધારિંગો | |
દાનત ખોરા ટોપરા જેવી | |
દામ કરે કામ અને બીબી કરે સલામ | |
દાળમાં કાળું | |
દી ફરવો | |
દી ભરાઈ ગયા છે | |
દી વળવો | |
દીકરી એટલે સાપનો ભારો | |
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય | |
દીવા તળે અંધારું | |
દીવાલને પણ કાન હોય | |
દુ:ખતી રગ દબાવવી | |
દુ:ખનું ઓસડ દહાડા | |
દુ:ખે છે પેટ અને કૂટે છે માથું | |
દુકાળમાં અધિક માસ | |
દુબળાં ઢોરને બગાં ઝાઝી | |
દૂઝણી ગાયની લાત ભલી | |
દૂધ પાઈને સાપ ઉછેરવો | |
દૂધ, સાકર, એલચી, વરીઆળી ને દ્રાક્ષ | |
દૂધનું દૂધ અને પાણીનું પાણી કરી નાખવું | |
દૂધનો દાઝેલો છાશ પણ ફૂંકી ફૂંકીને પીએ | |
દે દામોદર દાળમાં પાણી | |
દેખવું નહિ અને દાઝવું નહિ | |
દેવ દેવલા સમાતા ન હોય ત્યાં પૂજારાને ક્યાં બેસાડવા | |
દોડવું હતું ને ઢાળ મળ્યો | |
દોમ દોમ સાયબી | |
દોરડી બળે પણ વળ ન છૂટે | |
દ્રાક્ષ ખાટી છે | |
ધકેલ પંચા દોઢસો | |
ધણીની નજર એક, ચોરની નજર ચાર | |
ધનોત-પનોત કાઢી નાખવું | |
ધરતીનો છેડો ઘર | |
ધરમ કરતાં ધાડ પડી | |
ધરમ ધક્કો | |
ધરમના કામમાં ઢીલ ન હોય | |
ધરમની ગાયના દાંત ન જોવાય | |
ધાર્યું ધણીનું થાય | |
ધીરજના ફળ મીઠા હોય | |
ધુમાડાને બાચકા ભર્યે દહાડો ન વળે | |
ધૂળ ઉપર લીંપણ ન કરાય | |
ધૂળ કાઢી નાખવી | |
ધોકે નાર પાંસરી | |
ધોબીનો કૂતરો, નહિ ઘરનો નહિ ઘાટનો | |
ધોયેલ મૂળા જેવો | |
ધોલધપાટ કરવી | |
ધોળા દિવસે તારા દેખાવા | |
ધોળામાં ધૂળ પડી | |
ધોળિયા સાથે કાળિયો રહે, વાન ન આવે, સાન તો આવે | |
ધોળે ધરમે | |
ન આવડે ભીખ તો વૈદું શીખ | |
ન ત્રણમાં, ન તેરમાં, ન છપ્પનના મેળમાં | |
ન બોલ્યામાં નવ ગુણ | |
ન મળી નારી એટલે સહેજે બાવા બ્રહ્મચારી | |
ન મામા કરતા કહેણો મામો સારો | |
નકલમાં અક્કલ ન હોય | |
નગારખાનામાં પીપૂડીનો અવાજ ક્યાંથી સંભળાય? | |
નજર ઉતારવી | |
નજર બગાડવી | |
નજર લાગવી | |
નજરે ચડી જવું | |
નજરે જોયાનું ઝેર છે | |
નથ ઘાલવી | |
નદીના મૂળ અને ઋષિના કુળ ન શોધાય | |
નબળો ધણી બૈરી પર શૂરો | |
નમાજ પડતા મસીદ કોટે વળગી | |
નરમ ઘેંશ જેવો | |
નવ ગજના નમસ્કાર | |
નવરો ધૂપ | |
નવરો બેઠો નખ્ખોદ કાઢે | |
નવાણિયો કૂટાઈ ગયો | |
નવાણુંનો ધક્કો લાગવો | |
નવી ગિલ્લી નવો દાવ | |
નવી વહુ નવ દહાડા | |
નવે નાકે દિવાળી | |
નવો મુલ્લો બાંગ વધુ જોરથી પોકારે | |
નવો મુસલમાન નવ વાર નમાજ પઢે | |
નસીબ અવળા હોય તો ભોંયમાંથી ભાલા વાગે | |
નસીબ બેઠેલાનું બેઠું રહે, દોડતાનું દોડતું રહે | |
નસીબનો બળિયો | |
નાક ઊંચું રાખવું | |
નાક કપાઈ જવું | |
નાક કપાવી અપશુકન ન કરાવાય | |
નાક લીટી તાણવી | |
નાકે છી ગંધાતી નથી | |
નાગાની પાનશેરી ભારે હોય | |
નાગાને નાવું શું અને નીચોવવું શું ? | |
નાચવું ન હોય તો આંગણું વાંકુ | |
નાણા વગરનો નાથીયો, નાણે નાથાલાલ | |
નાણું આવશે પણ ટાણું નહિ આવે | |
નાતનો માલ નાત જમે, મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
નાના મોઢે મોટી વાત | |
નાનો પણ રાઈનો દાણો | |
નીર-ક્ષીર વિવેક | |
નેવાના પાણી મોભે ના ચડે | |
નોકર ખાય તો નફો જાય, શેઠ ખાય તો મૂડી જાય | |
પંચ કહે તે પરમેશ્વર | |
પઈની પેદાશ નહિ ને ઘડીની ફુરસદ નહિ | |
પગ કુંડાળામાં પડી જવો | |
પગ ન ઊપડવો | |
પગ લપસી જવો | |
પગભર થવું | |
પડતો બોલ ઝીલવો | |
પડી પટોડે ભાત, ફાટે પણ ફીટે નહિ | |
પડ્યા પર પાટું | |
પડ્યો પોદળો ધૂળ ઉપાડે | |
પઢાવેલો પોપટ | |
પત્તર ખાંડવી | |
પથ્થર ઉપર પાણી | |
પરચો આપવો/દેખાડવો | |
પરણ્યા નથી પણ પાટલે તો બેઠા છો ને? | |
પલાળ્યું છે એટલે મૂંડાવવું તો પડશે જ ને | |
પવન પ્રમાણે સઢ ફેરવવો | |
પહેતા પાણીમાં હાથ ધોઈ લેવા | |
પહેલું સુખ તે જાતે નર્યા | |
પહેલો ઘા પરમેશ્વરનો | |
પહેલો સગો પાડોશી | |
પહોંચેલ માયા/બુટ્ટી | |
પાંચમની છઠ્ઠ ક્યારે ન થાય | |
પાંચમાં પૂછાય તેવો | |
પાંચે ય આંગળી ઘીમાં | |
પાંચે ય આંગળી સરખી ન હોય | |
પાંચે ય આંગળીએ દેવ પૂજવા | |
પાંસરુંદોર કરી નાખવું/થઈ જવું | |
પાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે | |
પાઘડી ફેરવી નાખવી | |
પાઘડીનો વળ છેડે આવે | |
પાટિયાં બેસી જવાં | |
પાટો બાઝવો | |
પાઠ ભણાવવો | |
પાડા ઉપર પાણી | |
પાડા મૂંડવાં | |
પાણી ઉતારવું | |
પાણી ચડાવવું | |
પાણી દેખાડવું | |
પાણી પહેલા પાળ બાંધી લેવી સારી | |
પાણી પાણી કરી નાખવું | |
પાણી પીને ઘર પૂછવું | |
પાણી ફેરવવું | |
પાણી માપવું | |
પાણીચું આપવું | |
પાણીમાં બેસી જવું | |
પાણીમાં રહીને મગર સાથે વેર ન બંધાય | |
પાણીમાંથી પોરા કાઢવા | |
પાનો ચડાવવો | |
પાપ છાપરે ચડીને પોકારે | |
પાપડતોડ પહેલવાન | |
પાપડી ભેગી ઈયળ બફાય | |
પાપનો ઘડો ભરાઈ જવો | |
પાપી પેટનો સવાલ છે | |
પારકા કજિયા ઉછીના ન લેવાય | |
પારકા છોકરાને જતિ કરવા સૌ તૈયાર હોય | |
પારકી આશ સદા નિરાશ | |
પારકી છઠ્ઠીનો જાગતલ | |
પારકી પંચાતમાં શું કામ પડવું | |
પારકી મા જ કાન વિંધે | |
પારકી લેખણ, પારકી શાહી, મત્તું મારે માવજીભાઈ | |
પારકે પાદર પહોળા થવું | |
પારકે પૈસે દિવાળી | |
પારકે પૈસે પરમાનંદ | |
પારકે ભાણે લાડુ મોટો દેખાય | |
પાશેરામાં પહેલી પૂણી છે | |
પિયરની પાલખી કરતાં સાસરિયાની સૂળી સારી | |
પીઠ પાછળ ઘા | |
પીળું તેટલું સોનું નહિ, ઊજળું તેટલું દૂધ નહિ | |
પુણ્ય પરવારી જવું | |
પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી ને વહુના લક્ષણ બારણામાંથી | |
પુરાણ માંડવું | |
પેટ કરાવે વેઠ | |
પેટ ચોળીને શૂળ ઊભું ન કરાય | |
પેટ છે કે પાતાળ ? | |
પેટછૂટી વાત કરવી | |
પેટનો બળ્યો ગામ બાળે | |
પેટમાં પેસીને પગ પહોળા કરવા | |
પેટમાં ફાળ પડવી | |
પેટિયું રળી લેવું | |
પેટે પાટા બાંધવા | |
પૈસા તો ડાબા હાથનો મેલ છે | |
પૈસાનું પાણી કરવું | |
પૈસો મારો પરમેશ્વર ને હું પૈસાનો દાસ | |
પોચું ભાળી જવું | |
પોત પ્રકાશવું | |
પોતાના પગ નીચે રેલો આવે ત્યારે જ ખબર પડે | |
પોતાની ગલીમાં કુતરો પણ સિંહ | |
પોતાનો કક્કો જ ખરો કરવો | |
પોતિયા ઢીલા થઈ જવા | |
પોતિયું કાઢીને ઊભા રહેવું | |
પોથી માંહેના રીંગણા | |
પોદળામાં સાંઠો | |
પોપટીયું જ્ઞાન | |
પોપાબાઈનું રાજ | |
પોબારા ગણી જવા | |
પોલ ખૂલી ગઈ | |
પ્રસાદી ચખાડવી | |
પ્રીત પરાણે ન થાય | |
ફઈને મૂછ ઉગે તો તેને કાકો કહેવાય | |
ફટકો પડવો | |
ફણગો ફૂટવો | |
ફના- ફાતિયા થઈ જવા | |
ફનાફાતિયા થઈ જવું/કરી નાખવું | |
ફરે તે ચરે ને બાંધ્યું ભૂખે મરે | |
ફસકી જવું | |
ફાંકો રાખવો | |
ફાચર મારવી | |
ફાટીને ધુમાડે જવું | |
ફાવ્યો વખણાય | |
ફાળિયું ખંખેરી નાખવું | |
ફિશિયારી મારવી | |
ફીંફાં ખાંડવાં | |
ફુલ નહિ તો ફુલની પાંખડી | |
ફૂંકી ફૂંકીને પગ મૂકવો | |
ફૂટી બદામના ભાવે | |
ફૂલાઈને ફાળકો થઈ જવું | |
ફોદેફોદા ઊડી જવા | |
બંધ બેસતી પાઘડી પહેરી લેવી | |
બકરું કાઢતા ઊંટ પેઠું | |
બગભગત-ઠગભગત | |
બગાસું ખાતા પતાસું મળ્યું | |
બત્રીસ કોઠે દીવા પ્રગટ્યા | |
બધો ભાર કન્યાની કેડ પર | |
બલિદાનનો બકરો | |
બળતાંમાં ઘી હોમવું | |
બળતું ઘર કૃષ્ણાર્પણ કરવું | |
બળિયાના બે ભાગ | |
બાંધી મુઠ્ઠી લાખની, ઉઘાડી વા ખાય | |
બાઈ બાઈ ચારણી | |
બાઈને કોઈ લે નહિ ને ભાઈને કોઈ આપે નહિ | |
બાડા ગામમાં બે બારશ | |
બાપ તેવા બેટા ને વડ તેવા ટેટા | |
બાપ શેર તો દીકરો સવા શેર | |
બાપના કૂવામાં ડુબી ન મરાય | |
બાપના પૈસે તાગડધીન્ના | |
બાપનું વહાણ ને બેસવાની તાણ | |
બાપે માર્યા વેર | |
બાફી મારવું | |
બાર ગાઉએ બોલી બદલાય | |
બાર બાવા ને તેર ચોકા | |
બાર વરસે બાવો બોલ્યો, જા બેટા દુકાળ પડશે | |
બાર હાથનું ચીભડું ને તેર હાથનું બી | |
બારે મેઘ ખાંગા થવા | |
બારે વહાણ ડૂબી જવા | |
બાવળ વાવો તો કાંટા ઉગે અને આંબો વાવો તો કેરી મળે | |
બાવા બાર ને લાડવા ચાર | |
બાવાના બેઉ બગડ્યા | |
બાવો ઉઠ્યો બગલમાં હાથ | |
બિલાડીના કીધે શીંકુ ન ટૂટે | |
બિલાડીના પેટમાં ખીર ન ટકે, બૈરાંના પેટમાં વાત ન ટકે | |
બિલાડીની ડોકે ઘંટ બાંધે કોણ? | |
બિલાડીને દૂધ ભળાવો તો પછી શું થાય ? | |
બીજાની ચિતા પર પોતાની ભાખરી શેકી લેવી | |
બીડું ઝડપવું | |
બે ઘરનો પરોણો ભૂખે મરે | |
બે પાંદડે થવું | |
બે પાડા લડે તેમાં ઝાડનો ખો નીકળે | |
બે બદામનો માણસ | |
બે બાજુની ઢોલકી વગાડવી | |
બેઉ હાથમાં લાડવા | |
બેઠાં બેઠાં ખાધે તો કુબેરના ભંડાર પણ ખૂટી જાય | |
બૈરાંની બુદ્ધિ પગની પાનીએ | |
બોકડો વધેરવો | |
બોડી-બામણીનું ખેતર | |
બોલે તેના બોર વેંચાય | |
બ્રાહ્મણી વંઠે તો તરકડે જાય | |
ભડનો દીકરો | |
ભણેલા ભીંત ભૂલે | |
ભરડી મારવું | |
ભરાઈ પડવું | |
ભલભલાને ભૂ પાઈ દેવું | |
ભલું થયું ભાંગી જંજાળ, સુખે ભજશું શ્રીગોપાળ | |
ભાંગરો વાટવો | |
ભાંગ્યાનો ભેરુ | |
ભાંગ્યું તો ય ભરુચ | |
ભાંડો ફૂટી ગયો | |
ભાગતા ભૂતની ચોટલી ભલી | |
ભાગ્યશાળીને ભૂત રળે | |
ભીખના હાંલ્લા શીંકે ન ચડે | |
ભુવો ધૂણે પણ નાળિયેર તો ઘર ભણી જ ફેંકે | |
ભૂંડાથી ભૂત ભાગે | |
ભૂંડાને પણ સારો કહેવડાવે તેવો છે | |
ભૂત ગયું ને પલિત આવ્યું | |
ભૂતનું સ્થાનક પીપળો | |
ભૂતોભાઈ પણ ઓળખતો નથી | |
ભૂલ્યા ત્યાંથી ફરી ગણો | |
ભેંશ આગળ ભાગવત | |
ભેંશ ભાગોળે, છાશ છાગોળે અને ઘેર ધમાધમ | |
ભેંશના શીંગડા ભેંશને ભારી | |
ભેખડે ભરાવી દેવો | |
ભેજાગેપ | |
ભેજાનું દહીં કરવું | |
ભોઈની પટલાઈ | |
મંકોડી પહેલવાન | |
મગ જે પાણીએ ચડતા હોય તે પાણીએ જ ચડાવાય | |
મગજમાં રાઈ ભરાઈ જવી | |
મગનું નામ મરી ન પાડે | |
મગરનાં આંસુ સારવા | |
મણ મણની ચોપડાવવી | |
મણનું માથું ભલે જાય પણ નવટાંકનું નાક ન જાય | |
મન ઊતરી જવું | |
મન ઢચુપચુ થઈ જવું | |
મન દઈને કામ કરવું | |
મન મનાવવું/મારીને રહેવું | |
મન મોટું કરવું | |
મન હોય તો માળવે જવાય | |
મન, મોતી ને કાચ, ભાંગ્યા સંધાય નહિ | |
મનનો ઊભરો ઠાલવવો | |
મનમાં પરણવું ને મનમાં રાંડવું | |
મનુષ્ય યત્ન, ઈશ્વર કૃપા | |
મરચા લાગવા | |
મરચાં લેવા | |
મરચાં વાટવા | |
મરચું-મીઠું ભભરાવવું | |
મરતાને સૌ મારે | |
મરતો ગયો ને મારતો ગયો | |
મસાણમાંથી મડા બેઠા કરવા | |
મસીદમાં ગયું’તું જ કોણ? | |
મહેતો મારે ય નહિ અને ભણાવે ય નહિ | |
મળે તો ઈદ, ન મળે તો રોજા | |
મા કરતાં માસી વહાલી લાગે | |
મા તે મા, બીજા બધા વગડાના વા | |
મા તેવી દીકરી, ઘડો તેવી ઠીકરી | |
મા મૂળો ને બાપ ગાજર | |
માંગ્યા વિના મા પણ ન પીરસે | |
માંડીવાળેલ | |
માખણ લગાવવું | |
માગુ દીકરીનું હોય – માગુ વહુનું ન હોય | |
માણસ માત્ર ભૂલને પાત્ર | |
માણસ વહાલો નથી માણસનું કામ વહાલું છે | |
માથા માથે માથું ન રહેવું | |
માથાનો મળી ગયો | |
માથે દુખનાં ઝાડ ઉગવા | |
માથે પડેલા મફતલાલ | |
માના પેટમાંય સખણો નહિ રહ્યો હોય | |
મામા બનાવવા | |
મામો રોજ લાડવો ન આપે | |
મારવો તો મીર | |
મારા છગન-મગન બે સોનાના, ગામનાં છોકરાં ગારાના | |
મારે મીર ને ફૂલાય પીંજારો | |
મિયાં ચોરે મૂઠે ને અલ્લા ચોરે ઊંટે | |
મિયાં પડ્યા પણ ટંગડી ઊંચી | |
મિયાં મહાદેવનો મેળ કેમ મળે | |
મિયાંની મીંદડી | |
મીઠા ઝાડના મૂળ ન ખવાય | |
મુલ્લાની દોડ મસીદ સુધી | |
મુવા નહિ ને પાછા થયા | |
મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
મૂઈ ભેંશના ડોળા મોટા | |
મૂછે વળ આપવો | |
મૂડી કરતાં વ્યાજ વધુ વહાલું હોય | |
મૂરખ મિત્ર કરતાં દાનો દુશ્મન સારો | |
મૂરખના ગાડાં ન ભરાય | |
મેથીપાક આપવો | |
મેરી બિલ્લી મૂઝસે મ્યાઉં | |
મેલ કરવત મોચીના મોચી | |
મોં કાળું કરવું | |
મોં ચડાવવું | |
મોં તોડી લેવું | |
મોં પરથી માંખી ઉડતી નથી | |
મોં બંધ કરવું | |
મોં માથાના મેળ વિનાની વાત | |
મોંકાણના સમાચાર | |
મોટું પેટ રાખવું | |
મોઢાનો મોળો | |
મોઢામાં મગ ભર્યા છે? | |
મોઢું કટાણું કરવું/બગાડવું | |
મોઢું જોઈને ચાંદલો કરાય | |
મોતિયા મરી જવા | |
મોરના ઈંડાને ચીતરવા ન પડે | |
મોસાળમાં જમણ અને મા પીરસનાર | |
યથા રાજા તથા પ્રજા | |
રંગ ગયા પણ ઢંગ ન ગયા | |
રાંડ્યા પછીનું ડહાપણ | |
રાંધવા ગયા કંસાર અને થઈ ગયું થૂલું | |
રાંધેલ ધાન રઝળી પડ્યા | |
રાઈના પડ રાતે ગયા | |
રાજા, વાજા ને વાંદરા, ત્રણેય સરખા | |
રાજાને ગમી તે રાણી, છાણા વીણતી આણી | |
રાત ગઈ અને વાત ગઈ | |
રાત થોડી ને વેશ ઝાઝા | |
રાતે પાણીએ રોવાનો વખત | |
રામ બોલો ભાઈ રામ થઈ જવું/રામશરણ પહોંચવું | |
રામ રમાડી દેવા | |
રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
રામના નામે પથ્થર તરે | |
રામનું રાજ | |
રામબાણ વાગ્યા હોય તે જાણે | |
રામાયણ માંડવી | |
રીંગણાં જોખવા | |
રૂપ રૂપનો અંબાર | |
રેતીમાં વહાણ ચલાવવું | |
રોકડું પરખાવવું | |
રોગ ને શત્રુ ઉગતાં જ ડામવા પડે | |
રોજ મરે એને કોણ રોવે | |
રોજની રામાયણ | |
રોટલાથી કામ કે ટપટપથી | |
રોતો રોતો જાય તે મુવાની ખબર લઈ આવે | |
રોદણા રોવા | |
લંકાની લાડી ને ઘોઘાનો વર | |
લંગોટીયો યાર | |
લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે મોં ધોવા ન જવાય | |
લખણ ન મૂકે લાખા | |
લગને લગને કુંવારા લાલ | |
લાંબા જોડે ટૂંકો જાય, મરે નહિ તો માંદો થાય | |
લાકડાના લાડુ ખાય તે પસ્તાય અને ન ખાય તે પણ પસ્તાય | |
લાકડાની તલવાર ચલાવવી | |
લાકડે માંકડું વળગાવી દેવું | |
લાખો મરજો પણ લાખોનો પાલનહાર ન મરજો | |
લાગ્યું તો તીર, નહિ તો તુક્કો | |
લાજવાને બદલે ગાજવું | |
લાલો લાભ વિના ન લોટે | |
લીલા લહેર કરવા | |
લે લાકડી ને કર મેરાયું | |
લેતાં લાજે ને આપતાં ગાજે | |
લોઢાના ચણા ચાવવા | |
લોઢું લોઢાને કાપે | |
લોભને થોભ ન હોય | |
લોભિયા હોય ત્યાં ધુતારા ભૂખે ન મરે | |
લોભે લક્ષણ જાય | |
વખાણેલી ખીચડી દાઢે વળગે | |
વટનો કટકો | |
વઢકણી વહુ ને દીકરો જણ્યો | |
વર મરો કે કન્યા મરો, ગોરનું તરભાણું ભરો | |
વર રહ્યો વાસી ને કન્યા ગઈ નાસી | |
વરને કોણ વખાણે? વરની મા! | |
વરસના વચલા દહાડે | |
વહેતા પાણી નિર્મળા | |
વહેતી ગંગામાં ડુબકી લગાવવી | |
વહેમનું કોઈ ઓસડ નથી | |
વહોરાવાળું નાડું પકડી ન રખાય | |
વા વાતને લઈ જાય | |
વાંઢાને કન્યા જોવા ન મોકલાય | |
વાંદરાને સીડી ન અપાય | |
વાંદરો ઘરડો થાય પણ ગુલાંટ ન ભૂલે | |
વાઘ પર સવારી કરવી સહેલી છે પણ નીચે ઉતરવું અઘરું છે | |
વાઘને કોણ કહે કે તારુ મોં ગંધાય છે | |
વાડ ચીભડા ગળે | |
વાડ વિના વેલો ન ચડે | |
વાણિયા વાણિયા ફેરવી તોળ | |
વાણિયા વિદ્યા કરવી | |
વાણિયાની મૂછ નીચી તો કહે સાત વાર નીચી | |
વાણિયો રીઝે તો તાળી આપે | |
વાત ગળે ઉતરવી | |
વાતનું વતેસર કરવું | |
વાતમાં કોઈ દમ નથી | |
વારા ફરતો વારો, મારા પછી તારો, મે પછી ગારો | |
વાર્યા ન વળે તે હાર્યા વળે | |
વાવડી ચસ્કી | |
વાવો તેવું લણો, કરો તેવું પામો | |
વાળંદના વાંકા હોય તો કોથળીમાંથી કરડે | |
વિદ્યા વિનયથી શોભે | |
વિના ચમત્કાર નહિ નમસ્કાર | |
વિનાશકાળે વિપરીત બુદ્ધિ | |
વિશ્વાસે વહાણ તરે | |
વીંછીના દાબડામાં હાથ નાખીએ તો પરિણામ શું આવે? | |
વીસનખી વાઘણ | |
વેંત એકની જીભ | |
શંકા ભૂત અને મંછા ડાકણ | |
શાંત પાણી ઊંડા હોય | |
શાંતિ પમાડે તે સંત | |
શિયા-વિયા થઈ જવું | |
શિયાળ તાણે સીમ ભણી અને કૂતરું તાણે ગામ ભણી | |
શિયાળો ભોગીનો ઉનાળો જોગીનો | |
શીંગડા, પૂંછડા વિનાનો આખલો | |
શીરા માટે શ્રાવક થવું | |
શેક્યો પાપડ ભાંગવાની તાકાત નથી | |
શેઠ કરતાં વાણોતર ડાહ્યાં | |
શેઠની શિખામણ ઝાંપા સુધી | |
શેર માટીની ખોટ | |
શેરના માથે સવા શેર | |
શેહ ખાઈ જવી | |
શોભાનો ગાંઠિયો | |
શ્રી ગણેશાય નમઃ કરવું | |
સંઘર્યો સાપ પણ કામ આવે | |
સંતોષી નર સદા સુખી | |
સંસાર છે ચાલ્યા કરે | |
સઈ, સોની ને સાળવી ન મૂકે સગી બેનને જાળવી | |
સઈની સાંજ ને મોચીની સવાર ક્યારે ય ન પડે | |
સક્કરવાર વળવો | |
સગપણમાં સાઢુ ને જમણમાં લાડુ | |
સતી શાપ આપે નહિ અને શંખણીના શાપ લાગે નહિ | |
સત્તર પંચા પંચાણું ને બે મૂક્યા છૂટના, લાવો પટેલ સોમાં બે ઓછા | |
સત્તા આગળ શાણપણ નકામું | |
સદાનો રમતારામ છે | |
સસ્તુ ભાડું ને સિદ્ધપુરની જાત્રા | |
સળગતામાં હાથ ઘાલો તો હાથ તો દાઝે જ ને | |
સાંઠે બુદ્ધિ નાઠી | |
સાચને આંચ ન આવે | |
સાજા ખાય અન્ન ને માંદા ખાય ધન | |
સાન ઠેકાણે આવવી | |
સાનમાં સમજે તો સારું | |
સાપ ગયા અને લીસોટા રહ્યા | |
સાપના દરમાં હાથ નાખવો | |
સાપને ઘેર સાપ પરોણો | |
સાપે છછુંદર ગળ્યા જેવી હાલત | |
સારા કામમાં સો વિઘન | |
સીંદરી બળે પણ વળ ન મૂકે | |
સીદીભાઈને સીદકાં વહાલાં | |
સીદીભાઈનો ડાબો કાન | |
સીધી આંગળીએ ઘી ન નીકળે | |
સુખમાં સાંભરે સોની ને દુ:ખમાં સાંભરે રામ | |
સુતારનું મન બાવળિયે | |
સુરતનું જમણ ને કાશીનું મરણ | |
સૂકા ભેગુ લીલું બળે | |
સૂપડાં સાફ થઈ ગયાં | |
સૂળીનો ઘા સોયથી સર્યો | |
સેવા કરે તેને મેવા મળે | |
સો દવા એક હવા | |
સો દહાડા સાસુના તો એક દહાડો વહુનો | |
સો વાતની એક વાત | |
સોટી વાગે ચમચમ ને વિદ્યા આવે રૂમઝૂમ | |
સોના કરતાં ઘડામણ મોંઘું | |
સોનાની જાળને પાણીમાં ન ફેંકાય | |
સોનાની થાળીમાં લોઢાનો મેખ | |
સોનાનો સૂરજ ઉગવો | |
સોનામાં સુગંધ મળે | |
સોનીના સો ઘા તો લુહારનો એક ઘા | |
સોનું સડે નહિ ને વાણિયો વટલાય નહિ | |
સોળે સાન, વીસે વાન | |
સ્ત્રી ચરિત્રને કોણ પામી શકે ? | |
