ઓશોની એક દૃષ્ટાંત કથા પ્રેરક છે. એક માણસ થાક્યો પાક્યો કામ પરથી ઘેર આવે છે અને પોતાની પત્નીને પાણી લાવવા માટે કહે છે. પત્ની પાણી લઈને આવે તે પહેલા તેને ઊંઘ આવી જાય છે. વહેલી સવારે જ્યારે આંખ ખૂલે છે તો પત્ની પાણીનો ગ્લાસ લઈને ઊભી છે. પતિએ કહ્યું તું અહીં અત્યારે પાણીનો ગ્લાસ લઈને કેમ ઉભી છો ? પત્નીને કહ્યું: તમે ઑફિસેથી આવીને પાણી મગાવ્યું અને હું પાણી લઈને આવી ત્યાં તમે ઊંઘી ગયા. તમને ખલેલ પાડવાનું મને ઉચિત લાગ્યું નહીં, પરંતુ મને થયું કે તમારી આંખો ખૂલશે અને તમને પાણીની જરૂર પડશે તો એટલે હું ઊંઘી નહીં અને પાણીનો ગ્લાસ લઈને ઊભી છું. પતિએ કહ્યું; તું કેવી ગાંડી છે. આમ આખી રાત ઊભા રહેવાની શું જરૂર હતી? પત્નીએ કહ્યું; મને ઊંઘ આવી જાય તો તમને પાણી કોણ આપે? આ વાત આખા ગામમાં પ્રસરી ગઇ. રાજાના કાન સુધી આ વાત પહોંચી. રાજા ખુદ પતિવ્રતા નારીના દર્શન માટે આવ્યા. તો ગામલોકો પણ એકઠા થઇ ગયા. કોઈએ ફૂલ ચઢાવ્યાં, કોઈએ ભેટ આપી તો કોઈએ પ્રશંસાના પુષ્પો વેર્યા. રાજાએ સોનાના હારની ભેટ આપીને કહ્યું; આવો અદ્ભુત પ્રેમ મેં કદી જોયો નથી. આ બધું જોઈને પાડોશમાં રહેતી સ્ત્રીને આગ લાગી ગઈ. તે ઈર્ષ્યાથી જલી ઊઠી. તેણે કહ્યું, આમાં કઈ મોટી વાત છે. તેણે ક્યો મોટો મીર માર્યો છે. તેણે પોતાના પતિને કહ્યું, એક રાત તો શું હું દશ રાત આમ ઊભી રહી શકું છું. તેણે પોતાના પતિને કહ્યું; આજે થાક્યા પાક્યા તમે મોડા આવજો. આવીને પથારીમાં આડા પડી જજો અને મારી પાસે પાણી મગાવજો. હું પાણી લઈને આવું ત્યાં સુધીમાં તમે ઊંઘી જજો અને હું પાણીનો ગ્લાસ પકડીને ઊભી રહી જઈશ. પતિએ તેના કહ્યાં મુજબ થાકેલો નહોતો પણ થાકેલો હોવાનો દેખાવ કર્યો. તરસ લાગી નહોતી છતાં પાણી માગ્યું અને ઊંઘ આવતી ન હોવા છતાં પત્નીને ખાતર પથારીમાં આંખો મીંચીને પડી રહ્યો અને છેવટે ઊંઘ આવી ગઈ. પત્ની થોડીવાર ગ્લાસ પકડીને ઊભી રહી પછી તેને થયું કે અહીં આખી રાત જોવાવાળું કોણ છે. નિરાંતે ઊંઘી લઉં. સવારે પ્યાલો લઈને પાછી ઊભી રહી જઈશ. સવારે પતિની આંખો ખૂલી પણ પત્ની તો પથારીમાં નીરાતે ઊંઘતી હતી. પતિએ પાછી આંખો બંધ કરી દીધી. અંજવાળું થઈ ગયું પણ પત્ની જાગી નહીં. પતિએ ઊંઘમાં હોવાનો ડોળ કર્યો. થોડીવાર પછી પત્ની જાગી અને પાણીનો ગ્લાસ પકડીને ઊભી રહી ગઈ. અને પતિને ઉઠાડીને આ વાત આજુબાજુ ફેલાવી દીધી, પણ રાજા આવ્યા નહીં અને ગામ લોકો પણ આવ્યા નહીં. આ સ્ત્રીને ખૂબ ગુસ્સો આવ્યો અને તે રાજાનાં દરબારમાં પહોંચી અને કહ્યું; આ તે કેવો ન્યાય છે એક એવું કરે તો તેનું સન્માન થાય