સ્ત્રી રહે તો આપથી અને જાય તો સગા બાપથી | |
હરામના હાડકાં | |
હલકું લોહી હવાલદારનું | |
હવનમાં હાડકાં હોમવા | |
હવેલી લેતા ગુજરાત ખોઈ | |
હસવામાંથી ખસવું થવું | |
હસવું અને લોટ ફાકવો બન્ને સાથે ન થાય | |
હસે તેનું ઘર વસે | |
હળદરના ગાંઠીયે ગાંધી ન થવાય | |
હળાહળ કળજુગ | |
હાડકાં ખોખરાં કરવા/રંગી નાખવાં | |
હાથ ઊંચા કરી દેવા | |
હાથ દેખાડવો | |
હાથ ભીડમાં હોવો | |
હાથના કર્યા હૈયે વાગ્યા | |
હાથનો ચોખ્ખો | |
હાથમાં આવ્યું તે હથિયાર | |
હાથી જીવે તો લાખનો, મરે તો સવા લાખનો | |
હાથીના દાંત દેખાડવાના જુદા અને ચાવવાના જુદા | |
હાથીની અંબાડીએ ચડી છાણાં ન વિણાય | |
હાથીની પાછળ કૂતરા ભસે | |
હાર્યો જુગારી બમણું રમે | |
હિંમતે મર્દા તો મદદે ખુદા | |
હીરો ઘોઘે જઈ આવ્યો અને ડેલે હાથ દઈ આવ્યો | |
હું પહોળી ને શેરી સાંકડી | |
હું મરું પણ તને રાંડ કરું | |
હું રાણી, તું રાણી તો કોણ ભરે પાણી ? | |
હુતો ને હુતી બે જણ | |
હૈયા ઉકલત | |
હૈયું બાળવું તેના કરતા હાથ બાળવા સારા | |
હૈયે છે પણ હોઠે નથી | |
હૈયે રામ વસવા | |
હોઠ સાજા તો ઉત્તર ઝાઝા | |
હોળીનું નાળિયેર | |
અંગૂઠો બતાવવો | |
અંજળ પાણી ખૂટવા | |
અંધારામાં તીર ચલાવવું | |
અંધારામાં પણ ગોળ તો ગળ્યો જ લાગે | |
અંધેરી નગરી ગંડુ રાજા | |
અક્કલ ઉધાર ન મળે | |
અક્કલનો ઓથમીર મંગાવી ભાજી તો લાવ્યો કોથમીર | |
અચ્છોવાના કરવાં | |
અજાણ્યા પાણીમાં ઊતરવું નહિ | |
અજાણ્યો અને આંધળો બેઉ સરખા | |
અણીનો ચૂક્યો સો વરસ જીવે | |
અતિ ચીકણો બહુ ખરડાય | |
અતિ લોભ તે પાપનું મૂળ | |
અત્તરનાં છાંટણા જ હોય, અત્તરના કુંડાં ન ભરાય | |
અધૂરો ઘડો છલકાય ઘણો | |
અનાજ પારકું છે પણ પેટ થોડું પારકું છે ? | |
અન્ન અને દાંતને વેર | |
અન્ન તેવો ઓડકાર | |
અપના હાથ જગન્નાથ | |
અબી બોલા અબી ફોક | |
અવસરચૂક્યો મેહુલો શું કામનો ? | |
અવળા હાથની અડબોથ | |
અવળે અસ્ત્રે મુંડી નાખવો | |
આંકડે મધ ભાળી જવું | |
આંખ આડા કાન કરવા | |
આંખે જોયાનું ઝેર છે | |
આંગળા ચાટ્યે પેટ ન ભરાય | |
આંગળી ચીંધવાનું પુણ્ય | |
આંગળી દેતાં પહોંચો પકડે | |
આંગળીથી નખ વેગળા જ રહે | |
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલાં | |
આંતરડી કકળાવવી/દૂભવવી | |
આંતરડી ઠારવી | |
આંધળામાં કાણો રાજા | |
આંધળી ઘોડી ને પોચા ચણા મીઠા લાગ્યા ને ખાધા ઘણા | |
આંધળી દળે ને કૂતરા ખાય | |
આંધળે બહેરું કૂટાય | |
આંધળો ઓકે સોને રોકે | |
આકાશ પાતાળ એક કરવા | |
આગ લાગે ત્યારે કૂવો ખોદવા ન જવાય | |
આગળ ઉલાળ નહિ ને પાછળ ધરાળ નહિ | |
આગળ બુદ્ધિ વાણિયા, પાછળ બુદ્ધિ બ્રહ્મ | |
આજ રોકડા, કાલ ઉધાર | |
આજની ઘડી અને કાલનો દી | |
આદર્યા અધૂરા રહે, હરિ કરે સો હોઈ | |
આદુ ખાઈને પાછળ પડી જવું | |
આપ ભલા તો જગ ભલા | |
આપ મુવા પીછે ડૂબ ગઈ દુનિયા | |
આપ મુવા વિના સ્વર્ગે ન જવાય | |
આપ સમાન બળ નહિ ને મેઘ સમાન જળ નહિ | |
આપણી તે લાપસી અને બીજાની તે કુસકી | |
આપવાના કાટલાં જુદા ને લેવાના કાટલાં જુદા | |
આફતનું પડીકું | |
આબરૂના કાંકરા કરવા / ધજાગરો કરવો | |
આભ ફાટ્યું હોય ત્યાં થીગડું ન દેવાય | |
આમલી પીપળી બતાવવી | |
આરંભે શૂરા | |
આલાનો ભાઈ માલો | |
આલિયાની ટોપી માલિયાને માથે | |
આવ પાણા પગ ઉપર પડ | |
આવ બલા પકડ ગલા | |
આવડે નહિ ઘેંસ ને રાંધવા બેસ | |
આવી ભરાણાં | |
આવ્યા’તા મળવા ને બેસાડ્યા દળવા | |
આળસુનો પીર | |
ઈંટનો જવાબ પથ્થર | |
ઈચ્છા તો આ બધી નીચે મુજબની હિન્દી કહેવતોને પણ ગુજરાતી ગણી તેને ગુજરાતી કહેવતોનો દરજ્જો આપવાની છે શું થાય, બાવા બન્યા હૈ તો હિન્દી બોલ્યા વિના સૂટકા નહિ હૈ ! આપણે બધાં વાતેવાતમાં આ હિન્દી કહેવતો ટાંકતાં જ હોઈએ છીએ | |
ઉકલ્યો કોયડો કોડીનો | |
ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન | |
ઉતાવળે આંબા ન પાકે | |
ઉલાળિયો કરવો | |
ઊંઘ અને આહાર વધાર્યાં વધે ને ઘટાડ્યાં ઘટે | |
ઊંઘ વેચીને ઉજાગરો લેવાનો ધંધો ખોટો | |
ઊંચે આભ ને નીચે ધરતી | |
ઊંટ મૂકે આંકડો અને બકરી મૂકે કાંકરો | |
ઊંટના અઢારે અંગ વાંકા જ હોય | |
ઊંટના ઊંટ ચાલ્યા જાય | |
ઊંટની પીઠે તણખલું | |
ઊંટે કર્યા ઢેકા તો માણસે કર્યા કાંઠા | |
ઊંડા પાણીમાં ઊતરવું | |
ઊંદર ફૂંક મારતો જાય અને કરડતો જાય | |
ઊંદર બિલાડીની રમત | |
ઊંધા રવાડે ચડાવી દેવું | |
ઊંધી ખોપરીનો માણસ | |
ઊંબાડિયું મૂકવાની ટેવ ખોટી | |
ઊગતા સૂરજને સૌ નમે | |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ, પીળું એટલું સોનુ નહિ | |
ઊઠાં ભણાવવા | |
ઊડતા પંખીને પાડે તેવો હોંશિયાર | |
ઊતર્યો અમલદાર કોડીનો | |
ઊલમાંથી ચૂલમાં પડવા જેવો ઘાટ | |
એક કરતાં બે ભલા | |
એક કાંકરે બે પક્ષી મારવા | |
એક કાનેથી સાંભળી બીજા કાનેથી કાઢી નાખવું | |
એક ઘા ને બે કટકા | |
એક ઘાએ કૂવો ન ખોદાય | |
એક દી મહેમાન, બીજે દી મહી, ત્રીજે દી રહે તેની અક્કલ ગઈ | |
એક નકટો સૌને નકટાં કરે | |
એક નન્નો સો દુ:ખ હણે | |
એક નૂર આદમી હજાર નૂર કપડાં | |
એક પંથ દો કાજ | |
એક પગ દૂધમાં ને એક પગ દહીંમાં | |
એક બાજુ કૂવો અને બીજી બાજુ હવાડો | |
એક ભવમાં બે ભવ કરવા | |
એક મરણિયો સોને ભારી પડે | |
એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રહે | |
એક સાંધે ત્યાં તેર તૂટે | |
એક હાથે તાળી ન પડે | |
એકનો બે ન થાય | |
એના પેટમાં પાપ છે | |
એનો કોઈ વાળ વાંકો ન કરી શકે | |
એરણની ચોરી ને સોયનું દાન | |
એલ-ફેલ બોલવું | |
ઓકી દાતણ જે કરે, નરણે હરડે ખાય | |
ઓછું પાત્ર ને અદકું ભણ્યો | |
ઓડનું ચોડ કરવું | |
ઓળખાણ સૌથી મોટી ખાણછે | |
ઓળખીતો સિપાઈ બે દંડા વધુ મારે | |
કજિયાનું મૂળ હાંસી ને રોગનું મૂળ ખાંસી | |
કજિયાનું મોં કાળું | |
કડવું ઓસડ મા જ પાય | |
કડવો ઘૂંટડો ગળે ઊતારવો | |
કપાસિયે કોઠી ફાટી ન જાય | |
કપાળ જોઈને ચાંદલો કરાય | |
કમળો હોય તેને પીળું દેખાય | |
કમાઉ દીકરો સૌને વહાલો લાગે | |
કમાન છટકવી | |
કરમ કોડીના અને લખણ લખેશરીના | |
કરવા ગયા કંસાર અને થઈ ગઈ થૂલી | |
કરો કંકુના | |
કરો તેવું પામો, વાવો તેવું લણો | |
કર્મીની જીભ, અકર્મીના ટાંટીયા | |
કર્યું કારવ્યું ધૂળમાં મળી જવું | |
કાંકરો કાઢી નાખવો | |
કાંચિડાની જેમ રંગ બદલવા | |
કાંટો કાંટાને કાઢે | |
કાંડાં કાપી આપવાં | |
કાંદો કાઢવો | |
કાકા મટીને ભત્રીજા ન થવાય | |
કાકો પરણ્યો ને ફોઈ રાંડી | |
કાખમાં છોકરું ને ગામમાં ઢંઢેરો | |
કાખલી કૂટવી | |
કાગડા ઊડવા | |
કાગડા બધે ય કાળા હોય | |
કાગડો દહીંથરું લઈ ગયો | |
કાગના ડોળે રાહ જોવી | |
કાગનું બેસવું ને ડાળનું પડવું | |
કાગનો વાઘ કરવો | |
કાચા કાનનો માણસ | |
કાચું કાપવું | |
કાજી દૂબલે ક્યું તો બોલે સારે ગાંવકી ફીકર | |
કાજી મરી જાય ત્યારે કાળો કાગડો ય ખરખરો કરવા ન આવે | |
કાજીની કૂતરી મરી જાય ત્યારે આખું ગામ બેસવા આવે પણ | |
કાટલું કાઢવું | |
કાતરિયું ગેપ | |
કાન છે કે કોડિયું? | |
કાન પકડવા | |
કાન ભંભેરવા/કાનમાં ઝેર રેડવું | |
કાનખજુરાનો એકાદ પગ તૂટે તો શું ફરક પડે? | |
કાનનાં કીડા ખરી પડે તેવી ગાળ | |
કાનાફૂંસી કરવી | |
કાપો તો લોહી ન નીકળે તેવી સ્થિતિ | |
કાબે અરજુન લુંટિયો વહી ધનુષ વહી બાણ | |
કામ કામને શિખવે | |
કામ પતે એટલે ગંગા નાહ્યા/જાન છૂટે | |
કામના કૂડા ને વાતોના રૂડા | |
કામનો ચોર | |
કારતક મહિને કણબી ડાહ્યો | |
કાલાં કાઢવાં | |
કાળજાની કોર/કાળજાનો કટકો | |
કાળજાનું કાચું/પાકું | |
કાળા અક્ષર ભેંશ બરાબર | |
કાળા માથાનો માનવી ધારે તે કરી શકે | |
કાળી ટીલી ચોંટવી | |
કાળી લાય લાગવી | |
કીડી પર કટક ન ઊતારાય | |
કીડીને કણ અને હાથીને મણ | |
કીડીને પાંખ ફૂટે એ એના મરવાની એંધાણી | |
કીધે કુંભાર ગધેડે ન ચડે | |
કુંન્ડુ કથરોટને હસે | |
કુંભાર કરતાં ગધેડા ડાહ્યાં | |
કુકડો બોલે તો જ સવાર પડે એવું ન હોય | |
કુલડીમાં ગોળ ભાંગવો | |
કૂતરાની પૂંછડી વાંકી તે વાંકી જ રહે | |
કૂતરાનો સંઘ કાશીએ ન પહોંચે | |
કૂતરું કાઢતા બિલાડું પેઠું | |
કૂવામાં હોય તો અવેડામાં આવે | |
કેટલી વીસે સો થાય તેની ખબર પડવી | |
કેસરિયા કરવા | |
કોઈની સાડીબાર ન રાખે | |
કોઈનો બળદ કોઈની વેલ ને બંદાનો ડચકારો | |
કોઠી ધોયે કાદવ જ નીકળે | |
કોઠે જઈ આવ્યો ને કથા કરવા બેઠો | |
કોડિયા જેવડું કપાળ અને વચ્ચે ભમરો | |
કોણીએ ગોળ ચોપડવો | |
કોણે કહ્યું’તું કે બેટા બાવળિયા પર ચડજો ? | |
કોથળામાં પાનશેરી રાખીને મારવો | |
કોથળામાંથી બિલાડું કાઢવું | |
કોના બાપની દિવાળી | |
કોની માએ સવા શેર સૂંઠ ખાધી છે | |
કોપરાં જોખવાં | |
કોલસાની દલાલીમાં કાળા હાથ | |
ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગાંગો તેલી? | |
ક્ષમા વીરનું ભૂષણ છે | |
ખંગ વાળી દેવો | |
ખણખોદ કરવી | |
ખરા બપોરે તારા દેખાડવા | |
ખાંડ ખાય છે | |
ખાંધે કોથળો ને પગ મોકળો | |
ખાઈને સૂઈ જવું મારીને ભાગી જવું | |
ખાખરાની ખિસકોલી સાકરનો સ્વાદ શું જાણે | |
ખાટલે મોટી ખોટ કે પાયો જ ન મળે | |
ખાડો ખોદે તે પડે | |
ખાતર ઉપર દીવો | |
ખાલી ચણો વાગે ઘણો | |
ખાળે ડૂચા અને દરવાજા મોકળા | |
ખિસ્સા ખાલી ને ભભકો ભારી | |
ખીચડી પકવવી | |
ખીચડી હલાવી બગડે ને દીકરી મલાવી બગડે | |
ખીલાના જોરે વાછરડું કૂદે | |
ખુદા મહેરબાન તો ગદ્ધા પહેલવાન | |
ખેંચ-પકડ મુઝે જોર આતા હૈ | |
ખેલ ખતમ, પૈસા હજમ | |
ખોટો રૂપિયો કદી ન ખોવાય | |
ખોદે ઉંદર અને ભોગવે ભોરિંગ | |
ખોદ્યો ડુંગર ને કાઢ્યો ઉંદર | |
ગંજીનો કૂતરો, ન ખાય ન ખાવા દે | |
ગઈ ગુજરી ભૂલી જ જવાની હોય | |
ગઈ તિથિ જોશી પણ ન વાંચે | |
ગગા મોટો થા પછી પરણાવશું | |
ગગો કુંવારો રહી જવો | |
ગજ વાગતો નથી | |
ગજવેલના પારખાં ન હોય | |
ગતકડાં કાઢવા | |
ગધેડા ઉપર અંબાડી ન શોભે | |
ગધેડાને તાવ આવે તેવી વાત | |
ગરજ સરી એટલે વૈદ વેરી | |
ગરજવાનને અક્કલ ન હોય | |
ગરજે ગધેડાને પણ બાપ કહેવો પડે | |
ગળ્યું એટલે ગળ્યું, બીજું બધું બળ્યું | |
ગાંજ્યો જાય તેવો નથી | |
ગાંઠના ગોપીચંદન | |
ગાંડા સાથે ગામ જવું ને ભૂતની કરવી ભાઈબંધી | |
ગાંડાના ગામ ન વસે | |
ગાંડી પોતે સાસરે ન જાય અને ડાહીને શિખામણ આપે | |
ગાંડી માથે બેડું | |
ગાંધી-વૈદનું સહીયારું | |
ગાજરની પીપૂડી વાગે ત્યાં સુધી વગાડવાની ને પછી ખાઈ જવાની | |
ગાજ્યા મેઘ વરસે નહિ ને ભસ્યા કૂતરા કરડે નહિ | |
ગાડા નીચે કૂતરું | |
ગાડી પાટે ચડાવી દેવી | |
ગાડું ગબડાવવું | |
ગાડું જોઈને ગુડા ભાંગે | |
ગાભા કાઢી નાખવા | |
ગામ ગાંડું કરવું | |
ગામ માથે લેવું | |
ગામ હોય ત્યાં ઉકરડો પણ હોય | |
ગામના મહેલ જોઈ આપણાં ઝૂંપડાં તોડી ન નખાય | |
ગામના મોંએ ગરણું ન બંધાય | |
ગામનો ઉતાર | |
ગામમાં ઘર નહિ સીમમાં ખેતર નહિ | |
ગાય દોહી કૂતરાને પાવું | |
ગાય પાછળ વાછરડું | |
ગેંગે-ફેંફે થઈ જવું | |
ગોટલાં છોતરાં નીકળી જવા | |
ગોર પરણાવી દે, ઘર ન માંડી દે | |
ગોળ ખાધા વેંત જુલાબ ન લાગે | |
ગોળ નાખો એટલું ગળ્યું લાગે | |
ગોળ વિના મોળો કંસાર, મા વિના સૂનો સંસાર | |
ગોળથી મરતો હોય તો ઝેર શું કામ પાવું? | |
ગ્રહણ ટાણે સાપ નીકળવો | |
ઘડો-લાડવો કરી નાખવો | |
ઘર ફૂટે ઘર જાય | |
ઘર બાળીને તીરથ ન કરાય | |
ઘરડા ગાડા વાળે | |
ઘરડી ઘોડી લાલ લગામ | |
ઘરના છોકરા ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આટો | |
ઘરના ભુવા ને ઘરના ડાકલાં | |
ઘરની દાઝી વનમાં ગઈ તો વનમાં લાગી આગ | |
ઘરની ધોરાજી ચલાવવી | |
ઘરમાં વાઘ બહાર બકરી | |
ઘરમાં હાંડલા કુસ્તી કરે તેવી હાલત | |
ઘરે ધોળો હાથી બાંઘવો | |
ઘા પર મીઠું ભભરાવવું | |
ઘાણીનો બળદ ગમે તેટલું ચાલે પણ રહે જ્યાં હતો ત્યાં જ | |
ઘાયલકી ગત ઘાયલ જાને | |
ઘી ઢોળાયું તો ખીચડીમાં | |
ઘી-કેળાં થઈ જવા | |
ઘીના ઠામમાં ઘી પડી રહ્યું | |
ઘેર ઘેર માટીના ચૂલા | |
ઘો મરવાની થાય ત્યારે વાઘરીવાડે જાય | |
ઘોંસ પરોણો કરવો | |
ઘોડે ચડીને આવવું | |
ઘોરખોદિયો | |
ચકલાં ચૂંથવાંનો ધંધો | |
ચકલી નાની ને ફૈડકો મોટો | |
ચકીબાઈ નાહી રહ્યાં | |
ચડાઉ ધનેડું | |
ચપટી ધૂળની ય જરૂર પડે | |
ચપટી મીઠાની તાણ | |
ચમડી તૂટે પણ દમડી ન છૂટે | |
ચમત્કાર વિના નમસ્કાર નહિ | |
ચલક ચલાણું ઓલે ઘેર ભાણું | |
ચા કરતાં કીટલી વધારે ગરમ હોય | |
ચાદર જોઈને પગ પહોળા કરાય | |
ચાર મળે ચોટલા તો ભાંગે કૈંકના ઓટલા | |
ચાલતી ગાડીએ ચડી બેસવું | |
ચીંથરે વીંટાળેલું રતન | |
ચીભડાના ચોરને ફાંસીની સજા | |
ચેતતો નર સદા સુખી | |
ચોર કોટવાલને દંડે | |
ચોર પણ ચાર ઘર છોડે | |
ચોરની દાઢીમાં તણખલું | |
ચોરની મા કોઠીમાં મોં ઘાલીને રૂએ | |
ચોરની માને ભાંડ પરણે | |
ચોરની વાદે ચણા ઉપાડવા જવું | |
ચોરને કહે ચોરી કરજે અને સિપાઈને કહે જાગતો રહેજે | |
ચોરને ઘેર ચોર પરોણો | |
ચોરનો ભાઈ ઘંટીચોર | |
ચોરી પર શીનાજોરી | |
ચોરીનું ધન સીંકે ન ચડે | |
ચોળીને ચીકણું કરવું | |
ચૌદમું રતન ચખાડવું | |
છક થઈ જવું | |
છકી જવું | |
છક્કડ ખાઈ જવું | |
છક્કા છૂટી જવા | |
છછૂંદરવેડા કરવા | |
છઠ્ઠીનું ધાવણ યાદ આવી જવું | |
છાગનપતિયાં કરવા | |
છાજિયા લેવા | |
છાણના દેવને કપાસિયાની જ આંખ હોય | |
છાતી પર મગ દળવા | |
છાપરે ચડાવી દેવો | |
છાશ લેવા જવી અને દોણી સંતાડવી | |
છાશમાં માખણ જાય અને વહુ ફુવડ કહેવાય | |
છાસિયું કરવું | |
છિનાળું કરવું | |
છીંડે ચડ્યો તે ચોર | |
છેલ્લા પાટલે બેસી જવું | |
છેલ્લું ઓસડ છાશ | |
છોકરાંને છાશ ભેગા કરવા | |
છોકરાંનો ખેલ નથી | |
છોકરીને અને ઉકરડાને વધતાં વાર ન લાગે | |
છોરું કછોરું થાય પણ માવતર કમાવતર ન થાય | |
જંગ જીત્યો રે મારો કાણિયો, વહુ ચલે તબ જાણિયો | |
જણનારીમાં જોર ન હોય તો સુયાણી શું કરે ? | |
જનોઈવઢ ઘા | |
જમણમાં લાડુ અને સગપણમાં સાઢુ | |
જમવામાં જગલો અને કૂટવામાં ભગલો | |
જમાઈ એટલે દશમો ગ્રહ | |
જર, જમીન ને જોરું, એ ત્રણ કજિયાના છોરું | |
જશને બદલે જોડા | |
જા બિલાડી મોભામોભ | |
જા બિલ્લી કૂત્તે કો માર | |
જાગ્યા ત્યાંથી સવાર | |
જાડો નર જોઈને સૂળીએ ચડાવવો | |
જાતે પગ પર કુહાડો મારવો | |
જાન બચી લાખો પાયે | |
જીભ આપવી | |
જીભ કચરવી | |
જીભમાં હાડકું ન હોય, તે આમ પણ વળે અને તેમ પણ વળે | |
જીભે લાપસી પીરસવી તો મોળી શું કામ પીરસવી? | |
જીવ ઝાલ્યો રહેતો નથી | |
જીવતા જગતિયું કરવું | |
જીવતો નર ભદ્રા પામે | |
જીવવું થોડું ને જંજાળ ઝાઝી | |
જીવો અને જીવવા દો | |
જીવ્યા કરતાં જોયું ભલું | |
જૂનું એટલું સોનું | |
જે ગામ જવું હોય નહિ તેનો મારગ શા માટે પૂછવો? | |
જે ચડે તે પડે | |
જે જન્મ્યું તે જાય | |
જે જાય દરબાર તેના વેચાય ઘરબાર | |
જે નમે તે સૌને ગમે | |
જે ફરે તે ચરે | |
જે બોલે તે બે ખાય | |
જે વાર્યા ન વરે તે હાર્યા વરે | |
જે સૌનું થશે તે વહુનું થશે | |
જેટલા મોં તેટલી વાતો | |
જેટલા સાંધા એટલા વાંધા | |
જેટલો ગોળ નાખો તેટલું ગળ્યું લાગે | |
જેટલો બહાર છે તેથી વધુ ભોંયમાં છે | |
જેણે મૂકી લાજ એનું નાનું સરખું રાજ | |
જેના લગન હોય તેના જ ગીત ગવાય | |
જેના હાથમાં તેના મોંમા | |
જેની રૂપાળી વહુ તેના ભાઈબંધ બહુ | |
જેની લાઠી તેની ભેંસ | |
જેનું ખાય તેનું ખોદે | |
જેનું નામ તેનો નાશ | |
જેને કોઈ ન પહોંચે તેને પેટ પહોંચે | |
જેને રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
જેનો આગેવાન આંધળો તેનું કટક કૂવામાં | |
જેનો રાજા વેપારી તેની પ્રજા ભિખારી | |
જેવા સાથે તેવા | |
જેવી દ્રષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ | |
જેવી સોબત તેવી અસર | |
જેવું કામ તેવા દામ | |
જેવો ગોળ વિનાનો કંસાર એવો મા વિનાનો સંસાર | |
જેવો દેશ તેવો વેશ | |
જેવો સંગ તેવો રંગ | |
જેસલ હટે જવભર ને તોરલ હટે તલભર | |
જો કંઠનો ખપ હોય તો પાંચેય વસ્તુ રાખ | |
જોશીના પાટલે અને વૈદના ખાટલે | |
જ્યાં ગોળ હોય ત્યાં માખી બમણતી આવે જ | |
જ્યાં ચાહ ત્યાં રાહ | |
જ્યાં સંપ ત્યાં જંપ | |
જ્યાં સુધી શ્વાસ ત્યાં સુધી આશ | |
ઝાઝા રસોઈયા રસોઈ બગાડે | |
ઝાઝા હાંડલા ભેગા થાય તો ખખડે પણ ખરા | |
ઝાઝા હાથ રળિયામણા | |
ઝાઝી કીડી સાપને ખાઈ જાય | |
ઝાઝી સૂયાણી વિયાંતર બગાડે | |
ઝેરના પારખા ન હોય | |
ટકાની ડોશી અને ઢબુનું મૂંડામણ | |
ટલ્લે ચડાવવું | |
ટહેલ નાખવી | |
ટાંટિયો ટળવો | |
ટાંટીયાની કઢી થઈ જવી | |
ટાંડી મૂકવી | |
ટાઢા પહોરની તોપ ફોડવી | |
ટાઢા પાણીએ ખસ ગઈ | |
ટાઢું પાણી રેડી દેવું | |
ટાઢો ડામ દેવો | |
ટાયલાવેડાં કરવાં | |
ટાલિયા નર કો’ક નિર્ધન | |
ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય | |
ટૂંકું ને ટચ | |
ટેભા ટૂટી જવા | |
ટોટો પીસવો | |
ટોણો મારવો | |
ટોપી પહેરાવી દેવી | |
ટોપી ફેરવી નાખવી | |
ઠણઠણગોપાલ | |
ઠરડ કાઢી નાખવી | |
ઠરીને ઠામ થવું | |
ઠરીને ઠીંકરું થઈ જવું | |
ઠાગાઠૈયા કરવા | |
ઠેકાણે પડવું | |
ઠેરના ઠેર | |
ઠોકર વાગે ત્યારે જ અક્કલ આવે | |
ઠોઠ નિશાળિયાને વૈતરણા ઝાઝા | |
ડબ્બો ગુલ કરી નાખવો | |
ડહાપણની દાઢ ઊગવી | |
ડાંગે માર્યા પાણી જુદા ન પડે | |
ડાંફાં મારવા | |
ડાકણેય એક ઘર તો છોડે | |
ડાગળી ખસવી | |
ડાચામાં બાળવું | |
ડાચું વકાસીને બેસવું | |
ડાફરિયાં દેવા | |
ડાબા હાથની વાત જમણાને ખબર ન પડે | |
ડાબા હાથનો ખેલ | |
ડાબા હાથે ચીજ મુકી દેવી | |
ડારો દેવો | |
ડાહીબાઈને બોલાવો ને ખીરમાં મીઠું નખાવો | |
ડીંગ હાંકવી | |
ડીંડવાણું ચલાવવું | |
ડુંગર દૂરથી રળિયામણા | |
ડૂબતો માણસ તરણું પકડે | |
ડોશી મરે તેનો ભો નથી, જમ ઘર ભાળી જાય તેનો વાંધો છે | |
ઢાંકણીમાં પાણી લઈ ડૂબી મર | |
ઢાંકો-ઢૂંબો કરવો | |
તમાચો મારી ગાલ લાલ રાખવો | |
તમાશાને તેડું ન હોય | |
તલપાપડ થવું | |
તલમાં તેલ નથી | |
તલવારની ધાર ઉપર ચાલવું | |
તાંબિયાની તોલડી તેર વાના માંગે | |
તારા જેવા તાંબિયાના તેર મળે છે | |
તારા બાપનું કપાળ | |
તારી અક્કલ ક્યાં ઘાસ ચરવા ગઈ હતી? | |
તારું મારું સહિયારું ને મારું મારા બાપનું | |
તાલમેલ ને તાશેરો | |
તીરથે જઈએ તો મૂંડાવું તો પડે જ | |
તીસમારખાં | |
તુંબડીમાં કાંકરા | |
તેજીને ટકોરો, ગધેડાને ડફણાં | |
તેરી બી ચૂપ ઓર મેરી બી ચૂપ | |
તેરે માંગન બહોત તો મેરે ભૂપ અનેક | |
તેલ જુઓ તેલની ધાર જુઓ | |
તેલ પાઈને એરંડિયું કાઢવું | |
તોબા પોકારવી | |
તોળી તોળીને બોલવું | |
ત્રણ સાથે જાય તો થાય ત્રેખડ ને માથે પડે ભેખડ | |
ત્રાગું કરવું | |
ત્રેવડ એટલે ત્રીજો ભાઈ | |
થાક્યાના ગાઉ છેટા હોય | |
થાબડભાણા કરવા | |
થાય તેવા થઈએ ને ગામ વચ્ચે રહીએ | |
થૂંકના સાંધા કેટલા દી ટકે? | |
થૂંકેલું પાછું ગળવું | |
દયા ડાકણને ખાય | |
દરજીનો દીકરો જીવે ત્યાં સુધી સીવે | |
દશેરાના દિવસે જ ઘોડુ ન દોડે | |
દળી, દળીને ઢાંકણીમાં | |
દાંત કાઢવા | |
દાંત ખાટા કરી નાખવા | |
દાંતે તરણું પકડવું | |
દાઝ્યા પર ડામ | |
દાઢીની દાઢી ને સાવરણીની સાવરણી | |
દાણો દબાવી/ચાંપી જોવો | |
દાધારિંગો | |
દાનત ખોરા ટોપરા જેવી | |
દામ કરે કામ અને બીબી કરે સલામ | |
દાળમાં કાળું | |
દી ફરવો | |
દી ભરાઈ ગયા છે | |
દી વળવો | |
દીકરી એટલે સાપનો ભારો | |
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય | |
દીવા તળે અંધારું | |
દીવાલને પણ કાન હોય | |
દુ:ખતી રગ દબાવવી | |
દુ:ખનું ઓસડ દહાડા | |
દુ:ખે છે પેટ અને કૂટે છે માથું | |
દુકાળમાં અધિક માસ | |
દુબળાં ઢોરને બગાં ઝાઝી | |
દૂઝણી ગાયની લાત ભલી | |
દૂધ પાઈને સાપ ઉછેરવો | |
દૂધ, સાકર, એલચી, વરીઆળી ને દ્રાક્ષ | |
દૂધનું દૂધ અને પાણીનું પાણી કરી નાખવું | |
દૂધનો દાઝેલો છાશ પણ ફૂંકી ફૂંકીને પીએ | |
દૂધમાં અને દહીંમાં પગ રાખવો | |
દૂધમાંથી પોરા કાઢવા | |
દૂધે વાળુ જે કરે, તે ઘર વૈદ ન જાય | |
દે દામોદર દાળમાં પાણી | |
દેખવું નહિ અને દાઝવું નહિ | |
દેવ દેવલા સમાતા ન હોય ત્યાં પૂજારાને ક્યાં બેસાડવા | |
દોડવું હતું ને ઢાળ મળ્યો | |
દોમ દોમ સાયબી | |
દોરડી બળે પણ વળ ન છૂટે | |
દ્રાક્ષ ખાટી છે | |
ધકેલ પંચા દોઢસો | |
ધણીની નજર એક, ચોરની નજર ચાર | |
ધનોત-પનોત કાઢી નાખવું | |
ધરતીનો છેડો ઘર | |
ધરમ કરતાં ધાડ પડી | |
ધરમ ધક્કો | |
ધરમના કામમાં ઢીલ ન હોય | |
ધરમની ગાયના દાંત ન જોવાય | |
ધાર્યું ધણીનું થાય | |
ધીરજના ફળ મીઠા હોય | |
ધુમાડાને બાચકા ભર્યે દહાડો ન વળે | |
ધૂળ ઉપર લીંપણ ન કરાય | |
ધૂળ કાઢી નાખવી | |
ધોકે નાર પાંસરી | |
ધોબીનો કૂતરો, નહિ ઘરનો નહિ ઘાટનો | |
ધોયેલ મૂળા જેવો | |
ધોલધપાટ કરવી | |
ધોળા દિવસે તારા દેખાવા | |
ધોળામાં ધૂળ પડી | |
ધોળિયા સાથે કાળિયો રહે, વાન ન આવે, સાન તો આવે | |
ધોળે ધરમે | |
ન આવડે ભીખ તો વૈદું શીખ | |
ન ત્રણમાં, ન તેરમાં, ન છપ્પનના મેળમાં | |
ન બોલ્યામાં નવ ગુણ | |
ન મળી નારી એટલે સહેજે બાવા બ્રહ્મચારી | |
ન મામા કરતા કહેણો મામો સારો | |
નકલમાં અક્કલ ન હોય | |
નગારખાનામાં પીપૂડીનો અવાજ ક્યાંથી સંભળાય? | |
નજર ઉતારવી | |
નજર બગાડવી | |
નજર લાગવી | |
નજરે ચડી જવું | |
નજરે જોયાનું ઝેર છે | |
નથ ઘાલવી | |
નદીના મૂળ અને ઋષિના કુળ ન શોધાય | |
નબળો ધણી બૈરી પર શૂરો | |
નમાજ પડતા મસીદ કોટે વળગી | |
નરમ ઘેંશ જેવો | |
નવ ગજના નમસ્કાર | |
નવરો ધૂપ | |
નવરો બેઠો નખ્ખોદ કાઢે | |
નવાણિયો કૂટાઈ ગયો | |
નવાણુંનો ધક્કો લાગવો | |
નવી ગિલ્લી નવો દાવ | |
નવી વહુ નવ દહાડા | |
નવે નાકે દિવાળી | |
નવો મુલ્લો બાંગ વધુ જોરથી પોકારે | |
નવો મુસલમાન નવ વાર નમાજ પઢે | |
નસીબ અવળા હોય તો ભોંયમાંથી ભાલા વાગે | |
નસીબ બેઠેલાનું બેઠું રહે, દોડતાનું દોડતું રહે | |
નસીબનો બળિયો | |
નાક ઊંચું રાખવું | |
નાક કપાઈ જવું | |
નાક કપાવી અપશુકન ન કરાવાય | |
નાક લીટી તાણવી | |
નાકે છી ગંધાતી નથી | |
નાગાની પાનશેરી ભારે હોય | |
નાગાને નાવું શું અને નીચોવવું શું ? | |
નાચવું ન હોય તો આંગણું વાંકુ | |
નાણા વગરનો નાથીયો, નાણે નાથાલાલ | |
નાણું મળશે પણ ટાણું નહિ મળે | |
નાતનો માલ નાત જમે, મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
નાના મોઢે મોટી વાત | |
નાનો પણ રાઈનો દાણો | |
નામું માંડવું | |
નીર-ક્ષીર વિવેક | |
નેવાના પાણી મોભે ના ચડે | |
નોકર ખાય તો નફો જાય, શેઠ ખાય તો મૂડી જાય | |
પંચ કહે તે પરમેશ્વર | |
પંચકી લકડી એક કા બોજ | |
પઈની પેદાશ નહિ ને ઘડીની ફુરસદ નહિ | |
પગ કુંડાળામાં પડી જવો | |
પગ ન ઊપડવો | |
પગ લપસી જવો | |
પગચંપી કરવી | |
પગપેસારો કરવો | |
પગભર થવું | |
પગલાં પાડવા/પગલાં ઓળખવા | |
પડતો બોલ ઝીલવો | |
પડી પટોડે ભાત, ફાટે પણ ફીટે નહિ | |
પડ્યા પર પાટું | |
પડ્યો પોદળો ધૂળ ઉપાડે | |
પઢાવેલો પોપટ | |
પત્તર ખાંડવી | |
પથારો પાથરવો | |
પથ્થર ઉપર પાણી | |
પરચો આપવો/દેખાડવો | |
પરણ્યા નથી પણ પાટલે તો બેઠા છો ને? | |
પલાળ્યું છે એટલે મૂંડાવવું તો પડશે જ ને | |
પવન પ્રમાણે સઢ ફેરવવો | |
પહેતા પાણીમાં હાથ ધોઈ લેવા | |
પહેલું સુખ તે જાતે નર્યા | |
પહેલો ઘા પરમેશ્વરનો | |
પહેલો સગો પાડોશી | |
પહોંચેલ માયા/બુટ્ટી | |
પાંચમની છઠ્ઠ ક્યારે ન થાય | |
પાંચમાં પૂછાય તેવો | |
પાંચે ય આંગળી ઘીમાં | |
પાંચે ય આંગળી સરખી ન હોય | |
પાંચે ય આંગળીએ દેવ પૂજવા | |
પાંસરુંદોર કરી નાખવું/થઈ જવું | |
પાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે | |
પાઘડી ફેરવી નાખવી | |
પાઘડીનો વળ છેડે આવે | |
પાટિયાં બેસી જવાં | |
પાટો બાઝવો | |
પાઠ ભણાવવો | |
પાડા ઉપર પાણી | |
પાડા મૂંડવાં | |
પાણી ઉતારવું | |
પાણી ચડાવવું | |
પાણી દેખાડવું | |
પાણી પહેલા પાળ બાંધી લેવી સારી | |
પાણી પાણી કરી નાખવું | |
પાણી પીને ઘર પૂછવું | |
પાણી ફેરવવું | |
પાણી માપવું | |
પાણીચું આપવું | |
પાણીમાં બેસી જવું | |
પાણીમાં રહીને મગર સાથે વેર ન બંધાય | |
પાણીમાંથી પોરા કાઢવા | |
પાનો ચડાવવો | |
પાપ છાપરે ચડીને પોકારે | |
પાપડતોડ પહેલવાન | |
પાપડી ભેગી ઈયળ બફાય | |
પાપનો ઘડો ભરાઈ જવો | |
પાપી પેટનો સવાલ છે | |
પારકા કજિયા ઉછીના ન લેવાય | |
પારકા છોકરાને જતિ કરવા સૌ તૈયાર હોય | |
પારકી આશ સદા નિરાશ | |
પારકી છઠ્ઠીનો જાગતલ | |
પારકી પંચાતમાં શું કામ પડવું | |
પારકી મા જ કાન વિંધે | |
પારકી લેખણ, પારકી શાહી, મત્તું મારે માવજીભાઈ | |
પારકે પાદર પહોળા થવું | |
પારકે પૈસે દિવાળી | |
પારકે પૈસે પરમાનંદ | |
પારકે ભાણે લાડુ મોટો દેખાય | |
પાશેરામાં પહેલી પૂણી છે | |
પિયરની પાલખી કરતાં સાસરિયાની સૂળી સારી | |
પીઠ પાછળ ઘા | |
પીળું તેટલું સોનું નહિ, ઊજળું તેટલું દૂધ નહિ | |
પુણ્ય પરવારી જવું | |
પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી ને વહુના લક્ષણ બારણામાંથી | |
પુરાણ માંડવું | |
પેટ કરાવે વેઠ | |
પેટ ચોળીને શૂળ ઊભું ન કરાય | |
પેટ છે કે પાતાળ ? | |
પેટ ઠારવું/પેટ બાળવું | |
પેટ પકડીને હસવું | |
પેટ પર પાટું મારવું | |
પેટ મોટું રાખવું | |
પેટછૂટી વાત કરવી | |
પેટનું પાણી ન હલવું | |
પેટનો ખાડો પૂરવો | |
પેટનો બળ્યો ગામ બાળે | |
પેટપૂજા કરવી | |
પેટમાં ઘુસી જવું | |
પેટમાં પેસીને પગ પહોળા કરવા | |
પેટમાં ફાળ પડવી | |
પેટિયું રળી લેવું | |
પેટે પાટા બાંધવા | |
પૈસા તો ડાબા હાથનો મેલ છે | |
પૈસાનું પાણી કરવું | |
પૈસો મારો પરમેશ્વર ને હું પૈસાનો દાસ | |
પોચું ભાળી જવું | |
પોત પ્રકાશવું | |
પોતાના પગ નીચે રેલો આવે ત્યારે જ ખબર પડે | |
પોતાની ગલીમાં કુતરો પણ સિંહ | |
પોતાનો કક્કો જ ખરો કરવો | |
પોતિયા ઢીલા થઈ જવા | |
પોતિયું કાઢીને ઊભા રહેવું | |
પોથી માંહેના રીંગણા | |
પોદળામાં સાંઠો | |
પોપટીયું જ્ઞાન | |
પોપાબાઈનું રાજ | |
પોબારા ગણી જવા | |
પોલ ખૂલી ગઈ | |
પ્રસાદી ચખાડવી | |
પ્રીત પરાણે ન થાય | |
ફઈને મૂછ ઉગે તો તેને કાકો કહેવાય | |
ફટકો પડવો | |
ફણગો ફૂટવો | |
ફના- ફાતિયા થઈ જવા | |
ફનાફાતિયા થઈ જવું/કરી નાખવું | |
ફરે તે ચરે ને બાંધ્યું ભૂખે મરે | |
ફસકી જવું | |
ફાંકો રાખવો | |
ફાચર મારવી | |
ફાટીને ધુમાડે જવું | |
ફાવ્યો વખણાય | |
ફાળિયું ખંખેરી નાખવું | |
ફિશિયારી મારવી | |
ફીંફાં ખાંડવાં | |
ફુલ નહિ તો ફુલની પાંખડી | |
ફૂંકી ફૂંકીને પગ મૂકવો | |
ફૂટી બદામના ભાવે | |
ફૂલાઈને ફાળકો થઈ જવું | |
ફોદેફોદા ઊડી જવા | |
બંધ બેસતી પાઘડી પહેરી લેવી | |
બકરું કાઢતા ઊંટ પેઠું | |
બક્ષિસ લાખની પણ હિસાબ કોડીનો | |
બગભગત-ઠગભગત | |
બગાસું ખાતા પતાસું મળ્યું | |
બત્રીસ કોઠે દીવા પ્રગટ્યા | |
બધો ભાર અંતે કન્યાની કેડ પર આવે | |
બલિદાનનો બકરો | |
બળતાંમાં ઘી હોમવું | |
બળતું ઘર કૃષ્ણાર્પણ કરવું | |
બળિયાના બે ભાગ | |
બાંધી મુઠ્ઠી લાખની, ઉઘાડી વા ખાય | |
બાઈ બાઈ ચારણી | |
બાઈને કોઈ લે નહિ ને ભાઈને કોઈ આપે નહિ | |
બાડા ગામમાં બે બારશ | |
બાપ તેવા બેટા ને વડ તેવા ટેટા | |
બાપ શેર તો દીકરો સવા શેર | |
બાપના કૂવામાં ડુબી ન મરાય | |
બાપના પૈસે તાગડધીન્ના | |
બાપનું વહાણ ને બેસવાની તાણ | |
બાપે માર્યા વેર | |
બાફી મારવું | |
બાર ગાઉએ બોલી બદલાય | |
બાર બાવા ને તેર ચોકા | |
બાર વરસે બાવો બોલ્યો, જા બેટા દુકાળ પડશે | |
બાર હાથનું ચીભડું ને તેર હાથનું બી | |
બારે મેઘ ખાંગા થવા | |
બારે વહાણ ડૂબી જવા | |
બાવળ વાવો તો કાંટા ઉગે અને આંબો વાવો તો કેરી મળે | |
બાવા બાર ને લાડવા ચાર | |
બાવાના બેઉ બગડ્યા | |
બાવો ઉઠ્યો બગલમાં હાથ | |
બિલાડીના કીધે શીંકુ ન ટૂટે | |
બિલાડીના પેટમાં ખીર ન ટકે, બૈરાંના પેટમાં વાત ન ટકે | |
બિલાડીની ડોકે ઘંટ બાંધે કોણ? | |
બિલાડીનું બચ્ચું સાત ઘેર ફરે | |
બિલાડીને દૂધ ભળાવો તો પછી શું થાય ? | |
બીજાની ચિતા પર પોતાની ભાખરી શેકી લેવી | |
બીડું ઝડપવું | |
બે ઘરનો પરોણો ભૂખે મરે | |
બે પાંદડે થવું | |
બે પાડા લડે તેમાં ઝાડનો ખો નીકળે | |
બે બદામનો માણસ | |
બે બાજુની ઢોલકી વગાડવી | |
બેઉ હાથમાં લાડવા | |
બેઠાં બેઠાં ખાધે તો કુબેરના ભંડાર પણ ખૂટી જાય | |
બૈરાંની બુદ્ધિ પગની પાનીએ | |
બોકડો વધેરવો | |
બોડી-બામણીનું ખેતર | |
બોલીને ફરી જવું | |
બોલે તેના બોર વેંચાય | |
બ્રાહ્મણી વંઠે તો તરકડે જાય | |
ભડનો દીકરો | |
ભણેલા ભીંત ભૂલે | |
ભરડી મારવું | |
ભરાઈ પડવું | |
ભલભલાને ભૂ પાઈ દેવું | |
ભલું થયું ભાંગી જંજાળ, સુખે ભજશું શ્રીગોપાળ | |
ભાંગરો વાટવો | |
ભાંગ્યાનો ભેરુ | |
ભાંગ્યું તો ય ભરુચ | |
ભાંડો ફૂટી ગયો | |
ભાગતા ભૂતની ચોટલી ભલી | |
ભાગ્યશાળીને ભૂત રળે | |
ભીંતને પણ કાન હોય છે | |
ભીખના હાંલ્લા શીંકે ન ચડે | |
ભુવો ધૂણે પણ નાળિયેર તો ઘર ભણી જ ફેંકે | |
ભૂંડાથી ભૂત ભાગે | |
ભૂંડાને પણ સારો કહેવડાવે તેવો છે | |
ભૂખે ભજન ન હોઈ ગોપાલા | |
ભૂત ગયું ને પલિત આવ્યું | |
ભૂતનું સ્થાનક પીપળો | |
ભૂતોભાઈ પણ ઓળખતો નથી | |
ભૂલ્યા ત્યાંથી ફરી ગણો | |
ભેંશ આગળ ભાગવત | |
ભેંશ ભાગોળે, છાશ છાગોળે અને ઘેર ધમાધમ | |
ભેંશના શીંગડા ભેંશને ભારી | |
ભેખડે ભરાવી દેવો | |
ભેજાગેપ | |
ભેજાનું દહીં કરવું | |
ભોઈની પટલાઈ | |
મંકોડી પહેલવાન | |
મગ જે પાણીએ ચડતા હોય તે પાણીએ જ ચડાવાય | |
મગજમાં રાઈ ભરાઈ જવી | |
મગનું નામ મરી ન પાડે | |
મગરનાં આંસુ સારવા | |
મણ મણની ચોપડાવવી | |
મણનું માથું ભલે જાય પણ નવટાંકનું નાક ન જાય | |
મન ઊતરી જવું | |
મન ચંગા તો કથરોટમેં ગંગા | |
મન ઢચુપચુ થઈ જવું | |
મન દઈને કામ કરવું | |
મન મનાવવું/મારીને રહેવું | |
મન મોટું કરવું | |
મન હોય તો માળવે જવાય | |
મન, મોતી ને કાચ, ભાંગ્યા સંધાય નહિ | |
મનનો ઊભરો ઠાલવવો | |
મનમાં પરણવું ને મનમાં રાંડવું | |
મનુષ્ય યત્ન, ઈશ્વર કૃપા | |
મફતકા ચંદન ઘસબે લાલિયા | |
મરચા લાગવા | |
મરચાં લેવા | |
મરચાં વાટવા | |
મરચું-મીઠું ભભરાવવું | |
મરતાને સૌ મારે | |
મરતો ગયો ને મારતો ગયો | |
મસાણમાંથી મડા બેઠા કરવા | |
મસીદમાં ગયું’તું જ કોણ? | |
મહેતો મારે ય નહિ અને ભણાવે ય નહિ | |
મળે તો ઈદ, ન મળે તો રોજા | |
મા કરતાં માસી વહાલી લાગે | |
મા તે મા, બીજા બધા વગડાના વા | |
મા તેવી દીકરી, ઘડો તેવી ઠીકરી | |
મા મૂળો ને બાપ ગાજર | |
માંકડને મોં આવવું | |
માંગ્યા વિના મા પણ ન પીરસે | |
માંડીવાળેલ | |
માખણ લગાવવું | |
માગુ દીકરીનું હોય – માગુ વહુનું ન હોય | |
માણસ માત્ર ભૂલને પાત્ર | |
માણસ વહાલો નથી માણસનું કામ વહાલું છે | |
માથા માથે માથું ન રહેવું | |
માથાનો ફરેલ | |
માથાનો મળી ગયો | |
માથે દુખનાં ઝાડ ઉગવા | |
માથે પડેલા મફતલાલ | |
માથે હાથ રાખવો | |
માન ન માન મૈં તેરા મહેમાન | |
માના પેટમાંય સખણો નહિ રહ્યો હોય | |
માનો તો દેવ નહિ તો પથ્થર | |
માપમાં રહેવું | |
મામા બનાવવા | |
મામો રોજ લાડવો ન આપે | |
મારવો તો મીર | |
મારા છગન-મગન બે સોનાના, ગામનાં છોકરાં ગારાના | |
મારીને મુસલમાન કરવો | |
મારે મીર ને ફૂલાય પીંજારો | |
માલ પચી જવો | |
માશીબાનું રાજ નથી | |
મિયાં ચોરે મૂઠે ને અલ્લા ચોરે ઊંટે | |
મિયાં પડ્યા પણ ટંગડી ઊંચી | |
મિયાં મહાદેવનો મેળ કેમ મળે | |
મિયાંની મીંદડી | |
મિયાં-બીબી રાજી તો ક્યા કરેગા કાજી | |
મીઠા ઝાડના મૂળ ન ખવાય | |
મુખમેં રામ, બગલમેં છૂરી | |
મુલ્લાની દોડ મસીદ સુધી | |
મુવા નહિ ને પાછા થયા | |
મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
મૂઈ ભેંશના ડોળા મોટા | |
મૂછે વળ આપવો | |
મૂડી કરતાં વ્યાજ વધુ વહાલું હોય | |
મૂરખ મિત્ર કરતાં દાનો દુશ્મન સારો | |
મૂરખના ગાડાં ન ભરાય | |
મૂરખની માથે શિંગડા ન ઉગે | |
મેથીપાક ચખાડવો | |
મેદાન મારવું | |
મેરી બિલ્લી મૂઝસે મ્યાઉં | |
મેલ કરવત મોચીના મોચી | |
મોં કાળું કરવું | |
મોં ચડાવવું | |
મોં તોડી લેવું | |
મોં પરથી માંખી ઉડતી નથી | |
મોં બંધ કરવું | |
મોં માથાના મેળ વિનાની વાત | |
મોંકાણના સમાચાર | |
મોટું પેટ રાખવું | |
મોઢાનો મોળો | |
મોઢામાં મગ ભર્યા છે? | |
મોઢું કટાણું કરવું/બગાડવું | |
મોઢું જોઈને ચાંદલો કરાય | |
મોતિયા મરી જવા | |
મોરના ઈંડાને ચીતરવા ન પડે | |
મોસાળમાં જમણ અને મા પીરસનાર | |
યથા રાજા તથા પ્રજા | |
રંગ ગયા પણ ઢંગ ન ગયા | |
રમત રમવી | |
રમતવાતમાં | |
રાંડ્યા પછીનું ડહાપણ | |
રાંધવા ગયા કંસાર અને થઈ ગયું થૂલું | |
રાંધેલ ધાન રઝળી પડ્યા | |
રાઈના પડ રાતે ગયા | |
રાજા, વાજા ને વાંદરા, ત્રણેય સરખા | |
રાજાને ગમી તે રાણી, છાણા વીણતી આણી | |
રાત ગઈ અને વાત ગઈ | |
રાત થોડી ને વેશ ઝાઝા | |
રાતે પાણીએ રોવાનો વખત | |
રામ બોલો ભાઈ રામ થઈ જવું/રામશરણ પહોંચવું | |
રામ રમાડી દેવા | |
રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
રામના નામે પથ્થર તરે | |
રામનામ જપના પરાયા માલ અપના | |
રામનું રાજ | |
રામબાણ ઈલાજ | |
રામબાણ વાગ્યા હોય તે જાણે | |
રામાયણ માંડવી | |
રીંગણાં જોખવા | |
રૂપ રૂપનો અંબાર | |
રેતીમાં વહાણ ચલાવવું | |
રેવડી દાણાદાણ કરી નાખવી | |
રોકડું પરખાવવું | |
રોગ ને શત્રુ ઉગતાં જ ડામવા પડે | |
રોજ મરે એને કોણ રોવે | |
રોજની રામાયણ | |
રોટલાથી કામ કે ટપટપથી | |
રોટલો મળે પણ ઓટલો ન મળે | |
રોતો રોતો જાય તે મુવાની ખબર લઈ આવે | |
રોદણા રોવા | |
લંકાની લાડી ને ઘોઘાનો વર | |
લંગોટીયો યાર | |
લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે મોં ધોવા ન જવાય | |
લખણ ન બદલે લાખા | |
લગને લગને કુંવારા લાલ | |
લમણાંઝીક કરવી | |
લાંબા જોડે ટૂંકો જાય, મરે નહિ તો માંદો થાય | |
લાકડાના લાડુ ખાય તે પસ્તાય અને ન ખાય તે પણ પસ્તાય | |
લાકડાની તલવાર ચલાવવી | |
લાકડે માંકડું વળગાવી દેવું | |
લાખો મરજો પણ લાખોનો પાલનહાર ન મરજો | |
લાગ્યું તો તીર, નહિ તો તુક્કો | |
લાજવાને બદલે ગાજવું | |
લાતોંકે ભૂત બાતોંસે નહીં માનતે | |
લાલો લાભ વિના ન લોટે | |
લીલા લહેર કરવા | |
લે લાકડી ને કર મેરાયું | |
લેતાં લાજે ને આપતાં ગાજે | |
લેને ગઈ પૂત ઔર ખો આઈ ખસમ | |
લોઢાના ચણા ચાવવા | |
લોઢું લોઢાને કાપે | |
લોભને થોભ ન હોય | |
લોભિયા હોય ત્યાં ધુતારા ભૂખે ન મરે | |
લોભે લક્ષણ જાય | |
વખાણેલી ખીચડી દાઢે વળગે | |
વટનો કટકો | |
વઢકણી વહુ ને દીકરો જણ્યો | |
વર મરો કે કન્યા મરો, ગોરનું તરભાણું ભરો | |
વર રહ્યો વાસી ને કન્યા ગઈ નાસી | |
વરને કોણ વખાણે? વરની મા! | |
વરસના વચલા દહાડે | |
વહેતા પાણી નિર્મળા | |
વહેતી ગંગામાં ડુબકી લગાવવી | |
વહેમનું કોઈ ઓસડ નથી | |
વહોરાવાળું નાડું પકડી ન રખાય | |
વા વાતને લઈ જાય | |
વાંઢાને કન્યા જોવા ન મોકલાય | |
વાંદરાને સીડી ન અપાય | |
વાંદરો ઘરડો થાય પણ ગુલાંટ ન ભૂલે | |
વાઘ પર સવારી કરવી સહેલી છે પણ નીચે ઉતરવું અઘરું છે | |
વાઘને કોણ કહે કે તારુ મોં ગંધાય છે | |
વાડ ચીભડા ગળે | |
વાડ વિના વેલો ન ચડે | |
વાણિયા વાણિયા ફેરવી તોળ | |
વાણિયા વિદ્યા કરવી | |
વાણિયાની મૂછ નીચી તો કહે સાત વાર નીચી | |
વાણિયો પેટમાં પેસીને પગ પહોળા કરે | |
વાણિયો રીઝે તો તાળી આપે | |
વાત ગળે ઉતરવી | |
વાતનું વતેસર કરવું | |
વાતમાં કોઈ દમ નથી | |
વારા ફરતો વારો, મારા પછી તારો, મે પછી ગારો | |
વાર્યા ન વળે તે હાર્યા વળે | |
વાવડી ચસ્કી | |
વાવો તેવું લણો, કરો તેવું પામો | |
વાળંદના વાંકા હોય તો કોથળીમાંથી કરડે | |
વિદ્યા વિનયથી શોભે | |
વિના ચમત્કાર નહિ નમસ્કાર | |
વિનાશકાળે વિપરીત બુદ્ધિ | |
વિશ્વાસે વહાણ તરે | |
વીંછીના દાબડામાં હાથ નાખીએ તો પરિણામ શું આવે? | |
વીસનખી વાઘણ | |
વેંત એકની જીભ | |
વો દિન કહાં કિ મિયાં કે પાઉં મેં જૂતિયા | |
શંકા ભૂત અને મંછા ડાકણ | |
શાંત પાણી ઊંડા હોય | |
શાંતિ પમાડે તે સંત | |
શિયા-વિયા થઈ જવું | |
શિયાળ તાણે સીમ ભણી અને કૂતરું તાણે ગામ ભણી | |
શિયાળો ભોગીનો ઉનાળો જોગીનો | |
શીંગડા, પૂંછડા વિનાનો આખલો | |
શીરા માટે શ્રાવક થવું | |
શેક્યો પાપડ ભાંગવાની તાકાત નથી | |
શેઠ કરતાં વાણોતર ડાહ્યાં | |
શેઠની શિખામણ ઝાંપા સુધી | |
શેર માટીની ખોટ | |
શેરના માથે સવા શેર | |
શેહ ખાઈ જવી | |
શોભાનો ગાંઠિયો | |
શ્રી ગણેશાય નમઃ કરવું | |
સંઘર્યો સાપ પણ કામ આવે | |
સંતોષી નર સદા સુખી | |
સંસાર છે ચાલ્યા કરે | |
સઈ, સોની ને સાળવી ન મૂકે સગી બેનને જાળવી | |
સઈની સાંજ ને મોચીની સવાર ક્યારે ય ન પડે | |
સક્કરવાર વળવો | |
સગપણમાં સાઢુ ને જમણમાં લાડુ | |
સતી શાપ આપે નહિ અને શંખણીના શાપ લાગે નહિ | |
સત્તર પંચા પંચાણું ને બે મૂક્યા છૂટના, લાવો પટેલ સોમાં બે ઓછા | |
સત્તા આગળ શાણપણ નકામું | |
સદાનો રમતારામ છે | |
સમય સમય બલવાન હૈ નહિ મનુજ બલવાન | |
સર સલામત તો પઘડિયાં બહોત | |
સસ્તુ ભાડું ને સિદ્ધપુરની જાત્રા | |
સળગતામાં હાથ ઘાલો તો હાથ તો દાઝે જ ને | |
સળગતું લાકડું ઘરમાં ન ઘલાય | |
સાંઠે બુદ્ધિ નાઠી | |
સાચને આંચ ન આવે | |
સાજા ખાય અન્ન ને માંદા ખાય ધન | |
સાન ઠેકાણે આવવી | |
સાનમાં સમજે તો સારું | |
સાપ ગયા અને લીસોટા રહ્યા | |
સાપના દરમાં હાથ નાખવો | |
સાપને ઘેર સાપ પરોણો | |
સાપે છછુંદર ગળ્યા જેવી હાલત | |
સારા કામમાં સો વિઘન | |
સીંદરી બળે પણ વળ ન મૂકે | |
સીદીભાઈને સીદકાં વહાલાં | |
સીદીભાઈનો ડાબો કાન | |
સીધી આંગળીએ ઘી ન નીકળે | |
સુખમાં સાંભરે સોની ને દુ:ખમાં સાંભરે રામ | |
સુતારનું મન બાવળિયે | |
સુરતનું જમણ ને કાશીનું મરણ | |
સૂકા ભેગુ લીલું બળે | |
સૂપડાં સાફ થઈ ગયાં | |
સૂળીનો ઘા સોયથી સર્યો | |
સેવા કરે તેને મેવા મળે | |
સો દવા એક હવા | |
સો દહાડા સાસુના તો એક દહાડો વહુનો | |
સો વાતની એક વાત | |
સોટી વાગે ચમચમ ને વિદ્યા આવે રૂમઝૂમ | |
સોના કરતાં ઘડામણ મોંઘું | |
સોનાની જાળને પાણીમાં ન ફેંકાય | |
સોનાની થાળીમાં લોઢાનો મેખ | |
સોનાનો સૂરજ ઉગવો | |
સોનામાં સુગંધ મળે | |
સોનીના સો ઘા તો લુહારનો એક ઘા | |
સોનું સડે નહિ ને વાણિયો વટલાય નહિ | |
સોળે સાન, વીસે વાન | |
સૌ ચૂહે મારકે બિલ્લી ચલી હજકો | |
સ્ત્રી ચરિત્રને કોણ પામી શકે ? | |
સ્ત્રી રહે તો આપથી અને જાય તો સગા બાપથી | |
હરામના હાડકાં | |
હલકું લોહી હવાલદારનું | |
હવનમાં હાડકાં હોમવા | |
હવેલી લેતા ગુજરાત ખોઈ | |
હસવામાંથી ખસવું થવું | |
હસવું અને લોટ ફાકવો બન્ને સાથે ન થાય | |
હસે તેનું ઘર વસે | |
હળદરના ગાંઠીયે ગાંધી ન થવાય | |
હળાહળ કળજુગ | |
હા જી હા કરવું | |
હાકલા-પડકારા કરવા | |
હાજાં ગગડી જવા | |
હાડકાં ખોખરાં કરવા/રંગી નાખવાં | |
હાડહાડ થવું | |
હાથ અજમાવવો/સાફ કરવો | |
હાથ ઊંચા કરી દેવા | |
હાથ કંગન કો આરસી ક્યા પઢે લીખે કો ફારસી ક્યા | |
હાથ દેખાડવો | |
હાથ ધોઈ નાખવા | |
હાથ ભીડમાં હોવો | |
હાથતાળી આપવી | |
હાથના કર્યા હૈયે વાગ્યા | |
હાથનો ચોખ્ખો | |
હાથમાં આવ્યું તે હથિયાર | |
હાથી જીવે તો લાખનો, મરે તો સવા લાખનો | |
હાથીઘોડાનો ફરક | |
હાથીના દાંત દેખાડવાના જુદા અને ચાવવાના જુદા | |
હાથીની અંબાડીએ ચડી છાણાં ન વિણાય | |
હાથીની પાછળ કૂતરા ભસે | |
હાર્યો જુગારી બમણું રમે | |
હાલ જાય હવાલ જાય બંદેકા ખયાલ ન જાય | |
હિંમતે મર્દા તો મદદે ખુદા | |
હીરો ઘોઘે જઈ આવ્યો અને ડેલે હાથ દઈ આવ્યો | |
હું પહોળી ને શેરી સાંકડી | |
હું મરું પણ તને રાંડ કરું | |
હું રાણી, તું રાણી તો કોણ ભરે પાણી ? | |
હુતો ને હુતી બે જણ | |
હૈયા ઉકલત | |
હૈયું બાળવું તેના કરતા હાથ બાળવા સારા | |
હૈયે છે પણ હોઠે નથી | |
હૈયે રામ વસવા | |
હોઠ સાજા તો ઉત્તર ઝાઝા | |
હોળીનું નાળિયેર | |
અંગૂઠો બતાવવો | |
અંજળ પાણી ખૂટવા | |
અંતે ધર્મો જય, પાપો ક્ષય | |
અંધારામા તીર ચલાવવું અંધેરી નગરી ગંડુ રાજા | |
અંધારામા પણ ગોળ તો ગળ્યો જ લાગે | |
અંધારામાં તીર ચલાવવું | |
અંધારામાં પણ ગોળ તો ગળ્યો જ લાગે | |
અંધારે ડાંગ મારવી | હેતુ વગરનું કામ કરવુ |
અંધેરી નગરી ગંડુ રાજા | |
અંબાડીએ બેસીને છાણાં ન વિણાય | |
અંબાડીએ બેસીને છાણાં ન વિણાય | |
અઈડીયું પાઈને તેલ કાઢે | |
અકડા- અકડી નો વખત | કતૂકતિનોઇ વખત |
અક્કડ ને અક્કડ રહેવુ | રોફમાં ને ટાપટીપ માં રહેવુ |
અક્કરમીનો પડિયો કાણો | જેનાં નસીબ વાંકા હોય તેના હાથમાં સાધન પણ એવાં જ આવે છે બિચારાનુ કોઈ કામ થાય જ નહી કમનશીબ વ્યકિતના ભાગ્યમાં વધારે દુઃખ |
અક્કરમીનો પડીઓ કાંણો | |
અક્કલ ઉધાર ન મળે | |
અક્કલ ગીરવે મુકવી | બીજાની બુદ્ધિએ ચાલવું |
અક્કલ બડી કે ભેંસ | સામાન્ય સમજણ પણ ન હોવી |
અક્કલના કાંકરા કરવા | બુદ્ધિનો નાશ થવો |
અક્કલનો ઓથમીર મંગાવી ભાજી તો લાવ્યો કોથમીર | |
અગત્સ્યના વાયદા લાંબા અને ખોટા વાયદા | |
અચ્છોવાના કરવાં | |
અછો આછો વાના કરવા | ખુબ રાજી રાખવું |
અજાણ્યા પાણીમાં ઉતરવું નહિ | |
અજાણ્યા પાણીમાં ઊતરવું નહિ | |
અજાણ્યા પાણીમાં ઊતરવું નહી | |
અજાણ્યો અને આંધળો બેઉ સરખા | |
અજ્ઞાનીના ઓરતા ના હોય | |
અડદળો કાઢવો | મરણતોલ માર મારવો |
અણી ચુક્યો સો વર્ષ જીવે | એક વાર નિષ્ફળ કે આફતમાંથી ઉગરી જનાર સફળતાની પરંપરાનો લાભ મેળવે છે |
અણી ચૂક્યો સો વર્ષ જીવે | |
અણીચૂક્યો સો વરસ જીવે | એકવાર બચી જનારની જિંદગી લાંબી હોય છે |
અણીનો ચૂક્યો સો વરસ જીવે | |
અતિ ચીકણો બહુ ખરડાય | |
અતિ લોભ તે પાપનુ મૂળ | |
અતિ લોભ તે પાપનું મૂળ | |
અતિ લોભ તે પાપનું મૂળ છે – | લોભના કારણે ઘણાં અનિષ્ટો જન્મે છે |
અતિની ગતિ નહીં | |
અતિશય તાણ્યે તૂટી જાય | |
અત્તરનાં છાંટણા જ હોય, અત્તરના કુંડાં ન ભરાય | |
અત્તરનાં છાંટણા જ હોય, અત્તરના કુંડા ન ભરાય | |
અધુરો ઘડો છલકાય | |
અધૂરો ઘડો છલકાય ઘણો | પોતાને આવડતું ન હોવા છતાં અવડે છે તેવો દેખાવ કરેઅજ્ઞાન માણસ વધુ દેખાવ કરે |
અનાજ પારકુ છે પણ પેટ થોડુ પારકુ છે? | |
અનાજ પારકું છે પણ પેટ થોડું પારકું છે ? | |
અનાજ પારકું છે પણ પેટ થોડું પારકું છે ? | |
અનીતિનૂ લઈને બે પાંદદે ન થવાય | |
અન્ન અને દાંતને વેર | |
અન્ન એવો ઓડકાર | જેવું કાર્ય કરીએ તેવું પરિણામ ભોગવીએ |
અન્ન તેનું પૂણ્ય અને રાંધનારીને ધૂમાડો | |
અન્ન તેવો ઓડકાર | |
અન્ન પારકું છે પણ પેટ પારકું છે? | |
અપના હાથ જગન્નાથ | |
અપના હાથ જગન્નાથ | પોતાનું કામ પોતાને હાથે કરવું |
અબી બોલા અબી ફોક | વચનદ્રોહી બનવું |
અભિમાન રાજા રાવણનુંય રહ્યું નથી | |
અવસરચૂક્યો મેહુલો શું કામનો ? | |
અવસરચૂક્યો મેહુલો શું કામનો ? | |
અવળા હાથની અડબોથ | |
અવળે અસ્ત્રે મુંડી નાખવો | |
અવળે અસ્ત્રે મૂંડી નાખવો | |
અવી મળવા ને બેઠી દળવા | મળવા માટે આવે અને કામ સોપી દેવાય |
અહીંયા કરેલાં અહીંયાજ ભોગવવા પડે | |
આ કાને સાંભળી ઓલા કાને કાઢ્યું | |
આંકડે મધ ભાળી જવું | |
આંખ આડા કાન કરવા | |
આંખ કરડી થવી | ક્રોધ આવવો |
આંખ મીંચી જવી | મરણ પામવું |
આંખે જોયાનું ઝેર છે | |
આંખે પાટા છોડવા | બુદ્ધિપૂર્વક વિચાર કરવો |
આંગળા ચાટયે પેટ ન ભરાય | |
આંગળા ચાટ્યે પેટ ન ભરાય | |
આંગળી ચિંધવાનું પુણ્ય | |
આંગળી ચિન્ધ્યાનું પુણ્ય | |
આંગળી ચીંધવાનું પુણ્ય | |
આંગળી દેતાં પહોંચો પકડે | |
આંગળીથી નખ વેગળા જ રહે | |
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલા | |
આંગળીના વેઢે ગણાય એટલાં | |
આંતરડી કકળાવવી | |
આંતરડી કકળાવવી/દૂભવવી | |
આંતરડી ઠારવી | |
આંતરડી દૂભવવી | |
આંધળામા કાણો રાજા | |
આંધળામાં કાણો રાજા | |
આંધળી ઘોડી ને પોચા ચણા મીઠા લાગ્યા ને ખાધા ઘણા | |
આંધળી દળે ને કૂતરા ખાય | |
આંધળે બહેરું કૂટાય | |
આંધળે બહેરૂં કુઠાવું | ગેરસમજ થવી |
આંધળો ઓકે સોને રોકે | |
આકડે મધ ને પર્વત શામાટે જવું | સરળતાથી મળે તેને પ્રયત્ન શામાટે કરવો |
આકાશ તૂટી પડવુ | ઓચિંતી આપત્તિ આવવી |
આકાશ પાતાળ એક કરવા | |
આખલાં બાધે એમાં જાડનો ખોં જાય | |
આગ લાગે ત્યારે કૂવો ખોદવા ન જવાય | |
આગ લાગે ત્યારે કૂવો ખોદવા ન બેસાય | મુશ્કેલી આવે પડે ત્યાર ઉપાય શોધવા નજવાય |
આગળ ઉલાર નહી અને પાછળ ધરાર નહી | |
આગળ ઉલાળ નહિ ને પાછળ ધરાળ નહિ | |
આગળ કુવો પાછળ ખીણ | બન્ને બાજુ મુશ્કેલી હોવી |
આગળ બુદ્ધિ વાણિયા, પાછળ બુદ્ધિ બ્રહ્મ | |
આગળ બુદ્ધિ વાણિયા, પાછળ બુદ્ધિ બ્રહ્મ | |
આગે આગે ગોરખ જાગે | ભવિષ્યની ચિંતા અગાઉથી ન કરવી |
આચમાન મુકવું | પાણી મુકવું |
આજ રોકડા, કાલ ઉધાર | |
આજ રોકડા, કાલે ઉધાર | |
આજ રોકડા, કાલ ઉધાર | |
આજની ઘડી અને કાલનો દિ | |
આજની ઘડી અને કાલનો દી | |
આડે લાકડે આડો વહેર જેવા ની સાથે તેવા | જેવા ની સાથે તેવા |
આણંદા કહે પરમાણંદા માણહે માણહે ફેર, એક લાખોમાંય ના મળે, એક તાંબીયા ના તેર | |
આણુ કરવા ગયો ને વહુને ભૂલી આવ્યો | |
આદર્યા અધુરા ના રહે | |
આદર્યા અધૂરા રહે, હરિ કરે સો હોઈ | |
આદર્યા અધૂરા રહે, હરિ કરે સો હોઈ | |
આદુ ખાઈને પાછળ પડી જવુ | |
આદુ ખાઈને પાછળ પડી જવું | |
આપ ડાયું થવાય જગ ડાયું નહીં | |
આપ ભલા તો જગ ભલા | |
આપ ભલા તો જગ ભલા | પોતે સારા તો આખુ જગત સારું |
આપ ભલા તો જગ ભલાપોતે સારા તો આખુ જગત સારું | |
આપ મુવા પીછે ડૂબ ગઈ દુનિયા | |
આપ મુવા પીછે ડૂબ ગઈ દૂનિયા | |
આપ મુવા વિના સ્વર્ગે ન જવાય | |
આપ મૂઆ પછી ડૂબી ગઈ દુનિયા | |
આપ સમાન બળ નહિ | |
આપ સમાન બળ નહિ ને મેઘ સમાન જળ નહિ | જાત મહેનત સર્વશ્રેષ્ઠ હોય છે |
આપ સુખી તો જગ સુખી | |
આપણી તે લાપસી અને બીજાની તે કુસકી | |
આપત્તિ તો કસોટી છે | |
આપવાના કાટલા જુદા ને લેવાના કાટલા જુદા | |
આપવાના કાટલાં જુદા ને લેવાના કાટલાં જુદા | |
આપશો તેવું પામશો | |
આપીને માગે તેની અક્કલ જાય આઘે | |
આપે તે સુંવાળો, ને બીજે કાખનો મુંવાળો | |
આપ્યું વાણીએ ને ખાધું પ્રાણીએ | |
આફતનુ પડીકુ | |
આફતનું પડીકું | |
આબરૂ ના કાંકરા કરવા | |
આબરૂના કાંકરા કરવા | |
આબરૂના કાંકરા કરવા / ધજાગરો કરવો | |
આભ ફાઈટુ એમાં ક્યાં થિગડાં દેવાં | |
આભ ફાટ્યુ હોય ત્યા થીગડુ ન દેવાય | |
આભ ફાટ્યું હોય ત્યાં થીગડું ન દેવાય | |
આભાસથીય સરી જવાય છે, પડછાયો બની ન આવો, ઝાકળ સમ જીવી લઇશુ, સવારની ક્ષણો લઇ આવો | |
આમદની અટ્ટની ખર્ચા રૂપૈયા | |
આમલી પીપળી બતાવવી | |
આરંભે શૂરા | |
આલાનો ભાઈ માલો | |
આલિયાની ટોપી માલિયાને માથે | |
આવ પાણા પગ ઉપર પડ | |
આવ બલા પકડ ગલા | |
આવડે નહિ ઘેંસ ને રાંધવા બેસ | |
આવી ભરાણાં | |
આવ્યા’તા મળવા ને બેસાડ્યા દળવા | |
આવ્યા’તા મળવા ને બેસાડ્યા દળવા | |
આશા અમર છે | |
આળસુ નો પીર | |
આળસુનો પીર | |
ઇશ્વર જ સર્વ શ્રેષ્ઠ છે | |
ઈંટનો જવાબ પથ્થર | |
ઈંટનો જવાબ પથ્થર | |
ઈજ્જત આપવી-કરવી | માન આપવું |
ઈજ્જતના કાંકરા કરવા | માન પ્રતિષ્ઠા ને નુકશાન પહોચાડવું |
ઈટનો જવાબ પત્થર | |
ઈટનો જવાબ પથ્થર | |
ઈડરિયો ગઢ જીતવો | ન થઇ શકે એવું પરાક્રમ કરવુ |
ઈદ પછી રોજા | |
ઈશ્વર જે કરે તે સારા કાજે | |
ઈશ્વર મોત કાંઇ પોતાને માથે લેતો નથી | |
ઈશ્વરની ઈચ્છા વગર પાંદડું પણ હલતું નથી | |
ઉંઘ ના જોવે ટૂંકી ખાંટ, ભૂખ ના જોવે ટાઢો ભાત | |
ઉંટ મેલે આકડો ને બકરી મેલે કાંકરો | |
ઉંટનાં અઢ્ઢારેય વાંકા | |
ઉંઠા ભણાવવા | |
ઉંદર બિલાડીની રમત | |
ઉંદરડીથી દારૂડી નાં જીરવાય | |
ઉંદરની જેમ ફૂંકી ફંકીને કરડવું | |
ઉકરડાને વધતાં વાર શી? | |
ઉકલ્યો કોયડો કોડીનો | |
ઉકલ્યો કોયડો કોડીનો | |
ઉગતા સૂરજને સવ પૂજે | |
ઉગે એવો આથમે | |
ઉચાળા ભરવા | સામાનની ફેરબદલી કરવી |
ઉછી ઉધાર કરવુ | દેવું કરી ને જેમ તેમ કામ કાઢવા |
ઉછીનું લઈને દાન ના કરાય | |
ઉજળુ એટલુ દૂધ નહિ, પીળુ એટલુ સોનુ નહિ | |
ઉજળું એટલું દુધ નહિ | |
ઉજળે લુગડે ડાઘ બેસે | |
ઉજળે લુગડે રહેવુ | કલંક રહિત રહેવુ |
ઉજ્જડ ગામમાં ઍરંડો પ્રધાન | |
ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન | |
ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન | અભાવમાં પણ થોડી મર્યાદાવાળું મહત્વ ધરાવે છે |
ઉઠ પ્હાણા પગ પર | |
ઉઠ રે વહુ વિસામો ખા હું કાંતુ ને તું દળવા જા | |
ઉડતા પંખીને પાડે તેવો હોંશિયાર | |
ઉતરતી વેળા આવવી | પડતી નો વખત આવવો |
ઉતર્યો અમલદાર કોડીનો | |
ઉતાવળા સો બાવરા,ધીરા સો ગંભીર | ઉતાવળથી કામ બગડે,ધીરજથી કામ સારું યાય |
ઉતાવળે આંબા ન પાકે | ધીરજ રાખવાથીકામ સારૂ થાય ઉતાવળ કરવાથી કોઇ કોઇ કામ સારું થતું નથી |
ઉત્તર – દક્ષિણ જેટલું અંતર | ઘણું વધારે અંતર |
ઉદ્યમ વિનાનું નસીબ પાંગળું | મહેનત વગર નસીબ ઉપયોગી નથી |
ઉપર આભ ને નીચે ધરતકોઇ આધાર વિનાનું | |
ઉપર દેર છે અંધેર નહીં | |
ઉપર વાળો બધુય જાણે | |
ઉલાળિયું કરવું | ધંધામાં ખોટ થયાની વાત ફેલાવીને ફરાર થઈ જવુ |
ઉલાળિયો કરવો | |
ઊંઘ અને આહાર વધાર્યાં વધે ને ઘટાડ્યાં ઘટે | |
ઊંઘ વેચીને ઉજાગરો લેવાનો ધંધો ખોટો | |
ઊંચે આભ ને નીચે ધરતી | |
ઊંટ મરે ત્યારે મારવાડ સામું જૂએ | જેનું દિલ જ્યાં લાગતું હોય તેનું જ સ્મરણ થાય |
ઊંટ મૂકે આંકડો અને બકરી મૂકે કાંકરો | બધાએ બધી વસ્તુ ન ખવાયા બધા તમામ વસ્તુ ન ખાય એક વસ્તુ તો છોડે જ |
ઊંટના અઢાર વાંકા | |
ઊંટના અઢારે અંગ વાંકા જ હોય | |
ઊંટના અઢારેય વાંકાં | બધાં જ અપલક્ષણો હોવાં |
ઊંટના ઊંટ ચાલ્યા જાય | |
ઊંટની પીઠે તણખલું | |
ઊંટે કર્યા ઢેકા તો માણસે કર્યા કાંઠા | |
ઊંટે કાઢ્યા ઢેકા તો માણસે કર્યા કાંઠલા | પ્રતિકૂળતાને નિરખવા માટે યુક્તિ કરવી |
ઊંડા પાણીમા ઊતરવુ | |
ઊંડા પાણીમાં ઉતરવું નહિ | |
ઊંડા પાણીમાં ઊતરવું | |
ઊંદર ફૂંક મારતો જાય અને કરડતો જાય | |
ઊંદર બિલાડીની રમત | |
ઊંદરની જેમ ફૂંકી ફંકીને કરડવું | |
ઊંધા રવાડે ચડાવી દેવું | |
ઊંધી ખોપરી | |
ઊંધી ખોપરીનો માણસ | |
ઊંબાડિયું કરવાની ટેવ | |
ઊંબાડિયું કરવાની ટેવ | |
ઊંબાડિયું મૂકવાની ટેવ ખોટી | |
ઊંબાડિયું મૂકવાની ટેવ ખોટી | |
ઊગતા સૂરજને સૌ નમે | |
ઊચે આભ ને નીચે ધરતી | |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ | બાહ્ય દેખાવથી છેતરાવું નહિ |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ | બાહ્ય દેખાવથી ખરી કિંમત ન થાય |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ, પીળું એટલું સોનુ નહિ | |
ઊજળું એટલું દૂધ નહિ, પીળું એટલું સોનુ નહિ | |
ઊઠાં ભણાવવા | |
ઊડતા પંખીને પાડે તેવો હોંશિયાર | |
ઊતર્યો અમલદાર કોડીનો | |
ઊલટો ચોર કોટવાલને દંડે | અન્યાય આચરનારો બીજાને દોષી ઠેરવે છે |
ઊલમાંથી ચૂલમાં પડવા જેવો ઘાટ | |
ઊલમાંથી ચૂલમાં પડવું – | એક મુશ્કેલીમાંથી બચવા જતાં બીજી મુશ્કેલીમાં પડવું |
એક કરતાં બે ભલા | |
એક કાંકરે બે પક્ષી મારવા | |
એક કાકરે બે પક્ષી મારવા | |
એક કાનેથી સાંભળી બીજા કાનેથી કાઢી નાખવું | |
એક ઘા ને બે કટકા | |
એક ઘાએ કૂવો ન ખોદાય | |
એક તો કારેલું ને પાછું લીમડે ચઢયું | મૂળમાં વાંકું અને વળી બહાનું મળી જવું |
એક દી મહેમાન, બીજે દી મહી, ત્રીજે દી રહે તેની અક્કલ ગઈ | |
એક દી મહેમાન, બીજે દી મહી, ત્રીજે દી રહે તેની અક્કલ ગઈ | |
એક નકટો સૌને નકટા કરે | |
એક નકટો સૌને નકટાં કરે | |
એક નન્નો સો દુ:ખ હણે | |
એક નૂર આદમી હજાર નૂર કપડાં | |
એક પંથ દો કાજ | એક જ વસ્તુ ઘણા કામ થઈ જાય |
એક પંથ દો કાજએક વસ્તુથી બે કે વધારે ફાયદા | |
એક પગ દૂધમાં ને એક પગ દહીંમાં | |
એક બાજુ કૂવો અને બીજી બાજુ હવાડો | |
એક ભવમાં બે ભવ | |
એક ભવમાં બે ભવ કરવા | |
એક મરણિયો સોને ભારી પડે | |
એક મરિણયો સોને ભારી પડે | |
એક મ્યાનમાં બે તલવાર ન રહે | |
એક સાંધતા તેર તૂટે | |
એક સાંધીએ ત્યાં તેર તુટે – | એક મુશ્કેલીમાંથી માંડમાંડ બહાર આવીએ ત્યાં બીજી અનેક મુશ્કેલી અવીને ઉભી રહે |
એક સાંધે ત્યાં તેર તૂટે | |
એક હાથનું ચીભડું ને તેર હાથનું બી | |
એક હાથે તાલીયું નાં પડે | |
એક હાથે તાળી ન પડે | |
એકડાં વગરનાં મીંડાંકિસમતવગરનું | |
એકનો બે ન થાય | |
એકનોય ગોવાળ ને સોનોય ગોવાળ | |
એના પેટમાં પાપ છે | |
એનો કોઈ વાળ વાંકો ન કરી શકે | |
એરણની ચોરી ને સોયનું દાન | |
એરણીની ચોરી અને સોયનું દાનમોટી ચોરી કરી પુણ્યશાળાનો દાવો | |
એલફેલ બોલવુ | |
એલ-ફેલ બોલવું | |
એલ-ફેલ બોલવું | |
ઓકી દાતણ જે કરે, નરણે હરડે ખાય | |
ઓકી દાતણ જે કરે, નરણે હરડે ખાય દૂધે વાળુ જે કરે, તે ઘર વૈદ ન જાય | |
ઓકી દાતણ જે કરે, નરણે હરડે ખાય | |
ઓછું પાત્ર ને અદકું ભણ્યો | |
ઓડનું ચોડ કરવું | |
ઓળખાણ મોટી ખાણ છે | ઓળખાણ હંમેશા લાભદાઈ હોય છે |
ઓળખાણ સૌથી મોટી ખાણછે | |
ઓળખીતો સિપાઈ બે દંડા વધુ મારે | |
ઓળખીતો સિપાઈ બે દંડા વધુ મારે | |
કંધોરત ઉઠી જવા | દિકરા ગુજરી જવા |
કકડીનું મોં ઢેફલે રાજી | નાના માણસોને થોડાથી સંતોસ થાય |
કજિયાનું મૂળ હાંસી ને રોગનું મૂળ ખાંસી | મશ્કરીથી કજિયો અને ખાંસીથી રોગો ઊભા થાય છે |
કજિયાનું મોં કાળું | |
કજીયા નુ મોં કાળુ | |
કડવુ ઓસડ માતા જ પાય( કડવી શિખામણ હિતેચ્છુ જ આપે ) | |
કડવું ઓસડ મા જ પાય | |
કડવો ઘૂંટડો ગળે ઊતારવો | |
કડી ઉપર કટક | નિર્બળ ઉપર બળવાનની ચડાઈ |
કપાસિયે કોઠી ફાટી ન જાય | |
કપાળ જોઈને ચાંદલો કરાય | કપાળ પ઼માણે ટીલું યોગ્યતા પ઼માણે આપવું |
કપાળે કપાળે જુદી મતિ | |
કબીરાં હાય ગરીબકી કભી ન ખાલી જાયમુએ ઢોરકે ચર્મસે લોહા ભસ્મ હો જાય | |
કમળું ઝાડ જેમ વાળીએ તેમ વળી જાય | નાનપણમાં જેટલી સારી ટેવ પાડવી હોય તેટલી પડી જાય |
કમળો હોય તેને પીળુ જ જોવાય | |
કમળો હોય તેને પીળું જ દેખાય | |
કમળો હોય તેને પીળું દેખાય | |
કમાઉ દીકરો સૌને વહાલો લાગે | |
કમાન છટકવી | |
કરમ કોડીના અને લખણ લખેશરીના | |
કરમના ફળ મળેજ | |
કરમમાં ન હોય કોઠાં તો શાનાં મળે ઓઠાં | |
કરમીની જીભ અને અક્કરમીના ટાંટીયા | |
કરવા ગયા કંસાર અને થઈ ગઈ થૂલી | |
કરવો હતો કંસાર અને થઇ ગઇ થુલી- બગડી ગયો સંસાર જ્યાં કરી કુથલી | |
કરો એવું ભરો | |
કરો કંકુના | |
કરો તેવું પામો, વાવો તેવું લણો | |
કરો તેવું પામો, વાવો તેવું લણો | |
કર્મીની જીભ, અકર્મીના ટાંટીયા | |
કર્મીની જીભ, અકર્મીના ટાંટીયા | |
કર્યું કારવ્યું ધૂળમાં મળી જવું | |
કલાલની દુકાને દૂધ પણ દારૂ | બદનામ સ્થળે સાચી ચીજ પણ વગોવાય છે |
કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય | થોડું થોડ્રં કરતાં ભારે કામ પણ પાર પડે છે |
કાંકરે કાંકરે પાળ બાંધવી | થોડુ થોડુ કામ કરતા મોટું કામ કરી લવું |
કાંકરો કાઢી નાખવો | |
કાંખમાં છોકરું ને ગામમાં ગોતે | |
કાંચિડાની જેમ રંગ બદલવા | |
કાંચીડાની જેમ રંગ બદલવા | |
કાંટો કાંટાને કાઢે | |
કાંડાં કાપી આપવાં | |
કાંદો કાઢવો | |
કાંધે ધોંસરૂ નાખવું | |
કાકા મટીને ભત્રીજા ન થવાય | |
કાકો પરણ્યો ને ફોઈ રાંડી | |
કાખમાં છોકરું ને ગામમાં ઢંઢેરો | |
કાખલી કૂટવી | |
કાખલી ફૂટવી | આનંદ માં આવી જવુ |
કાગડા ઊડવા | |
કાગડા બધે ય કાળા હોય | |
કાગડાનું શ્રાદ્ધ સોળે દહાડા ~ સ્વમાન વગર જીવનારને બધા દિલસો સરખા હોય છે | |
કાગડો ઊડે તે જગ દેખે – ખરાબ કાર્યની પ્રસિદ્ધિ જલદી પ્રસરી જાય છે | |
કાગડો ચાલે મોરની ચાલ | દેખાદેખી કરવાનો અર્થ નહિ |
કાગડો દહીંથરું લઇ ગયો | અપાત્રને મોટો લાભ મળવો |
કાગડો દહીંથરું લઈ ગયો | |
કાગના ડોળે રાહ જોવી | |
કાગનુ બેસવુ અને ડાળનુ પડવુ | |
કાગનુ બેહવુ ને ડાળનુ પળવું | |
કાગનું બેસવુ અને ડાળનું પડવું | |
કાગનું બેસવું ડાળનું ભાગવુંઆકસ્મિક સંજાગો ઉભા થવાં | |
કાગનું બેસવું ને ડાળનું પડવું | |
કાગને બેસવું ને ડાળને ભાંગવું – કાર્ય નિયતિ મુજબ થવાનું હોય છતા બહાનારૂપ થવું | |
કાગનો વાઘ કરવો | |
કાગળની હોડીથી દરિયો ન તરાય | નબળા સાધનાથી કામ સફળ ન થાય |
કાગળાનું બેસવુંને ડાળનું ભાંગવું અચાનક કોઇ બનાવ કે કામ બનવું | |
કાગળો ઉજળો થાય એટલે હંસ ન બને દુર્જન કયારેપણ સજ્જન બની શકતો નથી | |
કાગા વહાલુ કુંભજળ, સ્ત્રીને વહાલી વાત,બ્રામ્હણને ભોજન ભલુ,ગદ્દા વહાલી લાત, મુંડ મુંડાવે તીન ગુણ, મિટે સીરકી ખાજ, ખાનેકું લડ્ડુ મિલે, લોક કહે મહારાજ | |
કાચનાં ઘરમાં રહેવું ને કાંકરી મારવી | પોતાનો દોષ હોવા છતાં બીજાનો દોષ કાઢવો |
કાચળિયું સગપણ સાચું જમણમાં લાડૂ ને સગપણમાં સાટું | |
કાચા કાનનો માણસ | |
કાચું કાપવું | |
કાજી દૂબલે ક્યું તો બોલે સારે ગાંવકી ફીકર | |
કાજી દૂબલે ક્યોં તો કહે સારે ગામ કી ફીકર | |
કાજી મરી જાય ત્યારે કાળો કાગડો ય ખરખરો કરવા ન આવે | |
કાજીની કૂતરી મરી જાય ત્યારે આખું ગામ બેસવા આવે પણ | |
કાજીની કૂતરી મરી જાય ત્યારે આખું ગામ બેસવા આવે પણ કાજી મરી જાય ત્યારે કાળો કાગડો ય ખરખરો કરવા ન આવે | |
કાટલું કાઢવું | |
કાટા વિના ગુલાબ ના હોય | સુખ સાથે દુઃખ હોય જ |
કાણાને કાણો નાં કેવાય | |
કાતરિયું ગેપ | |
કાન આમળવા | શિક્ષા કરવી |
કાન છે કે કોડિયું? | |
કાન પકડવા | |
કાન ભંભેરવા | |
કાન ભંભેરવા/કાનમાં ઝેર રેડવું | |
કાનખજુરાનો એકાદ પગ તૂટે તો શું ફરક પડે? | |
કાનનાં કીડા ખરી પડે તેવી ગાળ | |
કાનમાં ઝેર રડેવુ | |
કાનાફૂંસી કરવી | |
કાપો તો લોહી ન નીકળે તેવી સ્થિતિ | |
કામ કરે તે કાલા, વાત કરે તે વ્હાલા | |
કામ કરે તે કાલા, વાત કરે તે વ્હાલાં | |
કામ કર્યા તેણે કામણ કાર્ય | પરિશ્રમ ફળદાઈ છે |
કામ કામને શિખવે | |
કામ પતે એટલે ગંગા નાહ્યા/જાન છૂટે | |
કામના કુડા વાતોના રૂડાહરામ હાડકાના | |
કામના કૂડા ને વાતોના રૂડા | |
કામનો ચોર | |
કાયા કાચો કુંભ | જીવન ક્ષણભંગુર છે |
કારતક મહિને કણબી ડાયો | |
કારતક મહિને કણબી ડાહ્યો | |
કાલાં કાઢવાં | |
કાશીએ જાય તો મુંડાવુ પડે | |
કાશીમા પણ કાગડા તો કાળા જ | |
કાશીમાં પણ કાગડા તો કાળા જ | |
કાળજાની કોર/કાળજાનો કટકો | |
કાળજાનું કાચું/પાકું | |
કાળા અક્ષર ભેંશ બરાબર | |
કાળા અક્ષર ભેંસ બરાબર – | અજ્ઞાનીને કશાનું મહત્વ ન હોય |
કાળા અક્ષર ભેશ બરાબર | |
કાળા માથાનો માનવી ધારે તે કરી શકે | |
કાળી ટીલી ચોંટવી | |
કાળી લાય લાગવી | |
કાળો અક્ષર ભેંસ બરાબર | |
કિધા કુંભાર ગધેડે નાં ચડે | |
કીડી પર કટક | |
કીડી પર કટક ન ઊતારાય | |
કીડીને કણ અને હાથીને મણ | |
કીડીને કણ ને હાથી ને મણ | જેને જેટલી જરૂર હોય તેને તેટલું મળવું જોઇએ |
કીડીને કણ ને હાથીને મણ | |
કીડીને પાંખ ફૂટે એ એના મરવાની એંધાણી | |
કીધે કુંભાર ગધેડે ન ચડે | માણસને ઘણું સમજાવવા છતાં યોગ્ય વસ્તુ ન સમજે |
કીળીને કણ ને હાથીને મણ | |
કુંડુ કથરોટને ન નડે | |
કુંન્ડુ કથરોટને હસે | |
કુંભાર કરતાં ગધેડા ડાહ્યાં | |
કુંભાર કરતાં ગધેડાં ડાહ્યાં | શેઠ કરતાં વાણોતર માથું મારે |
કુકડો બોલે તો જ સવાર ના પડે | |
કુકડો બોલે તો જ સવાર પડે એવું ન હોય | |
કુડના દાંડિયા કપાળમાં વાગવા | કપટનું પરિણામ શુભ અને સુખદાય ન મળે |
કુતરાની પૂંછડી વાંકી ને વાંકી | |
કુતરુ કાઢતા બિલાડુ પેંઠુ | |
કુતરુ કાઢતા બિલાડુ પેઠુ; બકરુ કાઢતા ઊંટ પેઠુ | |
કુતરૂ તાણે ગામ ભણી ને શિયાળીયું સીમ ભણી | |
કુલડીમાં ગોળ ભાંગવો | |
કુવાંમાં હોયતો અવેડાંમાં આવે | |
કૂકડીનું મોં ઢેફલેથી રાજી ~ નાના માણસોને થોડેથી સંતોષી શકાય | |
કૂતરાંનો સંઘ કાશીએ ન પહોંચે ~ લડાઇ કરનારા કદી સફળતા ન મેળવી શકે:~> ગંજીનો કૂતરો ખાય નહિ કે ખાવા દે નહિ ~ અદેખો સ્વભાવ | |
કૂતરાની પૂંછડી જમીનમાં દટો તો પણ વાંકી ને વાંકી જ | |
કૂતરાની પૂંછડી વાંકી તે વાંકી જ રહે | |
કૂતરાનો સંઘ કશીમાં ન પહોચે | |
કૂતરાનો સંઘ કાશીએ ન પહોંચે | |
કૂતરું કાઢતા બિલાડું પેઠું | |
કૂવામા હોય તો હવાડામા આવે | |
કૂવામાં હોય તો અવેડામાં આવે | |
કૂવામાં હોય તો હવાડામાં આવે | |
કૂવામાં હોય તો હવાડામાં આવેઘરમાં હોય તો બહાર આવે | |
કેટલી વીસે સો થાય તેની ખબર પડવી | |
કેડ ભાગી જવી | નબળા થઇ જવુ |
કેડ માં છોકરુ ને ગામ માં ઢિંઢોરો | |
કેસરિયા કરવા | |
કેળ ફળે એક જ વાર ને આંબા ફળે વારંવાર | કુળવાન અને સદાચારી એક જ હોય તોપણ ઉપયોગી |
કોઇનો બળદ, કોઇની વેલ્ય, બંદાનો ડચકારો | |
કોઈ ધને મોટું કોઈ મને મોટું | કોઈ ધનવાન હોય તો કોઈ ઉદાર હોય |
કોઈ ના પુગે એને પેટ પુગે | |
કોઈની જીભ ફરે ને કોઈના પગ ફરે | કોઈ હુકમ કરે ને બીજો ધક્કો ખાય |
કોઈની સાડીબાર ન રાખે | |
કોઈનો બળદ કોઈની વેલ ને બંદાનો ડચકારો | |
કોઠી ધોઈને કાદવ કાઢવો | |
કોઠી ધોયે કાદવ જ નીકળે | |
કોઠી ધોયે કાદવ નીકળે | કુપાત્ર માટે કરેલા સારા પ્રયત્નો સારું પરિણામ આપતા નથી |
કોઠે જઈ આવ્યો ને કથા કરવા બેઠો | |
કોડિયા જેવડું કપાળ અને વચ્ચે ભમરો | |
કોણીએ ગોળ ચોપડવો | |
કોણે કહ્યું’તું કે બેટા બાવળિયા પર ચડજો ? | |
કોણે કહ્યું’તું કે બેટા બાવળિયા પર ચડજો ? | |
કોથળા માથી બિલાડી કાઢવુ | |
કોથળામાં પાનશેરી રાખીને મારવો | |
કોથળામાંથી બિલાડું કાઢવું | |
કોના બાપની દિવાળી | |
કોની માંએ સવા શેર સૂંઠ ખાધી છે | |
કોની માએ સવા શેર સૂંઠ ખાધી છે | |
કોપરાં જોખવાં | |
કોયલડી ને કાગ વાને વર્તાય નહિ | દેખાવ જોઇને ગુણ પારખવામાં ભૂલ ના કરવી |
કોરા ભાણે આરતી ન થાય | ભૂખ્યા પેટે ભગવાનને ન ભજાય |
કોલસાની દલાલીમાં કાળા હાથ | |
કોલસાની દલાલીમાં હાથ કાળા થયા | |
કોલસાની દલાલીમાં હાથ કાળાદુર્જન સાથે કામ પડવાથી કલંક લાગે | |
ક્યા રાજા ભોજ, ક્યા ગંગુ તલી | |
ક્યાં રાજા ભોજ , ક્યાં ગંગુ તલી | |
ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગાંગો તેલી? | |
ક્યાં રાજા ભોજ અને ક્યાં ગાંગો તેલી? | |
ક્યાં રાજા ભોજ ને ક્યાં ગાંગો તૈલી | |
ક્ષમા વીરનું ભૂષણ છે | |
ક્ષમા વીરનું ભૂષણ છે | |
ખંગ વાળી દેવો | |
ખણખોદ કરવી | |
ખરા બપોરે તારા દેખાડવા | |
ખાંટલેથી પાટલે ને પાટલેથી ખાંટલે? | |
ખાંડ ખાય છે | |
ખાંધે કોથળો ને પગ મોકળો | |
ખાઈને સૂઈ જવું મારીને ભાગી જવું | |
ખાખરાંની ખિસકોલી સાકરનાં સ્વાદમાં શું જાણે? | |
ખાખરાની ખિસકોલી સાકરનો સ્વાદ શું જાણે | |
ખાટલે મોટી ખોટ કે પાયો જ ન મળે | |
ખાડો ખોદે ઈ પડે | |
ખાડો ખોદે તે પડે | કોઈનું ખરાબ ઇચ્છનાર ને પોતાનું જ ખરાબ થાય |
ખાડો ખોદે તે પડેબીજાનું અહિત કરનારને અંતે એમાં ફસાવાનું થાય છે | |
ખાતર ઉપર દીવો | |
ખાતર માથે દિવો | |
ખાતરે પાણી અપાવુ | સરસાઈ કરવી |
ખાય ઇ ખમે | |
ખાય એનુ નાં ખોદય | |
ખારત ઉપર દીવેલખર્ચ ઉપર વધુ ખર્ચ | |
ખાલી ચણો વાગે ઘણો | પોતાને આવડતું ન હોવા છતાં અવડે છે તેવો દેખાવ કરે |
ખાલી ચણો વાગે ઘણોઅધૂરો ઘડો છલકાય | |
ખાળે ડુચાને દરવાજા ઉઘાડા | |
ખાળે ડૂચા અને દરવાજા મોકળા | |
ખાળે ડૂચા ને દરવાજા મોકળા | |
ખિચડીમાં ઘી | |
ખિસ્સા ખાલી ને ભભકો ભારી | |
ખીચડી પકવવી | |
ખીચડી હલાવી બગડે ને દીકરી મલાવી બગડે | |
ખીજ્યું કરડે પીંડીએ રીઝ્યું ચાટે મુખ્ | |
ખીલાના જોરે વાછરડું કૂદે | |
ખુદા મહેરબાન તો ગદ્ધા પહેલવાન | |
ખેંચ તાણ મુઝે જોર આતા હૈ | |
ખેંચ-પકડ મુઝે જોર આતા હૈ | |
ખેડ ખાતર ને પાણી, ધનને લાવે તાણી | |
ખેલ ખતમ, પૈસા હજમ | |
ખેલ ખતમ, પૈસા હજમ | |
ખોટો રૂપિયો કદી ન ખોવાય | |
ખોદે ઉંદર અને ભોગવે ભોરિંગ | |
ખોદ્યો ડુંગર ને કાઢ્યો ઉંદર | |
ખોદ્યો ડુંગર ને કાઢ્યો ઉંદર | |
ખોદ્યો ડુંગર, નીકળ્યો ઉંદર | |
ગંજીનો કૂતરો, ન ખાય ન ખાવા દે | |
ગંધારો ને ગોબરો, ના આવે તો શું જોબરો? | વરસાદ ના આવે તો શું ખાવ? |
ગઇ ગુજરીને પાર પડીકામ શરૂ કરી પુરું કરવું | |
ગઈ ગુજરી ભૂલી જ જવાની હોય | |
ગઈ તિથિ જોશી પણ ન વાંચે | |
ગગા મોટો થા પછી પરણાવશું | |
ગગો કુંવારો રહી જવો | |
ગજ વાગતો નથી | |
ગજવેલના પારખાં ન હોય | |
ગતકડાં કાઢવા | |
ગધેડા ઉપર અંબાડી ન શોભે | |
ગધેડા સાથે ઘોડું બાંધ્યું, ભૂંક્યૂ નહીં પણ આળોટતા શીખ્યું | |
ગધેડાને ગુંધરી ના હોય | |
ગધેડાને તાવ આવે તેવી વાત | |
ગરજ સરી એટલે વૈદ વેરી | કામ પૂરું થતા સબંધ ન રાખનારી વ્યક્તિ |
ગરજવાનને અક્કલ ન હોય | સ્વાર્થી માણસ પોતાનાં સ્વાર્થ માટે સારાસારાનો વિચાર ન કરે |
ગરજે ગધેડાને પણ બાપ કહેવો પડે | |
ગરજે ગધેડાને બાપ કહેવો પડે ~ ગરજ હોય ત્યારે અયોગ્ય વ્યક્તિને પણ માન આપવું પડે | |
ગરજે ગધેડાને બાપ કેવો પળે | |
ગરીબની વહુ સહુની ભાભીગરીબપર સહુ હુકમ ચલાવે | |
ગલઢા ગાડા વાળે | |
ગલઢી ઘોળી ને લાલ લગામ | |
ગળ્યું એટલે ગળ્યું, બીજું બધું બળ્યું | |
ગા વાળે તે ગોવાળ | |
ગાંજ્યો જાય તેવો નથી | |
ગાંઠના ગોપીચંદન | |
ગાંડા સાથે ગામ જવું ને ભૂતની કરવી ભાઈબંધી | |
ગાંડાના ગામ ન વસે | |
ગાંડાના ગામ ન હોય | |
ગાંડી પોતે સાસરે ન જાય અને ડાહીને શિખામણ આપે | |
ગાંડી માથે બેડું | |
ગાંડી સાસરે ન જાય અને ડાહીને શિખામણ આપે | |
ગાંડી સાસરે ન જાય અને ડાહ્યી ને શીખામણ આપે | |
ગાંધી-વૈદનું સહીયારું | |
ગાજરની પીપૂડી વાગે ત્યાં સુધી વગાડવાની ને પછી ખાઈ જવાની | |
ગાજ્યા મેઘ વરસે નહિ ને ભસ્યા કૂતરા કરડે નહિ | |
ગાજ્યા મેઘ વરસે નહીં | |
ગાજ્યાઁ વરસાદ વરસે નહિઁ ને ભસ્યાઁ કુતરાઁ કરડે નહિઁ | |
ગાજ્યાં મેઘ વરસે નહી ને ભસ્યાં કુતરાં કરડે નહી | |
ગાડા નીચે કૂઈતરુ | |
ગાડા નીચે કૂતરું | |
ગાડી પાટે ચડાવી દેવી | |
ગાડું ગબડાવવું | |
ગાડું જોઈને ગુડા ભાંગે | |
ગાભા કાઢી નાખવા | |
ગામ ગાંડું કરવું | |
ગામ માથે લેવું | |
ગામ હોઈ ત્યાં ઢેઢવાળો હોય | |
ગામ હોય ત્યાં ઉકરડો પણ હોય | |
ગામ હોય ત્યાં ઉકરડો હોયજ | |
ગામના મહેલ જોઈ આપણાં ઝૂંપડાં તોડી ન નખાય | |
ગામના મહેલ જોઈને આપણાઁ ઝુપડાઁ તોડી ન નખા | |
ગામના મોંએ ગરણું ન બંધાય | |
ગામના મોઢે ગઈણાં નો બંધાય | |
ગામનું કૂતરુ પણ વ્હાલું ~ પોતાના ગામની વસ્તુ પ્રત્યે સ્નેહભાવ | |
ગામનો ઉતાર | |
ગામમાં ખોરડું નહીં ને સિમમાં વિઘો નહીં | |
ગામમાં ઘર નહિ સીમમાં ખેતર નહિ | |
ગામમાં પેસવાના ફાંફા અને પટેલને ઘેર ઊના પાણી | |
ગાય દોહી કૂતરાને પાવું | |
ગાય પાછળ વાછરડું | |
ગાયના મોઢેથી કાઢી કૂતરાને નાં ધરાય | |
ગાયને દોહીને કૂતરાને પાવું ~ મહેનતથી મેળવેલું વેડફી નાખવું:~> ઘો મારવાની થાય ત્યારે અવળા વાડે જાય ~ વિનાશ થવાનો હોય ત્યારે અવળી બુદ્ધિ સુઝે | |
ગેંગે-ફેંફે થઈ જવું | |
ગૉળ અંધારે ખાધો તોય ગળ્યો અને અજવાળે ખાધો તોય ગળ્યો | |
ગોટલાં છોતરાં નીકળી જવા | |
ગોર પરણાવી દે, ઘર ન માંડી દે | |
ગોર પરણાવી દે, ઘર માંડી ન દે | |
ગોલોગોલી વડેને ઘધેડીનો કાન આંમલે | |
ગોળ ખાધા વેંત જુલાબ ન લાગે | |
ગોળ નાખો એટલું ગળ્યું થાય | |
ગોળ નાખો એટલું ગળ્યું લાગે | |
ગોળ વિના મોળો કંસાર, મા વિના સૂનો સંસાર | |
ગોળ વિના મોળો કંસાર, મા વિના સૂનો સંસાર | |
ગોળથી મરતો હોય તો ઝેર શું કામ પાવું? | |
ગ્રહણ ટાણે સાપ નીકળવો | |
ગ્રહણ ટાણે સાપ નીકળવો | |
ઘડો એવી ઠીંકરી ને માં એવી દીકરી | |
ઘડો-લાડવો કરી નાખવો | |
ઘર જાયને ઓસરી રહે | |
ઘર ફૂટે ઘર જાય | |
ઘર બાળીને તીરથ ન કરાય | |
ઘરકી મુરગી દાલ બરાબર | ઘરની વ્યક્તિની કોઈને કદર થતી નથી |
ઘરડા ગાડા વાળે | |
ઘરડી ઘોડી ને લાલ લગામ | |
ઘરડી ઘોડી ને લાલ લગામ ~ ઘરડે ઘડપણ શોખ હોવા | |
ઘરડી ઘોડી લાલ લગામ | |
ઘરડી ઘોડીને લાલ લગામ અયોગ્યને યોગ્ય બનાવવા વ્યર્થ પ઼યાસ | |
ઘરણ(ગ્રહણ) ટાણે ઘોહો | |
ઘરના ઘંટી ચાટે ને ઉપાધ્યાયને આટો | |
ઘરના છોકરા ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આંટો | |
ઘરના છોકરા ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આટો | |
ઘરના છોકરાઁ ઘઁટી ચાટે | |
ઘરના ભુવા ને ઘરના ડાકલાં | |
ઘરના ભૂવાને ઘરના ડાક્લા | |
ઘરનાં ઘંટી ચાટેને પારકાને પકવાન | |
ઘરનાં છોકરાં ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આંટો | |
ઘરની દાઝી વનમાં ગઈ તો વનમાં લાગી આગ | |
ઘરની ધોરાજી ચલાવવી | |
ઘરનો સુકો રોટલોય મીઠો | |
ઘરબાળી તીરથ નાં કરાય | |
ઘરમાં વાઘ બહાર બકરી | |
ઘરમાં સિંહ બહાર મિંદડી | |
ઘરમાં હાંડલા કુસ્તી કરે તેવી હાલત | |
ઘરે ધોળો હાથી બાંઘવો | |
ઘા પર મીઠું ભભરાવવું | |
ઘાણીનો બળદ ગમે તેટલું ચાલે પણ રહે જ્યાં હતો ત્યાં જ | |
ઘાણીનો બળદ ઠેર ના ઠેર ~ વૈતરુ કરનાર ઊંચે ન આવે | |
ઘાયલકી ગત ઘાયલ જાને | |
ઘી ઢળ્યું તો ખીચડીમાં –પોતને જ લાભ થવો | |
ઘી ઢોળાયુઁ તો ખીચડી માઁ | |
ઘી ઢોળાયું તો ખીચડીમાં | |
ઘી ઢોળાયું તો ખીચડીમાં જ ને! | |
ઘી-કેળાં થઈ જવા | |
ઘીના ઠામમાં ઘી પડી રહ્યું | |
ઘીનાં ઠામમાં ઘી | |
ઘેર ઘેર માટીના ચુલા | દરેક ઘરની કેટલીક પરિસ્થિતિ સરખી હોય છે |
ઘેર ઘેર માટીના ચૂલા | |
ઘેર ઘેર માટીનાં ચૂલા | |
ઘેરઘેર માટીના ચૂલાકોઇ કુટુંબ કજિયા વિનાનું ન હોય | |
ઘો મરવા વાઘરીવાળે જાય | |
ઘો મરવાની થાય ત્યારે વાઘરીવાડે જાય | |
ઘોંસ પરોણો કરવો | |
ઘોંસ પરોણો કરવો | |
ઘોડા વેગે આવે ને કીળી વેગે જાય(બિમારી) | |
ઘોડે ચડીને આવવું | |
ઘોડે સ્વારી કરતો બાપ મરજો, પણ દળણા દળતી મા ન મરજો | |
ઘોરખોદિયો | |
ચ | |
ચકલાં ચૂંથવાંનો ધંધો | |
ચકલી નાની ને ફઈળકો મોટો | |
ચકલી નાની ને ફેડકો મોટો ~ ગજા ઉપરાંતની વાત કરવી | |
ચકલી નાની ને ફૈડકો મોટો | |
ચકીબાઈ નાહી રહ્યાં | |
ચટકો ભરવો | લાગણી થાય તેમ કહેવુ |
ચડાઉ ધનેડું | |
ચતુર કાગડો ઉકરડે બેસે | |
ચતુરની ચાર ઘડી, મૂરખનો જન્મારો | |
ચપટી ધૂળની ય જરૂર પડે | |
ચપટી મીઠાની તાણ | |
ચમડી તૂટે પણ દમડી ન છૂટે | |
ચમત્કાર વિના નમસ્કાર નહિ | |
ચલક ચલાણું ઓલે ઘેર ભાણું | |
ચા કરતા કિટલી ગરમ | |
ચા કરતાં કીટલી વધારે ગરમ હોય | |
ચાદર જોઈને પગ પહોળા કરાય | |
ચાયણીમાં પાણી રહે તો બાયડીના પેટમાં વાત રહે | |
ચાર મળે ચોટલા તો ભાંગે કૈંકના ઓટલા | |
ચાલતી ગાડીએ ચડી બેસવું | |
ચીંથરે વીંટાળેલું રતન | |
ચીભડાના ચોરને ફાંસીની સજા | |
ચેતતા નર સદા સુખી | |
ચેતતો નર સદા સુખી | |
ચોખા મગ ભેગા થઇ જવા | કામ પૂરૂ થઇ જવુ |
ચોખામગ ચાધી જવા | સ્થિતિ બગડવી |
ચોર કોટવાલને દંડે | ગુનો કરનાર વ્યકિત પોતાને પકડનાર પર દોષારાપણ કરે છે |
ચોર કોટવાળને દંડેગુનો કરનાર ફરીયાદી બની જાય | |
ચોર ને કહે ચોરી કર અને ઘરધણીને કહે જાગતો રહેજે | |
ચોર પણ ચાર ઘર છોડે | |
ચોરની દાઢીમાં તણખલું | |
ચોરની મા કોઠીમાં મોં ઘાલીને રૂએ | |
ચોરની માં કોઠીમાં મોં ઘાલીને રૂએ | |
ચોરની માંને ભાંડ પરણે | |
ચોરની માને ભાંડ પરણે | |
ચોરની વાદે ચણા ઉપાડવા જવું | |
ચોરને કહે ચોરી કર, ને ઘરધણીને કહે જાગતો રહેજે | |
ચોરને કહે ચોરી કરજે અને સિપાઈને કહે જાગતો રહેજે | |
ચોરને ઘેર ચોર પરોણો | |
ચોરનો ભાઈ ઘંટી ચોર | બન્ને સરખા |
ચોરનો ભાઈ ઘંટીચોર | |
ચોરી પર શીનાજોરી | |
ચોરીનું ધન સીંકે ન ચડે | |
ચોવટ કરવી | પારકી પંચાત કરવી |
ચોળીને ચીકણું કરવું | |
ચૌદમું રતન ચખાડવું | |
ચૌદમું રતન ચખાડવું | |
છ | |
છ | |
છક થઈ જવું | |
છકી જવું | |
છક્કડ ખાઈ જવું | |
છક્કા છૂટી જવા | |
છછુંદરનાં છયે સરખાં ~ એકેયમાં સારો ગુણ ન હોવો | |
છછુંદરનાં માથાંમાંચમેલું ફૂલયોગ્યતા વિનાનું અર્પણ | |
છછૂંદરવેડા કરવા | |
છઠ્ઠીનું ધાવણ યાદ આવી જવું | |
છાગનપતિયાં કરવા | |
છાજિયા લેવા | |
છાણના દેવને કપાસિયાની જ આંખ હોય | |
છાણે વાવ્યા પાણે ઉગે | |
છાતી પર મગ દળવા | |
છાપરે ચડાવી દેવો | |
છાશ લેવા જવી અને દોણી સંતાડવી | |
છાશ લેવા જવુ અને દોહણી સંતાડવી | |
છાશ લેવા જવું ને દોણી સંતાડવીકામ કરવું અને શરમ શાની | |
છાશમાં પાણી ઉમેરવું | વધારી ને કહેવુ |
છાશમાં માખણ જાય અને વહુ ફુવડ કહેવાય | |
છાસ માગવી ને દોણી સંતાળવી | |
છાસમાં માખણ જાય ને વહુ ફૂવડ કેવાય | |
છાસિયું કરવું | |
છિનાળું કરવું | |
છીંડા શોધવા | દોષ જોવા |
છીંડે ચડે ઈ ચોર | |
છીંડે ચડ્યો તે ચોર | |
છેલ્લા પાટલે બેસી જવું | |
છેલ્લું ઓસડ છાશ | |
છોકરાંને છાશ ભેગા કરવા | |
છોકરાંનો ખેલ નથી | |
છોકરીને અને ઉકરડાને વધતાં વાર ન લાગે | |
છોરું કછોરું થાય પણ માવતર કમાવતર ન થાય | |
છોરું કછોરું થાય પણ માવતર કમાવતર ન થાય | |
જ | |
જ | |
જંગ જીત્યો રે મારો કાણિયો, વહુ ચલે તબ જાણિયો | |
જંગ જીત્યો રે મારો કાણિયો, વહુ ચલે તબ જાણિયો | |
જંગ જીત્યો રે મારો કાણીયો, જબ બહુ ચલે તબ જાણીયો | |
જંપ વળવો | શાંતિ વળવી |
જંપનો પૈસો ન હોવો | |
જણનારીમા જોર નથી તો સૂયાણિ શું કરે? | |
જણનારીમાં જોર ન હોય તો સુયાણી શું કરે ? | |
જણનારીમાં જોર ન હોય તો સુયાણી શું કરે ? | |
જણનારીમાં જોર ન હોય તો સૂયાણી શું કરે ? | |
જનોઈવઢ ઘા | |
જમણમાં લાડુ અને સગપણમાં સાઢુ | |
જમવામાં જગલો અને કૂટવામાં ભગલો | |
જમાઈ એટલે દશમો ગ્રહ | |
જર જમીનને જોરૂ કજિયાં ના છોરું | |
જર, જમીન ને જોરું, એ ત્રણ કજિયાના છોરું | |
જર, જમીન ને જોરું; ત્રણે કજિયાના છોરું | |
જર, જમીન ને જોરું, એ ત્રણ કજિયાના છોરું | |
જશ ને બદલે જોડા | |
જશને બદલે જોડા | |
જા બિલાડી મોભામોભ | |
જા બિલ્લી કૂત્તે કો માર | |
જા, વાજા અને વાંદરાં ત્રણેય સરખાં | |
જાગ્યા ત્યાંથી સવાર | |
જાગ્યા ત્યારથી સવાર | ભૂલ સમજાય તો તરત સુધારવી |
જાજી સુયાણી એ વેતર વંઠે | |
જાજો ડાહ્યો જાજો ખરડાય | |
જાડો નર જોઈને સુળીએ ચડાવવો | |
જાડો નર જોઈને સૂળીએ ચડાવવો | |
જાણીતો જમાદાર બે ભાઠાં વધારે મારે | |
જાણે એને તાણે | |
જાતે પગ પર કુલ્હાડી મારવી | |
જાતે પગ પર કુહાડો મારવો | |
જાન બચી લાખો પાયે | |
જાનમાં કોઇ જાણે નઈ ને હું વરની ફૂઈ | |
જાનમાં કોઇ જાણે નહીં ને વરની ફોઇ હું | |
જામગીરી ચલાવવી | ઉશ્કેરણી કરવી |
જીભ આપવી | |
જીભ કચરવી | |
જીભને હોઠથી છેટુ | |
જીભમાં હાડકું ન હોય, તે આમ પણ વળે અને તેમ પણ વળે | |
જીભમાં હાડકું ન હોય, તે આમ પણ વળે અને તેમ પણ વળે | |
જીભે લાપસી પીરસવી તો મોળી શું કામ પીરસવી? | |
જીવ ઝાલ્યો રહેતો નથી | |
જીવતા જગતિયું કરવું | |
જીવતા જગતીયું કરવું | |
જીવતાં પાય નહીં, પછી પીપળે રેળેં | |
જીવતો નર ભદ્રા પામે | |
જીવતો નર ભ઼દ્રા પામેજીવીએ તો જીવનું કલ્યાણ થાય | |
જીવવું થોડું ને જંજાળ ઝાઝી | |
જીવો અને જીવવા દો | |
જીવ્યા કરતા જોયું ભલુ | |
જીવ્યા કરતાં જોયું ભલું | |
જૂનું એટલું સોનું | |
જે ગામ જવું નહીં તેનો મારગ શેં પૂછવો? | |
જે ગામ જવું હોય નહિ તેનો મારગ શા માટે પૂછવો? | |
જે ચડે તે પડે | |
જે જન્મ્યું તે જાય | |
જે જાય દરબાર તેના વેચાય ઘરબાર | |
જે નમે તે સૌને ગમે | |
જે ફરે તે ચરે | |
જે બોલે તે બે ખાય | |
જે વાર્યા ન વરે તે હાર્યા વરે | |
જે સૌનું થશે તે વહુનું થશે | |
જેટલા મોં તેટલી વાતો | |
જેટલા સાંધા એટલા વાંધા | |
જેટલો ગોળ નાખો તેટલું ગળ્યું લાગે | |
જેટલો બહાર છે તેથી વધુ ભોંયમાં છે | |
જેણે મૂકી લાજ એનું નાનું સરખું રાજ | |
જેના લગન હોય તેના જ ગીત ગવાય | |
જેના હાથમાં તેના મોંમા | |
જેની રૂપાળી વહુ તેના ભાઈબંધ બહુ | |
જેની લાઠી એની ભેંસ | |
જેની લાઠી તેની ભેંસ | |
જેનું ખાય તેનું ખોદે | |
જેનું નામ તેનો નાશ | |
જેને કોઇ ન પહોંચે તેને તેનુ પેટ પહોંચે | |
જેને કોઈ ન પહોંચે તેને પેટ પહોંચે | |
જેને કોઈ ના પુગે એને એનુ પેટ પુગે | |
જેને રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
જેનો આગેવાન આંધળો તેનું કટક કૂવામાં | |
જેનો રાજા વેપારી તેની પ્રજા ભિખારી | |
જેવા સાથે તેવા | |
જેવા હારે તેવાં | |
જેવી દૃષ્ટી તેવી શૃષ્ટી | |
જેવી દ્દષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ | |
જેવી દ્રષ્ટિ તેવી શૃષ્ટિ | |
જેવી દ્રષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ | |
જેવી દ્રષ્ટી તેવી શૃષ્ટિ | આપણે જેવા હોઈ એ એવા બીજા જોવાય |
જેવી સોબત તેવી અસર | |
જેવું કામ તેવા દામ | |
જેવું વાવો તેવુ લણો | |
જેવો ગોળ વિનાનો કંસાર એવો મા વિનાનો સંસાર | |
જેવો દેશ એવો વેશ | |
જેવો દેશ તેવો વેશ | |
જેવો સંગ તેવો રંગ | |
જેસલ હટે જવભર ને તોરલ હટે તલભર | |
જો કંઠનો ખપ હોય તો પાંચેય વસ્તુ રાખ | |
જોશીના પાટલે અને વૈદના ખાટલે | |
જ્યા ન પહોચે રવિ, ત્યા પહોંચે કવિ અને જ્યા નપહોચે કવિ ત્યાપહોચે અનુભવી | |
જ્યાં ગોળ હોય ત્યાં માખી બમણતી આવે જ | |
જ્યાં ચાહ ત્યાં રાહ | |
જ્યાં ન પહોચે રવિ, ત્યાં પહોંચે કવિ અને જ્યાં ન પહોંચે કવિ ત્યાં પહોંચે અનુભવી | |
જ્યાં સંપ ત્યાં જંપ | |
જ્યાં સુધી શ્વાસ ત્યાં સુધી આશ | |
જ્યાં સુધી શ્વાસ ત્યાં સુધી આશ | |
ઝ-ઞ | |
ઝાઝા ગુમડે ઝાઝી વ્યથા | |
ઝાઝા રસોઇયા રસોઇ બગાડે | |
ઝાઝા રસોઈયા રસોઈ બગાડે | |
ઝાઝા હાંડલા ભેગા થાય તો ખખડે પણ ખરા | |
ઝાઝા હાથ રળિયામણા | વધારે માણસો હોય તો કામ જલ્દી અને સારું અને થાય |
ઝાઝા હાથ રળિયામણાં | ઝડપથી પુરૂ થાય છે |
ઝાઝા હાથ રળિયામણાંધણા માણસોનાં સહકારયી કાર્ય સિદ્ધ થાય | |
ઝાઝા હાથ રળીયામણા | |
ઝાઝા હાથ રળીયામણા અને ઝાઝા મોઢા અદીઠ | |
ઝાઝા હાથ રળીયામણાં | |
ઝાઝી કીડી સાપને ખાઈ જાય | |
ઝાઝી કીડીઓ સાપને તાણે | |
ઝાઝી સૂયાણી વિયાંતર બગાડે | |
ઝાઝી સૂયાણીએ વેતર વંઠે | |
ઝીણો પણ રાઇનો દાણો | |
ઝેરના પારખા ન હોય | |
ઝેરના પારખા ન હોય | |
ટ | |
ટ | |
ટકાની ડોશી અને ઢબુનું મૂંડામણ | |
ટકાની ડોશી ને રૂપિયો મુંડામણ | |
ટકે શેર ભાજી ટકે શેર ખાજા | |
ટકે શેર ભાજી ટકે શેર ખાજાસારું નસરું સૌ સરખું | |
ટકે શેર ભાજી ને ટકે શેર ખાજા | |
ટલ્લે ચડાવવું | |
ટહેલ નાખવી | |
ટાંટિયો ટળવો | |
ટાંટીયાની કઢી થઈ જવી | |
ટાંડી મૂકવી | |
ટાઢા પહોરની તોપ ફોડવી | |
ટાઢા પાણીએ ખસ ગઈ | |
ટાઢું પાણી રેડી દેવું | |
ટાઢે પાણીએ ખસ ગઈ | |
ટાઢો ડામ દેવો | |
ટાયલાવેડાં કરવાં | |
ટાલિયા નર કો’ક નિર્ધન | |
ટાલિયા નર કો’ક નિર્ધન | |
ટીંપે ટીંપે સરોવર ભરાય | |
ટીપે ટીપે સરવર ભરાય | |
ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય | |
ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય | |
ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય | |
ટૂંકું ને ટચ | |
ટેભા ટૂટી જવા | |
ટોટો પીસવો | |
ટોણો મારવો | |
ટોપી પહેરાવી દેવી | |
ટોપી ફેરવી નાખવી | |
ટોપી ફેરવી નાખવી | |
ઠ | |
ઠ | |
ઠણઠણગોપાલ | |
ઠરડ કાઢી નાખવી | |
ઠરીને ઠામ થવું | |
ઠરીને ઠીંકરું થઈ જવું | |
ઠાગાઠૈયા કરવા | |
ઠાલી રાંડને ઠાઠે દિવો | |
ઠેકાણે પડવું | |
ઠેરના ઠેર | |
ઠોકર વાગે ત્યારે જ અક્કલ આવે | |
ઠોકર વાગે ત્યારે જ અક્કલ આવે | |
ઠોઠ નિશાળા ને વત્તરણાઁ ઝાઝાઁ | |
ઠોઠ નિશાળિયાને વતરણાં ઝાઝાં | |
ઠોઠ નિશાળિયાને વૈતરણા ઝાઝા | |
ઠોઠ નીશાળીયાંના વેતરણાં જાજા | |
ડ-ઢ-ણ | |
ડ-ઢ-ણ | |
ડબ્બો ગુલ કરી નાખવો | |
ડહાપણની દાઢ ઉગવી | |
ડહાપણની દાઢ ઊગવી | |
ડાંગે માર્યા પાણી જુદા ન પડે | |
ડાંફાં મારવા | |
ડાકણેય એક ઘર તો છોડે | |
ડાગળી ખસવી | |
ડાચામાં બાળવું | |
ડાચું વકાસીને બેસવું | |
ડાફરિયાં દેવા | |
ડાબા હાથની વાત જમણાને ખબર ન પડે | |
ડાબા હાથનો ખેલ | |
ડાબા હાથે ચીજ મુકી દેવી | |
ડારો દેવો | |
ડાહી સાસરે જાય નહિઁ ને ગાઁડી ને શિખામણ આપે | |
ડાહી સાસરે જાય નહીં ને ગાંડીને શિખામણ દયે | |
ડાહી સાસરે ન જાય ને ગાંડીને શિખામણ દે | |
ડાહીબાઈને બોલાવો ને ખીરમાં મીઠું નખાવો | |
ડીંગ હાંકવી | |
ડીંડવાણું ચલાવવું | |
ડુંગર દૂરથી રળિયામણા | |
ડુંગરા દૂરથી રળિયામણાં –પરો પરિચય ન હોય ત્યાં સુધી સારું | |
ડૂંગર દૂરથી રળીયામણાં | |
ડૂબતો તરણૂ જાલે | |
ડૂબતો માણસ તયણુ જાલે | |
ડૂબતો માણસ તરણું પકડે | |
ડોશી મરે એનો વાંધો નહીં, જમ ઘર ભાળી જાય | |
ડોશી મરે તેનો ભો નથી, જમ ઘર ભાળી જાય તેનો વાંધો છે | |
ડોશી મરે તેનો ભો નથી, જમ ઘર ભાળી જાય તેનો વાંધો છે | |
ઢાંકણીમાં પાણી લઈ ડૂબી મર | |
ઢાંકો-ઢૂંબો કરવો | |
ઢાંકો-ઢૂંબો કરવો | |
ઢોરનો ને ચોરનો વિશ્વાસ નાં કરાય | |
ત | |
ત | |
તમાચો મારી ગાલ લાલ રાખવો | |
તમારે કૂકડે સવાર ~ તમે જેમ કહો તેમ | |
તમાશાને તેડું ન હોય | |
તરત દાન ને મહાપુણ્ય | |
તલપાપડ થવું | |
તલમાં તેલ નથી | |
તલવારની ધાર ઉપર ચાલવું | |
તાંબિયાની તોલડી તેર વાના માંગે | |
તારા જેવા તાંબિયાના તેર મળે છે | |
તારા બાપનું કપાળ | |
તારી અક્કલ ક્યાં ઘાસ ચરવા ગઈ હતી? | |
તારું મારું સહિયારું ને મારું મારા બાપનું | |
તારૂ મારૂ સહીયારૂ, પણ મારૂ મારા બાપનું | |
તાલમેલ ને તાશેરો | |
તાવડી તેર વાનાં માગે | |
તીરથે જઈએ તો મૂંડાવું તો પડે જ | |
તીસમારખાં | |
તુંબડીમાં કાંકરા | |
તેજીને ટકોરાને ગધેડાને ડફણાં – | બુદ્ધિશાળી સંકેતથી સમજે ને મૂર્ખ માટે માથાકૂટ કરવી પડે છે |
તેજીને ટકોરો, ગધેડાને ડફણાં | |
તેજીને ટકોરો, ગધેડાને ડફણાં | |
તેર મહિના વિતાવવા કપરા પડે | |
તેરી બી ચૂપ ઓર મેરી બી ચૂપ | |
તેરે માંગન બહોત તો મેરે ભૂપ અનેક | |
તેલ જુઓ તેલની ધાર જુઓ | |
તેલ જોવાય તેલની ધાર જોવાય | |
તેલ પાઈને એરંડિયું કાઢવું | |
તેવળ એટલે ત્રિજો ભાઈ | |
તોબા પોકારવી | |
તોળી તોળીને બોલવું | |
તોળી તોળીને બોલવું | |
ત્રણ સાથે જાય તો થાય ત્રેખડ ને માથે પડે ભેખડ | |
ત્રાગું કરવું | |
ત્રાજવું કોઇની શરમ ન રાખે | ન્યાયપૂર્ણ ફેંસલો તટસ્થ જ હોય |
ત્રેવડ એટલે ત્રીજો ભાઈ | |
ત્રેવડ ત્રીજો ભાઈ છે | |
થ | |
થ | |
થાઈ એવાં થઈએ, તો ગામ વચ્ચે રહીએ | |
થાકશે, ત્યારે પાકશે | |
થાક્યાના ગાઉ છેટા હોય | |
થાબડભાણા કરવા | |
થાય તેવા થઈએ ને ગામ વચ્ચે રહીએ | |
થાય તો કરવું, નહીં તો બેસી રહેવું | |
થૂંકના સાંધા કેટલા ટકે? | |
થૂંકના સાંધા કેટલા દી ટકે? | |
થૂંકેલું પાછું ગળવું | |
થૂંકેલું પાછું ગળવું | |
થોડું ખાવું ને મોટાની સાથે રહેવું | |
થોડું બોલે તે થાંભલો કોરે | |
થોડું બોલે તો જીતી જાય, ને બહુ બોલે તે ગોદા ખાય | |
થોડું રાંધ, મને પીરસ, ને ભૂખી રહે તો મારા સમ | |
થોડું સો મીઠું | |
થોડે થોડે ઠીક જ થાય | |
થોડે નફે બમણો વકરો | |
થોડે બોલે થોડું ખાય | |
દ | |
દયા ડાકણને ખાય | |
દરજીનો દીકરો જીવે ત્યાં સુધી સીવે | |
દરદ મઈટુ એટલે વૈદ વેરી | |
દવાથી ના મટે ઈ દૂવાંથી મટે | |
દશેરાના દિવસે જ ઘોડુ ન દોડે | |
દશેરાનાં દિવસે ઘોડા ન દોડે | |
દળ ફરે વાદળ ફરે , ફરે નદી ના પુર પણ શુરા બોલ્યા નવ ફરે , ભલે પશ્ચિમ ઉગે સૂર |
|
દળી, દળીને ઢાંકણીમાં | |
દળી, દળીને ઢાંકણીમાં | |
દાંત કાઢવા | |
દાંત ખાટા કરી નાખવા | |
દાંતે તરણું પકડવું | |
દાઝ્યા ઉપર ડામ | |
દાઝ્યા પર ડામ | |
દાઢીની દાઢી ને સાવરણીની સાવરણી | |
દાણો દબાવી જોવો | |
દાણો દબાવી/ચાંપી જોવો | |
દાધારિંગો | |
દાનત ખોરા ટોપરા જેવી | |
દામ કરે કામ અને બીબી કરે સલામ | |
દાળમાં કાળું | |
દિ નો ક્યાં દૂકાળ છે? | |
દિ ભરાઈ ગયા છે | |
દિવાલને પણ કાન હોય | |
દિવાલનેય કાન હોય | |
દી ફરવો | |
દી ભરાઈ ગયા છે | |
દી વળવો | |
દી વારે ઈ દિકરા | |
દીકરી એટલે સાપનો ભારો | |
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય | |
દીકરી ને ગાય, દોરે ત્યાં જાય | |
દીકરી પારકી થાપણ | |
દીધા કરતા દયા ભલી | |
દીધે પે દયા ભલી | |
દીવા તળે અંધારું | |
દીવા તળે અંધારુંપ઼માણિકતા જ્યાં ત્યાં અન્યાય | |
દીવાલને પણ કાન હોય | |
દુ:ખતી રગ દબાવવી | |
દુ:ખનું ઓસડ દહાડા | |
દુ:ખે છે પેટ અને કૂટે છે માથું | |
દુ:ખે પેટ ને કૂટે માથું | |
દુઃખનું ઓસડ દહાડા | સમય પસાર થાય એમ દુઃખ ની માત્ર ઘટતી જાય |
દુકાળમા અધિક માસ | |
દુકાળમાં અધિક માસ | દુષ્કાળમાંઅનેક આફતો નો સામનો કરવો પડે ત્યાં તેજ, દુઃખમાં વધુ દુઃખ |
દુખનાં રોદણાં નાં રોવાય | |
દુખનુ ઓસળ દહાળા | |
દુખે છે પેટમાં ને કૂટે છે માથું | |
દુઝણી ગાયની લાત પણ સારી ~ ફાયદો કરાવનારના દોષ પણ સહી લેવા | |
દુનિયાનો છેડો ઘર | માણસ દુનિયામાં બધે ભમે પણ પોતાને સાચી સુખ શાંતિનો અનુભવતો ઘરમાં જ થાય છે |
દુબળાં ઢોરને બગાં ઝાઝી | |
દુબળો સિપાઈ ઢેઢવાડે બળીયો | |
દુર થી ડુંગરા રળિયામણા | |
દુરથી ડુંગર રળિયામણા | દુરથી બધુજ સરખું દેખાય |
દૂઝણી ગાયની લાત ભલી | |
દૂઝતી ગાયની લાત ભલી | |
દૂધ પાઈને સાપ ઉછેરવો | |
દૂધ, સાકર, એલચી, વરીઆળી ને દ્રાક્ષ | |
દૂધ, સાકર, એલચી, વરીઆળી ને દ્રાક્ષ | |
દૂધના દૂધમાં પાણીના પાણીમાંપરિશ્રમનો પૈસો ફળે | |
દૂધનું દૂધ અને પાણીનું પાણી કરી નાખવું | |
દૂધનો દાઝેલો છાશ પણ ફૂંકી ફૂંકીને પીએ | |
દૂધનો દાઝેલો છાસ પણ ફૂંકી ફૂંકીને પીએ | |
દૂધમાં અને દહીંમાં પગ રાખવો | |
દૂધમાંથી પોરા કાઢવા | |
દૂધે વાળુ જે કરે, તે ઘર વૈદ ન જાય | |
દૂધે વાળુ જે કરે, તે ઘર વૈદ ન જાય | |
દૂરથી ડુંગર રળિયામણાં | |
દે દામોદર દાળમાં પાણી | |
દેખવું નહિ અને દાઝવું નહિ | |
દેડકાનો જીવ જાયને કાગડાને રમત થાય | |
દેવ દેવલા સમાતા ન હોય ત્યાં પૂજારાને ક્યાં બેસાડવા | |
દેવું ત્યારે વાયદો શો ? | |
દેશ તેવો વેશ | |
દોડવું હતું ને ઢાળ મળ્યો | |
દોમ દોમ સાયબી | |
દોરડી બળે પણ વળ ન છૂટે | |
દોરી બળે પણ વળ ના છોડે | પાયમાલ થઈ જાય તોય અકડાઈ ના છોડે |
દ્રાક્ષ ખાટી છે | |
દ્રાક્ષ ખાટી છે | |
ધ | |
ધ | |
ધકેલ પંચા દોઢસો | |
ધણીની નજર એક, ચોરની નજર ચાર | |
ધણીની નજર એક, ચોરની નજર ચાર | |
ધણીને ગમ્યું તે ઢાંકણીમાં –ખુદને ગમ્યું તે સારું | |
ધનોત-પનોત કાઢી નાખવું | |
ધરતીનો છેડો ઘર | |
ધરમ કરતાં ધાડ પડી | |
ધરમ ધક્કો | |
ધરમ ની ગાય નાં દાંત ના ગણાય | |
ધરમના કામમાં ઢીલ ન હોય | |
ધરમની ગાયના દાંત ન જોવાય | |
ધરમની ગાયના દાંત ના જોવાય ~ | મફત મેળવેલી વસ્તુઓનો દોષ ન જોવાય |
ધરમની ગાયના દાત ન જોવાય | |
ધરમીને ત્યા ધાળ | |
ધારીયુ ધણીનું થાય | |
ધાર્યું ધણીનું થાય | |
ધિરજ નાં ફળ મિઠાં | |
ધીરજના ફળ મીઠા | ધીરજ રાખવાથી અનેક લાભ થાય છે |
ધીરજના ફળ મીઠા હોય | |
ધીરજનાં ફળ મીઠાં | |
ધુમાડાને બાચકા ભર્યે દહાડો ન વળે | |
ધૂળ ઉપર લીંપણ ન કરાય | |
ધૂળ કાઢી નાખવી | |
ધોકે નાર પાંસરી | |
ધોતિયા છૂટી જવા | ગભરાઈ જવુ |
ધોબિનો કુતરો ના ઘરનો કે ના ઘાટ નો | |
ધોબી નો કુતરો ન ઘરનો ન ધાટનો | બન્ને પક્ષ બાજુ કામ કરનાર નિષ્ફળ જાય છે |
ધોબીનો કૂતરો ન ઘર નો, ન ઘાટનો | |
ધોબીનો કૂતરો, નહિ ઘરનો નહિ ઘાટનો | |
ધોબીનો કૂતરો, નહિ ઘરનો નહિ ઘાટનો | |
ધોયેલ મુળા જેવો | |
ધોયેલ મૂળા જેવો | |
ધોલધપાટ કરવી | |
ધોળા તો ગધેળાય હોય | |
ધોળા દિવસે તારા દેખાવા | |
ધોળાંમાં ધૂળ પળી | |
ધોળામાં ધૂળ પડી | |
ધોળિયા સાથે કાળિયો રહે, વાન ન આવે, સાન તો આવે | |
ધોળિયા સાથે કાળિયો રહે, વાન ન આવે, સાન તો આવે | |
ધોળિયા સાથે કાળિયો રહે, વાન ન આવે, સાન તો આવે | |
ધોળે ધરમે | |
ન | |
ન આવડે ભીખ તો વૈદું શીખ | |
ન ત્રણમાં, ન તેરમાં, ન છપ્પનના મેળમાં | |
ન ત્રણમાં, ન તેરમાં, ન છપ્પનના મેળમાં | |
ન બોલવામાં નવ ગુણ | |
ન બોલવામાં નવગુણ મૌન રહેવું એ | |
ન બોલ્યામાં નવ ગુણ | |
ન મળી નારી એટલે સહેજે બાવા બ્રહ્મચારી | |
ન મામા કરતા કહેણો મામો સારો | |
ન | |
નકલમાં અક્કલ ન હોય | |
નકલમાં અક્કલ નહીં | |
નગારખાનામાં પીપૂડીનો અવાજ ક્યાંથી સંભળાય? | |
નજર ઉતારવી | |
નજર બગાડવી | |
નજર લાગવી | |
નજરે ચડી જવું | |
નજરે જોયાનું ઝેર છે | |
નથ ઘાલવી | |
નદીના મૂળ અને ઋષિના કુળ ન શોધાય | |
નબળી ગાયને બગાઈ જાજી | |
નબળો ધણી બાયડી પર સુરોપુરો | |
નબળો ધણી બૈરી પર શૂરો | |
નમાજ પડતા મસીદ કોટે વળગી | |
નમાજ પઢતાં મસીદ કોટે વળગીસારું કામ કરવા જતા આફત આવી | |
નમે ઈ પ્રભુને ગમે | |
નમે તે સૌને ગમે | |
નરમ ઘેંશ જેવો | |
નવ ગજના નમસ્કાર | |
નવરો ધૂપ | |
નવરો નખ્ખોદ વાળે | |
નવરો બેઠો નખ્ખોદ કાઢે | |
નવરો બેઠો નખ્ખોદ વારેકામ વગરનો મુશ્ક્લી ઉભી કરે | |
નવરો બેઠો નખ્ખોદ વાળે | |
નવરો વાલંણ પાટલા મુડે | |
નવાણિયો કૂટાઈ ગયો | |
નવાણુંનો ધક્કો લાગવો | |
નવી ગિલ્લી નવો દાવ | |
નવી વહુ નવ દહાડા | |
નવું નવ દી તાણી તાણીને તેર દી | |
નવે નાકે દિવાળી | |
નવો ભૂવો જાજૂ ધૂણે | |
નવો મુલ્લો બાંગ વધુ જોરથી પોકારે | |
નવો મુસલમાન નવ વાર નમાજ પઢે | |
નસીબ અવળા હોય તો ભોંયમાંથી ભાલા ઊભા થાય | |
નસીબ અવળા હોય તો ભોંયમાંથી ભાલા વાગે | |
નસીબ બેઠેલાનું બેઠું રહે, દોડતાનું દોડતું રહે | |
નસીબ બેઠેલાનું બેઠું રહે, દોડતાનું દોડતું રહે | |
નસીબનો બળિયો | |
ના બોલવામાં નવ ગુણ | |
ના બોલ્યાં મા નવ ગણ | |
ના મામા કરતા કાણો મામો સારો | |
નાક ઊંચું રાખવું | |
નાક કપાઈ જવું | |
નાક કપાવી અપશુકન ન કરાવાય | |
નાક કાપે તોય ઉગે | |
નાક લીટી તાણવી | |
નાકે છી ગંધાતી નથી | |
નાગાઓએ કપડાની દુકાન ખોલી | |
નાગાની પાંચશેરી ભારે | |
નાગાની પાનશેરી ભારે હોય | |
નાગાની પુંઠે બાવળ ઉગે તોય છાંયો થાય | |
નાગાને નાવાનુય શું ને નીચોવાનું શું? | |
નાગાને નાવું શું અને નીચોવવું શું ? | |
નાગાને નાવું શું અને નીચોવવું શું ? | |
નાગાને લૂંટાયાનો ભો શો? | |
નાચ ન જાને આંગન ટેઢા | |
નાચ ના જાણે ને આંગણું વાંકુ | |
નાચવા જવું અને ઘુંમટો તાંણવોએવું કામ ન કરવું જેથી મોં સંતાળવું | |
નાચવું ન હોય તો આંગણું વાંકુ | |
નાચવું નહિ ત્યારે આંગણું વાકું | કામ ના કરવુ ત્યારે ખોટું બહાનું બતાવાવવું |
નાચવું નહી એને આગણું વાકું | કામ કરવાનું મન ન હોવુંં |
નાણા વગરનો નાથીયો, નાણે નાથાલાલ | |
નાણા વગરનો નાથીયો, નાણે નાથાલાલ | |
નાણા વગરનો નાથીયો,નાણે નાથા લાલ | |
નાણું આવશે પણ ટાણું નહિ આવે | |
નાણું મળશે પણ ટાણું નહિ મળે | |
નાતનો માલ નાત જમે, મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
નાતનો માલ નાત જમે, મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
નાના મોઢે મોટી વાત | |
નાનું પણ નાગનું બચ્ચું ~ ઉંમર કે કદ નાનું પણ શક્તિ વધું:~> | |
નાનો પણ રાઈનો દાણો | |
નામ છે એનો નાશ છે | |
નામ મોટા દર્શન ખોટા | |
નામું માંડવું | |
નીર-ક્ષીર વિવેક | |
નેવાંનાં પાણી મોભારે નાં ચડે | |
નેવાના પાણી મોભે ના ચડે | |
નોકર ખાય તો નફો જાય, શેઠ ખાય તો મૂડી જાય | |
નોકર ખાય તો નફો જાય, શેઠ ખાય તો મૂડી જાય | |
નોકર ખાય તો નફો જાય, શેઠ ખાય તો મૂડી જાય | |
પ | |
પંચ કહે તે પરમેશ્વર | |
પંચકી લકડી એક કા બોજ | |
પઈની પેદાશ નહિ ને ઘડીની ફુરસદ નહિ | |
પઈની પેદાશ નહીં ને ઘડીની નવરશ નહીં | |
પગ કુંડાળામાં પડી જવો | |
પગ ન ઊપડવો | |
પગ લપસી જવો | |
પગચંપી કરવી | |
પગપેસારો કરવો | |
પગભર થવું | |
પગલાં પાડવા/પગલાં ઓળખવા | |
પગે માછલાં મારે ને મોડે રાંમ પુકારે | |
પછેડી એટલી સોડ તણાય | |
પટ રાખવી | આબરૂ બચાવવી |
પટેલની ઘોડી પાદર સુધી | |
પટેલની ઘોડી પાદર સુધી ~ મર્યાદિત વિસ્તારમાં જ શક્તિમાન હોવું | |
પટોળે પડી ભાત, ફાટે નહીં પણ ફીટે નહીં | |
પડતો બોલ ઝીલવો | |
પડી પટોડે ભાત, ફાટે પણ ફીટે નહિ | |
પડી પટોડે ભાત, ફાટે પણ ફીટે નહિ | |
પડ્યા પર પાટું | |
પડ્યાં ઉપર પાટું | |
પડ્યો પોદળો ધૂળ ઉપાડે | |
પઢાવેલો પોપટ | |
પત્તર ખાંડવી | |
પથારો પાથરવો | |
પથ્થર ઉપર પાણી | |
પરચો આપવો/દેખાડવો | |
પરણ્યા નથી પણ પાટલે તો બેઠા છો ને? | |
પરાણે પ્રીત થાય નહીં | |
પલાળ્યું છે એટલે મૂંડાવવું તો પડશે જ ને | |
પવન પ્રમાણે સઢ ફેરવવો | |
પહેતા પાણીમાં હાથ ધોઈ લેવા | |
પહેલુ સુખ તે જાતે નર્યા | |
પહેલું સુંખ તે જાતે નર્યાશરીર સારું તો બધું જ સારું | |
પહેલું સુખ તે જાતે નર્યા | તંદુરસ્તી એ પ્રથમ સુખ છે |
પહેલો ઘા પરમેશ્વરનો | |
પહેલો સગો પાડોશી | |
પહોંચેલ માયા/બુટ્ટી | |
પાંચમની છઠ્ઠ ક્યારે ન થાય | |
પાંચમાં પૂછાય તેવો | |
પાંચે ય આંગળી ઘીમાં | |
પાંચે ય આંગળી સરખી ન હોય | |
પાંચે ય આંગળીએ દેવ પૂજવા | |
પાંસરુંદોર કરી નાખવું/થઈ જવું | |
પાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે | |
પાકા ઘડે કાઠા ન ચડે | |
પાકે ઘડે કાંઠા ન ચઢેઅમુક વસ્તુ વીતી ગયા પછી પરિસ્થિતિ ન બદલાય | |
પાકે ઘડે કાઠાં ન ચડે | ઉમર થયા પછી કુટેવોમાં સુધારો ન આવે |
પાઘડી ફેરવી નાખવી | |
પાઘડીનો વળ છેડે | |
પાઘડીનો વળ છેડે આવે | |
પાછો આવ્યો | |
પાટિયા દેવાવા | છાતી બેસી જવી |
પાટિયાં બેસી જવાં | |
પાટો બાઝવો | |
પાઠ ભણાવવો | |
પાડા ઉપર પાણી | |
પાડા મૂંડવાં | |
પાડાનાં વાંકે પખાલીને ડામ | |
પાડાને વાંકે પખાલીને ડામ | |
પાડાને વાંકે પખાલીને ડામ ~ વાંક કોઇનો ને સજા બીજાને | |
પાડાને વાકે પખાલીને ડામ | એક ની ભૂલને લીધે બીજાને સજા થવી |
પાડો ચાલે પાંચ ગાઉૂ ને પખાલી ચાલે પંદર ગાઉૂ | |
પાણાં ઉપર પાણી | |
પાણી ઉતારવું | |
પાણી ચડાવવું | |
પાણી દેખાડવું | |
પાણી પહેલા પાળ બાંધવી | |
પાણી પહેલા પાળ બાંધી લેવી સારી | |
પાણી પહેલાં પાળ બાંધવી | કોઇ પણ કામ તેના નિરધારિત સમય પહેલા કરવાથી તે કામમાં ફાયદો થાય છે |
પાણી પહેલાં પાળ બાંધવીઅગમચેતી વાપરવી | |
પાણી પાણી કરી નાખવું | |
પાણી પીને ઘર પૂછવું | |
પાણી ફેરવવું | |
પાણી માપવું | |
પાણીચું આપવું | |
પાણીમાં બેસી જવું | |
પાણીમાં રહીને મગર સાથે વેર ન બંધાય | |
પાણીમાં રહેવું ને મગર હારે વેર બાંધવું | |
પાણીમાંથી પોરા કાઢવા | |
પાણીમાંથી પોરા કાઢે | |
પાનો ચડાવવો | |
પાપ છાપરે ચડીને પોકારે | |
પાપડતોડ પહેલવાન | |
પાપડી ભેગી ઈયળ બફાય | |
પાપનો ઘડો કોક દિ ફૂટે | |
પાપનો ઘડો ભરાઈ જવો | |
પાપળી ભેગી ઈયળ બફાયસારાં ભેગું ખરાબ પણ ખેંચાય | |
પાપી પેટનો સવાલ છે | |
પારકા કજિયા ઉછીના ન લેવાય | |
પારકા છોકરાને જતિ કરવા સૌ તૈયાર હોય | |
પારકાં છોકરાંને જતિ કરવા | |
પારકાંના મહેલ જોય આપણાં જૂંપડાં ના બળાય | |
પારકિ માં કાન વિંધે | |
પારકી આશ સદા નિરાશ | |
પારકી આશ સદા નીરાશ | |
પારકી છઠ્ઠીનો જાગતલ | |
પારકી પંચાતમાં શું કામ પડવું | |
પારકી મા જ કાન વિંધે | |
પારકી મા જ કાન વીંધે | લોહીનો સંબંધ ન હોય તે વ્યકિત જ કષ્ટદાયક કેળવણી આપી શકે છે |
પારકી માં કાન વીંધે | |
પારકી રોટલીની કોર મિઠી | |
પારકી લેખણ, પારકી શાહી, મત્તું મારે માવજીભાઈ | |
પારકી લેખણ, પારકી શાહી, મત્તું મારે માવજીભાઈ | |
પારકે પાદર પહોળા થવું | |
પારકે પૈસે દિવાળી | |
પારકે પૈસે પરમાનંદ | |
પારકે ભાણે મોટો લાડુંબીજાની વસ્તુ સારી લાગે | |
પારકે ભાણે લાડુ મોટો દેખાય | |
પાવિયાંને શું પાનો ચડે? | |
પાશેરામાં પહેલી પુણી છે | |
પાશેરામાં પહેલી પૂણી છે | |
પિયરની પાલખી કરતાં સાસરિયાની સૂળી સારી | |
પિળુ એટલુ સોનુ ના હોય | |
પીઠ પાછળ ઘા | |
પીળું તેટલું સોનું નહિ, ઊજળું તેટલું દૂધ નહિ | |
પીળું તેટલું સોનું નહિ, ઊજળું તેટલું દૂધ નહિ | |
પુણ્ય પરવારી જવું | |
પુત્રના લક્ષણ પારણામા અને વહુના લક્ષણ બારણામા | |
પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી ને વહુના લક્ષણ બારણામાંથી | |
પુત્રનાં લક્ષણ પારણાં માં અને વહુનાં લક્ષણ બારણાં માં | |
પુરાણ માંડવું | |
પૂઈછે પંડિત થવાય | |
પેટ કરાવે વેઁઠ | |
પેટ કરાવે વેઠ | |
પેટ ચોળીને શૂળ ઊભું ન કરાય | |
પેટ છે કે પાતાળ ? | |
પેટ છે કે પાતાળ ? | |
પેટ ઠારવું/પેટ બાળવું | |
પેટ પકડીને હસવું | |
પેટ પર પાટું મારવું | |
પેટ માંથે પોટલાં નાં બંધાય | |
પેટ મોટું રાખવું | |
પેટછૂટી વાત કરવી | |
પેટનું પાણી ન હલવું | |
પેટનો ખાડો પૂરવો | |
પેટનો બળ્યો ગામ બાળે | |
પેટપૂજા કરવી | |
પેટમાં ઘુસી જવું | |
પેટમાં પેસીને પગ પહોળા કરવા | |
પેટમાં ફાળ પડવી | |
પેટિયું રળી લેવું | |
પેટે પાટા બાંધવા | |
પૈ ની પેદાશ નહી અને ઘડીની નવરાશ નહી | |
પૈસા તો ડાબા હાથનો મેલ છે | |
પૈસાનું પાણી કરવું | |
પૈસો મારો પરમેશ્વર ને હું પૈસાનો દાસ | |
પોચું ભાળી જવું | |
પોત પ્રકાશવું | |
પોતાના પગ નીચે રેલો આવે ત્યારે જ ખબર પડે | |
પોતાની ગલીમાં કુતરો પણ સિંહ | |
પોતાને તુબડે તરવુ | આપબળથી જીવવુ |
પોતાનો કક્કો જ ખરો કરવો | |
પોતિયા ઢીલા થઈ જવા | |
પોતિયું કાઢીને ઊભા રહેવું | |
પોથાં તે થોથાં, અને ડાચાં તે સાચાં | |
પોથી માંહેના રીંગણા | |
પોથીમાંના રીંગણાંમાત્ર કહૈવા પૂરતી વાત | |
પોદળામાં સાંઠો | |
પોદળો પડ્યો તો ધૂળ લઇને ઉખડે | |
પોપટીયું જ્ઞાન | |
પોપાબાઈનું રાજ | |
પોબારા ગણી જવા | |
પોમલી જણે ને પોમલો શુઆવડ ખાએ | |
પોલ ખૂલી ગઈ | |
પોલ ખૂલી ગઈ | |
પ્રસાદી ચખાડવી | |
પ્રીત પરાણે ન થાય | |
ફ | |
ફ | |
ફઈને મૂછ ઉગે તો તેને કાકો કહેવાય | |
ફટકો પડવો | |
ફણગો ફૂટવો | |
ફના- ફાતિયા થઈ જવા | |
ફનાફાતિયા થઈ જવું/કરી નાખવું | |
ફરે ઈ ચરે, બાંઈધો ભુઈખે મરે | |
ફરે તે ચરે | |
ફરે તે ચરે ને બાંધ્યું ભૂખે મરે | |
ફરે તે ચરે, બાંધ્યા ભૂખ્યા મરે | |
ફસકી જવું | |
ફાંકો રાખવો | |
ફાચર મારવી | |
ફાટીને ધુમાડે જવું | |
ફાવ્યો વખણાય | |
ફાળિયું ખંખેરી નાખવું | |
ફિશિયારી મારવી | |
ફીંફાં ખાંડવાં | |
ફીફા ખાંડવા | મિથ્યા પ્રયત્ન કરવા |
ફુલ નહિ તો ફુલની પાંખડી | |
ફૂ થઇ જવુ | નાશ થઇ જવો |
ફૂંકી ફૂંકીને પગ મૂકવો | |
ફૂંકી ફૂંકીને પગ મૂકવો | |
ફૂટી બદામના ભાવે | |
ફૂલ નહિ તો ફૂલની પાંખડીયથા શકિત આપવું | |
ફૂલાઈને ફાળકો થઈ જવું | |
ફૂલીને ફાળકો થવું | આનંદ માં જુમવું |
ફોદેફોદા ઊડી જવા | |
બ | |
બંધ બેસતી પાઘડી પહેરી લેવી | |
બકરાંના વાડા હોય, સિંહના નહીં | |
બકરી બે થઇ જવુ | સાવ નરમ થઇ જવુ |
બકરી ય કાળી ને ભેંસેય કાળી | |
બકરીએ કાળીને ભેંસેય કાળી | |
બકરું કઢતા ઉંટ પેઠું | |
બકરું કાઢતા ઊંટ પેઠું | |
બકરું કાઢતા ઊંટ પેસે ~ નાનું વિધ્ન દૂર કરવા જતાં મોટું વિધ્ન આવી પડે | |
બકરૂ કાઢતા ઉંટ પેઠૂં | |
બક્ષિસ લાખની પણ હિસાબ કોડીનો | |
બગભગત | |
બગભગત-ઠગભગત | |
બગલમાં છરી અને ગામમાં ઢંઢેરો | |
બગલો એક પગે તપ કરે, માછલુ દેખીને મેલે મોઢામાં | |
બગલો પાવશ બેઠો | |
બગાસું ખાતા પતાસું મળ્યું | |
બત્રીસ કોઠે દીવા પ્રગટ્યા | |
બધો ભાર અંતે કન્યાની કેડ પર આવે | |
બધો ભાર કન્યની કેડ પર | |
બધો ભાર કન્યાની કેડ પર | |
બલિદાનનો બકરો | |
બહેરો બે વાર હસે | |
બળ કોનાં બાપનું | |
બળતાંમાં ઘી હોમવું | |
બળતું ઘર કૃષ્ણાર્પણ કરવું | |
બળિયાના બે ભાગ | |
બળિયાનાં બે ભાગ વધુ લાભ મેળવે | |
બળીયાં ના બે ભાગ | |
બળીયાના બે ભાગ | બળવાન માણસ બળવાન કારણે હમેશા વધુ લઇ જાય |
બાંધી મુઠી લાખની | |
બાંધી મુઠ્ઠી લાખની, ઉઘાડી વા ખાય | |
બાંધી મુઠ્ઠી લાખની, ખોલો તો રાખની | |
બાંધી મુઠ્ઠી લાખની, ઉઘાડી વા ખાય | |
બાંધી મૂઠી લાખની | કોઇ ખનગી વાત જાહેર ન થાય ત્યાં સુધીજ વ્યકિતની આબરૂ જળવાઇ રહે છે |
બાંધે એની તલવાર | |
બાઈ બાઈ ચારણી | |
બાઈને કોઈ લે નહિ ને ભાઈને કોઈ આપે નહિ | |
બાડા ગામમાં બે બારશ | |
બાપ એવા બેટા વડ એવા ટેટામાબાપનાં સંસ્કાર સંતાનમાં ઉતરે | |
બાપ તેવા બેટા ને વડ તેવા ટેટા | |
બાપ નુ ના માને ઈ બાવાનુ ક્યાંથી માને | |
બાપ શેર તો દીકરો સવા શેર | |
બાપના કૂવામાં ડુબી ન મરાય | |
બાપના પૈસે તાગડધીન્ના | |
બાપનું વહાણ ને બેસવાની તાણ | |
બાપે માર્યા વેર | |
બાફી મારવું | |
બાર ગાઉએ બોલી બદલાય | |
બાર ગાવે બોલી બદલે, તરવર બદલે શાખા બુઢાપામાં કેશ બદલે, પણ લખણ ના બદલે લાખા | |
બાર બાવા ને તેર ચોકા | |
બાર ભૈયા અને તેર ચૌકા | જૂથ નાનું પણ મતભેદ ઘણા |
બાર વરસે બાવો બોલ્યો, જા બેટા દુકાળ પડશે | |
બાર વરસે બાવો બોલ્યો, જા બેટા દુકાળ પડશે | |
બાર વર્ષે બાવો બાલ્યો | |
બાર વર્ષે બાવો બોલ્યો તારુ સત્યાનાશ જાય | |
બાર હાથનું ચીભડું ને તેર હાથનું બી | |
બારે બુધ્ધી ને સોળે સાન | |
બારે મેઘ ખાંગા થવા | |
બારે વહાણ ડૂબી જવા | |
બાવળ વાવો તો કાંટા ઉગે અને આંબો વાવો તો કેરી મળે | |
બાવળીયા વાવો તો કાંટા લાગે ને આંબા વાવો તો કેરી ખાવ | |
બાવા બાર ને લાડવા ચાર | |
બાવાના બેઉ બગડ્યા | |
બાવાના બેય બગડે | |
બાવાના બેવુ બગડે | |
બાવાનાં બે બગડ્યા બે બાજુથી પસ્તાવું | |
બાવાનાં બેવુ બગડે | |
બાવો ઉઠ્યો બગલમાં હાથ | |
બાવો બેઠો જપે જે આવે તે ખપે | |
બિલાડીના કીધે શીંકુ ન ટૂટે | |
બિલાડીના પેટમાં ખીર ન ટકે, બૈરાંના પેટમાં વાત ન ટકે | |
બિલાડીના પેટમાં ખીર ન ટકે, બૈરાંના પેટમાં વાત ન ટકે | |
બિલાડીની ડોકે ઘંટ બાંધે કોણ? | |
બિલાડીનું બચ્ચું સાત ઘેર ફરે | |
બિલાડીને દૂધ ભળાવો તો પછી શું થાય ? | |
બિલાડીને દૂધ ભળાવો તો પછી શું થાય ? | |
બીજાની ચિતા પર પોતાની ભાખરી શેકી લેવી | |
બીડું ઝડપવું | |
બે ઘરનો પરોણો ભૂખે મરે | |
બે પાંદડે થવું | |
બે પાડા લડે તેમાં ઝાડનો ખો નીકળે | |
બે બદામનો માણસ | |
બે બાજુની ઢોલકી વગાડવી | |
બેઉ હાથમાં લાડવા | |
બેગાની શાદીમેં અબ્દુલ્લા દિવાના | |
બેઠાં બેઠાં ખાધે તો કુબેરના ભંડાર પણ ખૂટી જાય | |
બેડાં ઉપર બેડુ ચડે તે પંણીઆરીને ભાર | |
બૈરાંની બુદ્ધિ પગની પાનીએ | |
બૈરાંની બુધ્ધિ પગની પાનીએ | |
બોકડો વધેરવો | |
બોડી-બામણીનું ખેતર | |
બોલીને નાં બગાડાય | |
બોલીને ફરી જવું | |
બોલે ઈ બે ખાય | |
બોલે એના બોર વેચાય | |
બોલે એનાં બોર વેચાયકહ્યા વિના કોઇ ન જાણે | |
બોલે તેના બોર વહેચાય | |
બોલે તેના બોર વેંચાય | |
બોલે તેના બોર વેચાય | |
બોળી બામણીનું ખેતર | |
બ્રાહ્મણી વંઠે તો તરકડે જાય | |
બ્રાહ્મણી વંઠે તો તરકડે જાય | |
ભ | |
ભડનો દીકરો | |
ભણેલા ભીંત ભૂલે | |
ભણ્યો ભૂલે ને તારો ડૂબેગમે તેની પણ ભૂલ થઇ શકે | |
ભભૂતિ ચોલાવવી | ધનમાલ વિનાનુ કરવુ |
ભરડી મારવું | |
ભરાઈ પડવું | |
ભરોસાની ભેંસ પાડો જણે | |
ભલભલાને ભૂ પાઈ દેવું | |
ભલું થયું ભાંગી જંજાળ, સુખે ભજશું શ્રીગોપાળ | |
ભલું થયું ભાંગી જંજાળ, સુખે ભજશું શ્રીગોપાળ | |
ભલું થયું ભાગી જંજાળનિરાંત અનુભવવી | |
ભસતાં કૂઈતરા કઈડે નય ને ગાઈજા મે વરહે નઈ | |
ભસતાં કૂતરાં ભાગ્યે જ કરડે – લાંબી લાંબી વાતો કરનારથી કંઇ થઇ શકતું નથી | |
ભાંગરો વાટવો | |
ભાંગ્યાનો ભેરુ | |
ભાંગ્યું તો ય ભરુચ | |
ભાંડો ફૂટી ગયો | |
ભાગતા ભૂતની ચોટલી ભલી | |
ભાગશાળીને ભૂત રળે | |
ભાગ્યશાળીને ભૂત રળે | |
ભાભોજી ભારમાં તો વહુ લાજમાંબન્ને પક્ષે મુજવણમાં રહેવું | |
ભાવતુ હતુ ને વૈદે કીધુ | |
ભાવતું હતું ને વૈદે કીધું | પોતાને પસંદ હોય અને હિતકારી આપણને તેજ કામ કરવાનું કહે |
ભાવતું હતુને વૈદ્યે કહ્યું | પોતાને ગમતું હોય અને હિતેચ્છુ પણ એજ સૂચવે |
ભાવતુતુ ને વૈદ્યે કીધુ | |
ભીંતને પણ કાન હોય છે | |
ભીખના હાંલ્લા શીંકે ન ચડે | |
ભીડ ભાંગે ઈ ભાઈ | |
ભુખ્યો ભજન નાં કરે | |
ભુવો ધૂણે પણ નાળિયેર તો ઘર ભણી જ ફેંકે | |
ભૂંડાથી ભૂત ભાગે | |
ભૂંડાને પણ સારો કહેવડાવે તેવો છે | |
ભૂખે ભજન ન હોઈ ગોપાલા | |
ભૂત ગયું ને પલિત આવ્યું | |
ભૂતનું સ્થાનક પીપળો | |
ભૂતોભાઈ પણ ઓળખતો નથી | |
ભૂલ્યા ત્યાંથી ફરી ગણો | |
ભેંશ આગળ ભાગવત | |
ભેંશ ભાગોળે, છાશ છાગોળે અને ઘેર ધમાધમ | |
ભેંશના શીંગડા ભેંશને ભારી | |
ભેંશના શીંગડા ભેંશને ભારી | |
ભેંસ આગળ ભાગવત | |
ભેંસ આગળ ભાગવત – અણસમજુને ઉપદેશ આપવો નકામો | |
ભેંસ આગળ ભાગવત ના સમજ લોકોને શીખામણ આપવી | |
ભેંસ ભાગોળે અને છાશ છાગોળે | |
ભેંસ ભામણને ભાજી, પાણી દેખી રાજી | |
ભેખડે ભરાવી દેવો | |
ભેજાગેપ | |
ભેજાનું દહીં કરવું | |
ભેસ આગળ ભાગવત | |
ભેસ ભાગોળે અને છાશ છાગોળે | |
ભોઈની પટલાઈ | |
ભોઈની પટલાઈ | |
ભોળાનો ભગવાન | |
મ | |
મ | |
મંકોડી પહેલવાન | |
મકાન ક્યે મને ઉખેરી જો, વરો ક્યે મને આદરી જો | |
મગ જે પાણીએ ચડતા હોય તે પાણીએ જ ચડાવાય | |
મગજમાં રાઈ ભરાઈ જવી | |
મગનું નામ મરી ન પાડે | |
મગરનાં આંસુ સારવા | |
મણ મણની ચોપડાવવી | |
મણનું માથું જાય પણ નવટાંકનું નાક ન જાય | |
મણનું માથું ભલે જાય પણ નવટાંકનું નાક ન જાય | |
મન ઊતરી જવું | |
મન ચંગા તો કથરોટમાં ગંગામન શુદ્ધ હોય તો યાત્રાકરવી જરૂરનથી | |
મન ચંગા તો કથરોટમેં ગંગા | |
મન ઢચુપચુ થઈ જવું | |
મન દઈને કામ કરવું | |
મન મનાવવું/મારીને રહેવું | |
મન મોટું કરવું | |
મન હોય તો માંડવે જવાય | |
મન હોય તો માળવે જવાય | |
મન, મોતી ને કાચ, ભાંગ્યા સંધાય નહિ | |
મનનો ઊભરો ઠાલવવો | |
મનમાં પરણવું ને મનમાં રાંડવું | |
મનમાં પરણ્યાં ને મનમાં રાંડ્યા | |
મનુષ્ય યત્ન, ઈશ્વર કૃપા | |
મફતકા ચંદન ઘસબે લાલિયા | |
મરચા લાગવા | |
મરચાં લેવા | |
મરચાં વાટવા | |
મરચું-મીઠું ભભરાવવું | |
મરતાને સૌ મારે | |
મરતો ગયો ને મારતો ગયો | |
મસાણમાંથી મડા બેઠા કરવા | |
મસાણેથી મડદાં પાછાં ન આવે | |
મસીદમાં ગયું’તું જ કોણ? | |
મહાણેથી મળદા પાછા ના આવે | |
મહેતો મારે નહિ મહેતો ભણાવે નહિસારો દેખાનય પણ આવડત ન હોય | |
મહેતો મારે ય નહિ અને ભણાવે ય નહિ | |
મળદાં માંથે વીજળી પળી | |
મળદાને જમની શું બીક? | |
મળે તો ઈદ, ન મળે તો રોજા | |
મા ઈ મા બીજા વગડાનાં વા | |
મા કરતાં માસી વહાલી લાગે | |
મા તે મા, બીજા બધા વગડાના વા | |
મા તે મા, બીજા વગડાના વા | |
મા તે મા, બીજા વગડાનાં વા | |
મા તેવી દીકરી, ઘડો તેવી ઠીકરી | |
મા મૂળો અને બાપ ગાજર વર્ણસંકરની બાબત બનવી | |
મા મૂળો ને બાપ ગાજર | |
માંકડને મોં આવવું | |
માંગો તો હજાર હાથ વાળા પાસેજ માંગો | |
માંગ્યા વિના મા પણ ન પીરસે | |
માંગ્યું મોત ના આવે | |
માંડીવાળેલ | |
માંદી કામ કરે ને સાજી કઈડ જાલે | |
માઈગા મેં વરહે નહીં | |
માખણ લગાવવું | |
માગુ દીકરીનું હોય – માગુ વહુનું ન હોય | |
માગ્યા મોત ના આવે | |
માણસ માત્ર ભૂલને પાત્ર | |
માણસ વહાલો નથી માણસનું કામ વહાલું છે | |
માણ્યુ તેનું સ્મરણ પણ લહાણુ | |
માણ્યુ તેનું સ્મરણ પણ લહાણું | |
માથા માથે માથું ન રહેવું | |
માથાનો ફરેલ | |
માથાનો મળી ગયો | |
માથે દુખનાં ઝાડ ઉગવા | |
માથે પડેલા મફતલાલ | |
માથે હાથ રાખવો | |
માન ન માન મૈં તેરા મહેમાન | |
માના પેટમાંય સખણો નહિ રહ્યો હોય | |
માનો તો દેવ નહિ તો પથ્થર | |
માપમાં રહેવું | |
મામા બનાવવા | |
મામાનું ઘર કેટલે, દિવો બળે એટલે | |
મામો રોજ લાડવો ન આપે | |
મારવો તો મીર | |
મારવો તો મીર ને હણવો તો હાથી ~ લાભ મેળવવો હોય તો પછી મોટો જ મેળવાય | |
મારા છગન-મગન બે સોનાના, ગામનાં છોકરાં ગારાના | |
મારીને મુસલમાન કરવો | |
મારુ મારુ આગવુ ને તારુ મારુ સહીયારુ | |
મારે મીર ને ફૂલાય પીંજારો | |
માલ પચી જવો | |
માશીબાનું રાજ નથી | |
મિયાં ચોરે મૂઠે ને અલ્લા ચોરે ઊંટે | |
મિયાં પડ્યા પણ ટંગડી ઊંચી | |
મિયાં મહાદેવનો મેળ કેમ મળે | |
મિયાંની મીંદડી | |
મિયાં-બીબી રાજી તો ક્યા કરેગા કાજી | |
મીંયાંની ટંગડી ઉંચી | |
મીઠા ઝાડના મૂળ ન ખવાય | |
મીઠાં જાળનાં મૂળ નાં ખવાય | |
મુખમેં રામ, બગલમેં છૂરી | |
મુલ્લાની દોડ મસીદ સુધી | |
મુવા નહિ ને પાછા થયા | |
મુસાભાઈના વા ને પાણી | |
મૂઈ ભેંશના ડોળા મોટા | |
મૂઈ ભેંસનાં મોટા ડોળાવસ્તુની હયાતી બાદ તેની કદર થાય | |
મૂછે વળ આપવો | |
મૂડી કરતાં વ્યાજ વધુ વહાલું હોય | |
મૂરખ મિત્ર કરતાં દાનો દુશ્મન સારો | |
મૂરખના ગાડાં ન ભરાય | |
મૂરખની માથે શિંગડા ન ઉગે | |
મૂરખને માથે સિંગળા ના હોય | |
મેં ભેગો ગારો | |
મેતો મારેય નહીં ને ભણાવેય નહીં | |
મેથીપાક આપવો | |
મેથીપાક ચખાડવો | |
મેદાન મારવું | |
મેરી બિલ્લી મુજ કો મ્યાઉં ~ જેને આશરો આપ્યો હોય તે જ બેવફાઇ કરે | |
મેરી બિલ્લી મુજસે મ્યાંઉંપોતાના જ દગો કરે | |
મેરી બિલ્લી મૂઝસે મ્યાઉં | |
મેલ કરવત મોચીના મોચી | |
મેહુલાં વરહ્યાં ભલાં | |
મોં કાળું કરવું | |
મોં ચડાવવું | |
મોં તોડી લેવું | |
મોં પરથી માંખી ઉડતી નથી | |
મોં બંધ કરવું | |
મોં માથાના મેળ વિનાની વાત | |
મોં માથાના મેળ વિનાની વાત | |
મોંકાણના સમાચાર | |
મોંકાણના સમાચાર | |
મોંછડી ભેંસ ને નછરવી છોડીચંચળતા ન છોડવી | |
મોટું પેટ રાખવું | |
મોઢાંમાં રામ બગલ માં છરી | |
મોઢાનો મોળો | |
મોઢામાં મગ ભર્યા છે? | |
મોઢું કટાણું કરવું/બગાડવું | |
મોઢું જોઈને ચાંદલો કરાય | |
મોતિયા મરી જવા | |
મોર ના ઇંડા ચીતરવા ના પડે | |
મોર વગડામાં નાચ્યો કોણે જાણ્યો ! – સાચી સાબિતીનો અભાવ | |
મોરના ઈંડા ચીતરવા ન પડે | |
મોરના ઈંડાને ચીતરવા ન પડે | |
મોરનાં ઈંડા ચીતરવા ન પડે | |
મોરનાં ઈંડાં ચીતરવાં ન પડેસાચી વસ્તુને જાહેરાતની જરૂર નથી | |
મોરનાં ઈંડાંને ચીતરવાં ન પડે – સાચી વસ્તુને જાહેરાતની જરૂર નથી હોતી | |
મોરનાં ઈંડાને ચીતરવા ન પડે | માતાપિતાના સંસ્કાર સંતાનમાં આપો આપ ઉતરી આવે છે |
મોસાળમાં જમણ અને મા પીરસનાર | |
મોસાળે જમણ ને માં પિરસે | |
યથા રાજા તથા પ્રજા | |
ય-ર | |
રંગ ગયા પણ ઢંગ ન ગયા | |
રમત રમવી | |
રમતવાતમાં | |
રાંકના કહ્યા ભિખારા નાં માને | |
રાંકને ઘેર રતનખૂજ હર્ષજનક બાબત બનવી | |
રાંડ્યા પછી ડહાપણ નકામુ | |
રાંડ્યા પછીનું ડહાપણ | |
રાંધવા ગયા કંસાર અને થઈ ગયું થૂલું | |
રાંધેલ ધાન રઝળી પડ્યા | |
રાઈના પડ રાતે ગયા | |
રાજા ને ગમે તે રાણી | |
રાજા, વાજા અને વાંદરાં ત્રણેય સરખાં | |
રાજા, વાજા ને વાંદરા, ત્રણેય સરખા | |
રાજાને ગમી તે રાણી, છાણા વીણતી આણી | |
રાજાને ગમે તે રાણી, ભલે છાણા વીણતી આણી | |
રાત ગઈ અને વાત ગઈ | |
રાત થોડી ને વેશ ઝાઝા | |
રાત થોડી વેશ ઝાઝાઓછા સમય અને વધારે કામ | |
રાતે પાણીએ રોવાનો વખત | |
રામ બોલો ભાઈ રામ થઈ જવું/રામશરણ પહોંચવું | |
રામ રમાડી દેવા | |
રામ રાખે તેને કોણ ચાખે | |
રામના નામે પથ્થર તરે | |
રામનામ જપના પરાયા માલ અપના | |
રામનું રાજ | |
રામબાણ ઈલાજ | |
રામબાણ વાગ્યા હોય તે જાણે | |
રામાયણ માંડવી | |
રીંગણાં જોખવા | |
રૂપ રૂપનો અંબાર | |
રેતીમાં વહાણ ચલાવવું | |
રેવડી ઉડાડવી | હશીપાત્ર બનાવવું |
રેવડી દાણાદાણ કરી નાખવી | |
રોકડું પરખાવવું | |
રોગ ને શત્રુ ઉગતાં જ ડામવા પડે | |
રોજ મરે એને કોણ રોવે | |
રોજની રામાયણ | |
રોટલાથી કામ કે ટપટપથી | |
રોટલો મળે પણ ઓટલો ન મળે | |
રોતો રોતો જાય તે મુવાની ખબર લઈ આવે | |
રોદણા રોવા | |
રોદણા રોવા | |
લ | |
લ | |
લંકાએ સોનું શું કામનું? | |
લંકાની લાડી ને ઘોઘાનો વર | |
લંગોટીયો યાર | |
લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે કપાળ ધોવા ન જવાય | |
લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે કપાળધોવા ન જવાય | |
લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે ત્યારે મોં ધોવા ન જવાય | |
લખણ ન બદલે લાખા | |
લખણ ન મૂકે લાખા | |
લખમી ચાંદલો કરવા આવે તો મુરત ના જોવાય | |
લગને લગને કુંવારા લાલ | |
લપસ્યા તોયે ગંગામાં | |
લમણાંઝીક કરવી | |
લાંગણ કરવી | તદ્દન કોરો ઉપવાસ કરવો |
લાંબા જોડે ટૂંકો જાય, મરે નહિ તો માંદો થાય | |
લાકડાના લાડુ ખાય તે પસ્તાય અને ન ખાય તે પણ પસ્તાય | |
લાકડાની તલવાર ચલાવવી | |
લાકડી ભાંગે નહિ ને સાપ મરી જાય | નુકસાન વગર કામ થઇ જાય |
લાકડે માંકડું વળગાવી દેવું | |
લાખ મળ્યા નહિ અને લખેશ્રી થયા નહિ | |
લાખ મળ્યાં નહિ અને લખેશ્રી થયા નહિ | |
લાખો મરજો પણ લાખોનો પાલનહાર ન મરજો | |
લાગ્યું તો તીર, નહિ તો તુક્કો | |
લાજવાને બદલે ગાજવું | |
લાતો ના ભૂત વાતોથી ન માને | |
લાતોંકે ભૂત બાતોંસે નહીં માનતે | |
લાપસી પીરસવી જીભે, તો મોળી શી પીરસવી? | |
લાલો લાભ વગર નાં લોટે | |
લાલો લાભ વિના ન લૂટે | |
લાલો લાભ વિના ન લોટે | |
લીલા લહેર કરવા | |
લૂલી વાસીદુ વાળે અને સાત જણને કામે લગાડે | |
લે લાકડી ને કર મેરાયું | |
લેતાં લાજે ને આપતાં ગાજે | |
લેને ગઈ પૂત ઔર ખો આઈ ખસમ | |
લોઢાના ચણા ચાવવા | |
લોઢું લોઢાંને કાપે | |
લોઢું લોઢાને કાપે | |
લોઢે લોઢુ ના થવાય | |
લોભને થોભ ન હોય | |
લોભિયા હોય ત્યાં ધુતારા ભૂખે ન મરે | |
લોભી હોય ત્યાં ધૂતારા ભૂખે ન મરે | |
લોભી હોય ત્યાં ધૂતારાં ભૂખેના મરે | |
લોભીયા નુ ધન ધૂતારા ખાય | |
લોભે લક્ષણ જાય | |
લોભે લક્ષણ જાય | |
લોભે લખણ જાય | |
લ્યે મગો ને ભરે જગો | |
લ્યે લાલો ને ભરે હરદાસ | |
વ | |
વ | |
વખાણી ખીચડી દાંતે ચોટે | |
વખાણેલી ખીચડી દાઢે વળગી | |
વખાણેલી ખીચડી દાઢે વળગે | |
વઘારેલી ખીચડી દાઢે વાળગી | |
વટનો કટકો | |
વડ એવા ટેટાં ને બાપ એવા બેટાં | |
વડ જેવા ટેટા ને બાપ જેવા બેટાં | |
વઢકણી વહુ ને દીકરો જણ્યો | |
વઢકણી વહુંએ દીકરો જણ્યો | |
વધારે પડતા રસોઈયા રસોઈ બગાડે | |
વર મરો કે કન્યા મરો, ગોરનું તરભાણું ભરો | |
વર મરો, કન્યા મરો પણ ગોરનું તરભાણુ ભરો | |
વર મરો, કન્યા મરો પણ ગોરનું તરભાણું ભરો | |
વર રહ્યો વાસી ને કન્યા ગઈ નાસી | |
વરની ફૂઇ દોડી દોડી મૂઇ | |
વરને કોણ વખાણે? વરની મા! | |
વરને વખાણે વરની માં | |
વરસના વચલા દહાડે | |
વસી વધે નહિ ને કુત્તા પામે નહિ | પ્રમાણસરનું હોવું |
વહેતા પાણી નિર્મળા | |
વહેતી ગંગામાં ડુબકી લગાવવી | |
વહેમનું કોઈ ઓસડ નથી | |
વહોરાવાળું નાડું પકડી ન રખાય | |
વા વાત લઇ જાયમાઠા ખબર વીજળીવેગે જાય | |
વા વાતને લઈ જાય | |
વાં ફરે એમ વાંતુ ફરે | |
વાંઢાને કન્યા જોવા ન મોકલાય | |
વાંદરા ને સીડી ના અપાય | |
વાંદરાને સીડી ન અપાય | |
વાંદરો કૂદે ખીલાના જોરે ~ માણસ મોટે ભાગે બીજાની મદદથી જ જોર કરતો હોય છે | |
વાંદરો ઘરડો થાય પણ ગુલાંટ ન ભૂલે | |
વાંદરો ઘરડો થાય પણ ઠેકડા મારવાનું ન ભૂલે – | માણસની વય બદલે પણ લક્ષણોમાં ખાસ બદલાવ ન આવે |
વાંસો ને પેટ એક થઈ જાય | |
વાઈરા ના વરે ઈ હાઈરા વરે | |
વાઘ પર સવારી કરવી સહેલી છે પણ નીચે ઉતરવું અઘરું છે | |
વાઘને કોણ કહે કે તારુ મોં ગંધાય છે | |
વાટકીનું શિરામણ | ઓછી વ્યવસ્થા હોવી |
વાડ ચિભડાં ગળે | |
વાડ ચીભડા ગળે | |
વાડ થઇને ચીભડાં ગળે રક્ષક જ ભક્ષક બને | |
વાડ થઈને ચીભડા ગળે | |
વાડ થઈને ચીભડાં ગળે | |
વાડ વિના વેલો ન ચડે | |
વાડે વેલો ચડે | |
વાણિયા વાણિયા ફેરવી તોળ | |
વાણિયા વિદ્યા કરવી | |
વાણિયાની મૂછ નીચી તો કહે સાત વાર નીચી | |
વાણિયો પેટમાં પેસીને પગ પહોળા કરે | |
વાણિયો રીઝે તો તાળી આપે | |
વાત ગળે ઉતરવી | |
વાતનું વતેસર કરવું | |
વાતમાં કોઈ દમ નથી | |
વાધરી સાંટું ડોબુ ના મરાય | |
વાન ના આવે, સાન આવે | |
વારા ફરતો વારો, મારા પછી તારો, મે પછી ગારો | |
વારા ફરથી વારો અને મારા પછી તારો | |
વાર્યા ન વળે તે હાર્યા વળે | |
વાર્યાં ના વરે, હાર્યાં વરે | |
વાવડી ચસ્કી | |
વાવો તેવુ લણો | |
વાવો તેવું લણો | |
વાવો તેવું લણો, કરો તેવું પામો | |
વાળ વાંહે એયડા પ્યેં | |
વાળંદના વાંકા હોય તો કોથળીમાંથી કરડે | |
વિદ્યા વિનય થી શોભે છે | |
વિદ્યા વિનયથી શોભે | |
વિના ચમત્કાર નહિ નમસ્કાર | |
વિનાશકાળે વિપરીત બુદ્ધિ | |
વિશ્વાસે વહાણ તરે | |
વિશ્વાસે વહાણ હાલેં | |
વીંછીના દાબડામાં હાથ નાખીએ તો પરિણામ શું આવે? | |
વીસનખી વાઘણ | |
વેંત એકની જીભ | |
વેંત એકની જીભ | |
વેળાવેળાની છાંયડીસમય સમય નો પ઼ભાવ | |
વૈદ્યના ખાટલે | |
વો દિન કહાં કિ મિયાં કે પાઉં મેં જૂતિયા | |
વ્યાજ ને ઘોડાય ના આંબે | |
શ | |
શ | |
શંકા ભૂત અને મંછા ડાકણ | |
શાંત પાણી ઊંડા હોય | |
શાંતિ પમાડે તે સંત | |
શિયા-વિયા થઈ જવું | |
શિયાળ તાણે સીમ ભણી અને કૂતરું તાણે ગામ ભણી | |
શિયાળો ભોગીનો ઉનાળો જોગીનો | |
શીંગડા, પૂંછડા વિનાનો આખલો | |
શીરા માટે શ્રાવક થવું | |
શું થાય, બાવા બન્યા હૈ તો હિન્દી બોલ્યા વિના સૂટકા નહિ હૈ ! | |
શેક્યો પાપડ ભાંગવાની તાકાત નથી | |
શેઠ કરતાં વાણોતર ડાહ્યાં | |
શેઠની શિખામણ ઝાંપા સુધી | |
શેઠની શીખામણ જાંપા સુધી | |
શેઠને ગુમડું થાય તો ગામ આખુ ખબર કાઢ્વા જાય | |
શેતાનનુ નામ લીધુ શેતાન હાજર | |
શેતાનું નામ લીધુ શેતાન હાજર | |
શેર માટીની ખોટ | |
શેરના માથે સવા શેર | |
શેરને માથે સવાશેર | |
શેહ ખાઈ જવી | |
શોભાનો ગાંઠિયો | |
શોભાનો ગાંઠીયો | |
શ્રી ગણેશાય નમઃ કરવું | |
શ્રી ગણેશાય નમઃ કરવું | |
સંગ એવો રંગ | |
સંગ તેવો રંગ | |
સંગર્યો સાપ પણ કામનો | |
સંઘરેલો સાપ કામ લાગે | |
સંઘર્યો સાપ પણ કામ આવે | |
સંતોષી નર સદા સુખી | |
સંપ ત્યાં જંપ | |
સંભાળ્યાનો સંતાપ અને દીઠાનું ઝેર | સાંભળવાથી દુઃખ થાય અને જોવાથી પણ દુઃખ થાય છે |
સંમદર તરીને ખાબોચિયામાં ડૂબ્યા | મોટા સાહસમાં સફળ થયા અને નજીવા કામમાં નિષ્ફળ રહેવુ |
સંસાર છે ચાલ્યા કરે | |
સઈ, સોની ને સાળવી ન મૂકે સગી બેનને જાળવી | |
સઈની સાંજ ને મોચીની સવાર ક્યારે ય ન પડે | |
સક્કરવાર વળવો | |
સગપણમાં સાઢુ ને જમણમાં લાડુ | |
સતી શાપ આપે નહિ અને શંખણીના શાપ લાગે નહિ | |
સત્તર પંચા પંચાણું ને બે મૂક્યા છૂટના, લાવો પટેલ સોમાં બે ઓછા | |
સત્તા આગળ શાણપણ નકામું | |
સદાનો રમતારામ છે | |
સબળકા વગર ધબળકો | |
સમ ખાય તે સદા જુઠો | વાત વાત માં સોગન ખાય તેના પર ક્યારેય વિશ્વાસ કરવો નહિ |
સમજુ વેરી સારો પણ મૂરખ ભાઈબંધ ખોટો | મૂરખ મિત્ર કરતા શાણો શત્રુ સારો |
સમો વર્તે સાવધાન | સમય જોઇને કામ વર્તન કરવુ જોઈએ |
સર સલામત તો પઘડિયાં બહોત | |
સવા મણ તેલે અંધારું | સાધનો હોવા છતાં વ્યવસ્થા ન હોવી |
સસરાની શૂળી સારી પણ પિયરની પાલખી ભુંડી | સ્ત્રીનું સ્થાન તેના સાસરે જ શોભે |
સસ્તુ ભાડું ને સિદ્ધપુરની જાત્રા | |
સહિયારી સાસુને ઉકરડે મૌકાણ | જે સહિયારું છે તેની સંભાળ કોઈ રાખતું નથી |
સહુ પોતપોતાના ગીત ગાય | સૌને પોતાની જ વાતો હોય |
સળગતામાં હાથ ઘાલો તો હાથ તો દાઝે જ ને | |
સળગતું લાકડું ઘરમાં ન ઘલાય | |
સાંઠે બુદ્ધિ નાઠી | |
સાગરનું નીર ગાગરમાં ન સમાય | અતિશયપણું અને અગાધતા સાથે ના જોવા મળે |
સાચને આંચ ન આવે | |
સાચાને સાચવનાર ઇશ્વર | |
સાજા ખાય અન્ન ને માંદા ખાય ધન | બીમાર માણસ પાછળ ધન વધારે વપરાય |
સાજે લુગડે થીગડું ન હોય | કારણ વગર કોય કાર્ય ન હોય |
સાન ઠેકાણે આવવી | |
સાનમાં સમજે તો સારું | |
સાપ કાંચળી બદલે પણ વાળ ન મુકે | માણસની પ્રકૃતિ અને પ્રાણ બદલાતા નથી |
સાપ ગયા અને લીસોટા રહી ગયા | |
સાપ મરેને પરોણો ય ના ભાંગે | |
સાપના દરમાં હાથ નાખવો | |
સાપના મોમાંથી અમૃત ન નીકળે | દુષ્ટ લોકો પાસેથી સારું કામ કરશે એવી આશા ન રાખી શકાય |
સાપને ઘર પરોણા સાપ એક ભૂખ્યો હોય તે બીજા ભૂખ્યાને શું ખવડાવે | |
સાપને ઘેર સાપ પરોણો | |
સાપે છછુંદર ગળી | |
સાપે છછુંદર ગળ્યા જેવી હાલત | |
સારા કામમાં સો વિઘન | |
સારામાં સહુનો ભાગ | સુખમાં સૌ ભાગ પડાવે |
સાસ ત્યાં સુધી શોષજીવે ત્યાં સુધી જંજાળદમ ત્યાં લગી દવા | |
સાહસ વિના સિદ્ધિ નથી | |
સાહુકારની છોકરી ને સરકારની નોકરી | |
સાહેબ મહેરબાન તો ગધ્ધા પહેલવાન | ઈશ્વરની કૃપા હોય તો મુર્ખ પણ હોશિયાર થઇ શકે છે |
સિંદરી બળે પણ વળ નાં જાય | |
સિંહ પાંજરે પડ્યો ગરીબ | ગુલામી દુઃખદાયી હોય છે |
સિંહ ભૂખો મરે પણ ખડ ન ખાય | |
સિંહનાં ટોળાં ન હોય ~ | બહાદુર માણસ એકલો જ હોય છે |
સિંહને કોણ ક્યે તારૂ ડાચું ગંધાય? | |
સિદિને સિદકા વાલાં | |
સિધ્ધિ તેને જઈ વરે જે પરસેવે ન્હાય | |
સીંદરી બળી ગઇ પણ વળ ન ગયા | |
સીંદરી બળે પણ વળ ન મૂકે | |
સીદીભાઈને સીદકાં વહાલાં | |
સીદીભાઈનો ડાબો કાન | |
સીધી આંગળીએ ઘી ન નીકળે | |
સીધુ જાય અને યજમાન રીસાય | |
સુકા ભેગુ લીલુ બળે | |
સુખમાં સાંભરે સોની ને દુ:ખમાં સાંભરે રામ | |
સુથારનું મન બાવળિયે | સ્વાર્થભરી નજર હોવી |
સુપાત્રે દાન કુપાત્રે ધાન | દાન પાત્ર જોઇને અપાય |
સુરતનું જમણ ને કાશીનું મરણ | |
સૂકા ભેગુ લીલું બળે | |
સૂકા ભેગું લીલું બળે | |
સૂપડાં સાફ થઈ ગયાં | |
સૂરજ કાઈ છાબડે ઢાંક્યો રહે નહિ | શક્તિશાળી, પ્રતિભાશાળી વ્યક્તિ છુપી રહી શકતી નથી |
સૂળીનો ઘા સોયથી સર્યો | |
સેવા કરે તેને મેવા મળે | |
સો દવા એક હવા | |
સો દહાડા સાસુના તો એક દહાડો વહુનો | |
સો દાહ્ડાં સાસુના એક દા‘હ્ડો વહુનો | |
સો મણ તલે અંધારું –અન્યાય થવો | |
સો વાત ની એક વાત | |
સો વાતની એક વાત | |
સો સોનાર કી એક લૂહાર કી | |
સોટી વાગે ચમચમ ને વિદ્યા આવે રૂમઝૂમ | |
સોના કરતાં ઘડામણ મોંઘું | |
સોનાં કરતા ઘડામણ મોંઘુ | |
સોનાંની થાળીને લોઢાની મેખ | |
સોનાની જાળ પાણીમાં ન નખાય | |
સોનાની જાળને પાણીમાં ન ફેંકાય | |
સોનાની થાળીમાં લોઢાનો મેખ | |
સોનાનો સૂરજ ઉગવો | |
સોનામાં સુગંધ મળે | |
સોનીના સો ઘા તો લુહારનો એક ઘા | |
સોનીના સો ને લુહાર નો એક | |
સોનું સડે નહિ ને વાણિયો વટલાય નહિ | |
સોબત કરતા શ્વાનની બે બાજુ નુ દુઃખ, | |
સોય માંથી સોંસરવો નિકળે | |
સોળે સાન, વીસે વાન | |
સૌ ચૂહે મારકે બિલ્લી ચલી હજકો | |
સૌને મન સૌના સોનાના | |
સ્ત્રી ચરિત્રને કોણ પામી શકે ? | |
સ્ત્રી રહે તો આપથી અને જાય તો સગા બાપથી | |
હઁગીને આહડવા બેસવુઁ | |
હરામના હાડકાં | |
હરામનુ ના પચે | |
હલકાથી ભારે હોય | |
હલકુ લોહી હવાલદારનુ | |
હવનમાં હાડકાં હોમવા | |
હવેલી લેતા ગુજરાત ખોઈ | |
હસવામાંથી ખસવું થવું | |
હસવું અને લોટ ફાકવો બન્ને સાથે ન થાય | |
હસે તેનુ ઘર વસે | |
હસે તેનું ઘર વસે | |
હળદરના ગાંઠીયે ગાંધી ન થવાય | |
હળાહળ કળજુગ | |
હા જી હા કરવું | |
હાકલા-પડકારા કરવા | |
હાજાં ગગડી જવા | |
હાડકાં ખોખરાં કરવા/રંગી નાખવાં | |
હાડહાડ થવું | |
હાથ અજમાવવો/સાફ કરવો | |
હાથ ઊંચા કરી દેવા | |
હાથ દેખાડવો | |
હાથ ધોઈ નાખવા | |
હાથ ભીડમાં હોવો | |
હાથતાળી આપવી | |
હાથના કર્યા હૈયે વાગ્યા | |
હાથનો ચોખ્ખો | |
હાથમાં આવ્યું તે હથિયાર | |
હાથી અને ઘોડાનો ફરક | |
હાથી જીવતો લાખનો , મરે તો સવા લાખનો | |
હાથીના દાંત દેખાડવાના જુદા અને ચાવવાના જુદા | |
હાથીના પેટમાં હરડેકોઇ મહત્વ ન હોવું | |
હાથીની અંબાડીએ ચડી છાણાં ન વિણાય | |
હાથીની પાછળ કૂતરા ભસે | |
હાર્યો જુગારી બમણુ રમે | |
હાલ હાલ હલ્લુની માશી હાલતો થા | |
હિંમતે મર્દા તો મદદે ખુદા | |
હિમ્મતે મર્દા તો મદદે ખુદા | |
હિરો ગોગે જઈને આવ્યો અને ડેલીએ હાથ દઈને આવ્યો | |
હીરાની પરીક્ષા ઝવેરી જ જાણે | |
હીરો ઘોઘે જઈ આવ્યો અને ડેલે હાથ દઈ આવ્યો | |
હું પહોળી ને શેરી સાંકડી | |
હું મરું પણ તને રાંડ કરું | |
હું રાણી, તું રાણી તો કોણ ભરે પાણી ? | |
હુતો ને હુતી બે જણ | |
હૈયા ઉકલત | |
હૈયું બાળવું તેના કરતા હાથ બાળવા સારા | |
હૈયે છે પણ હોઠે નથી | |
હૈયે રામ વસવા | |
હોઠ સાજા તો ઉત્તર ઝાઝા | सर सलामत तो पगड़िया बहुत |
હોય ત્યારે ઇદ, ન હોય ત્યારે રોજા | |
હોળી નું નાળીયેર થવું | |
હોળીનું નાળિયેર |