અને અમે એવું કરીએ તો અમારો ભાવ પણ ન પૂછાય. એક એવું કરે તો સોનાનો હાર મળે અને બીજાની સામે પણ ન જોવાય. તમે કેવા રાજા છો ? તમારો ન્યાય કેવો છે ? રાજાએ કહ્યું; તું એકદમ પાગલ છો. તેણે સન્માન મેળવવા માટે આમ કર્યું નહોતું. થઈ ગયું હતું. તે સન્માન મેળવવા માટે આમ કર્યું એટલે બધું જૂઠું થઈ ગયું. તે મારા દરવાજા પર આવી નહોતી. અને તું મારા દરવાજા સુધી પહોંચી ગઇ. જે સ્વાભાવિક હોય છે તે કરવું પડતું નથી, એની મેળે થઈ જાય છે. સારા હોવું, નૈતિક હોવું, ધાર્મિક હોવું સારું છ, પરંતુ તેમાં દંભદિખાવટ હોવી જોઈએ નહીં. માણસ જે બહારથી થોભે છે તે લાંબો સમય ટકતું નથી. આપણું પોતાનું સત્ય આપણને તારે છે, બીજાનું નહીં. કંઈક પ્રાપ્ત કરવા માટે કસોટીમાંથી પસાર થવું પડે છે.
यदि गर्भ का बालक अधिकतर उदर के मध्य में रहता है तो वह नपुंसक है ,वाम भाग ( बाईं ) में रहता है तो कन्या तथा दक्षिण भाग ( दाये ) में रहता है तो पुरुष है ।
બુઢાપો લાવો તો જ આવે 👍🏻 બાકી જિંદગી ની શું મિસાલ છે કે એ તમને વૃદ્ધ કે લાચાર કરે 🙏🏻 જીવન જીવવું અને માણવું એ બંને વચ્ચે ઘણો તફાવત છે… પહેલી વાર સ્મશાને ગયો હતો તો ખુબ રોયો હતો, પણ હવે તો સમાજે મને નનામી બાંધતા પણ શીખવાડી દીધી છે… તેથી જીવનને માણો અને આનંદથી જીવો… 60 વર્ષ સુધી સૌ એમ કહે છે ‘સમય મળતો નથી !’ અને 60 પછી સૌ એમ કહેતા સંભળાય છે કે ‘સમય જતો નથી !’ સરવાળે સરેરાશ માનવીનું જીવન જન્મથી મૃત્યુ સુધી ‘ઈન્ડસ્ટ્રિયલ બૅલ્ટ’ પરથી જેમ વસ્તુઓ પસાર થતી હોય છે, એમ વીતી જાય છે. ભાગ્યે જ કોઈક ‘મનુષ્ય’ બનવાની દિશામાં પ્રયાસ કરે છે. સૌથી અઘરું કામ પોતાની ઓળખ મેળવવાનું છે ! મનોરંજન માટે ગમે તેટલા અદ્યતન ઉપકરણો શોધાય, પરંતુ માણસને માણસની જરૂરત રહેવાની જ. ઓટલા પર આસપાસના બાળકો રમતા હોય, પડોશીઓ સૌ સાથે બેસીને તુવેરશીંગ ફોલતા હોય અને વડીલોના ખોળામાં ત્રીજી પેઢી હીંચકતી હોય – આવો આનંદ દુનિયાનું કોઈ સાધન આપી શકે નહીં. ઘડપણમાં વડીલોને ‘વેબકૅમ’ની નહીં પરંતુ વ્હાલભર્યા સ્પર્શની જરૂરત હોય છે એટલું જો સમજીએ તો વિકાસના નામે થતી ઘણી ભાગદોડ ઓછી થઈ જાય ! જિંદગી એ કુદરતે બનાવેલો એવો પ્રોગ્રામ છે, જેમાં સમયે સમયે નવા ફીચર્સ ઉમેરાતા જ જવાના છે. જિંદગી જેમ આગળ વધે તેમ નવા પડકારો, નવા પ્રશ્નો, નવી સમસ્યાઓ ઉમેરાતી જ જવાની છે. દરેક વ્યક્તિને જિંદગીમાં એવો સવાલ થતો જ હોય છે કે આ બધું ક્યારે પૂરું થશે ? ક્યારે થોડીક નિરાંત કે હાશ મળશે ? યાદ રાખો, એવું ક્યારેય થવાનું જ નથી. તમારા મન ને એવી જ રીતે તૈયાર કરો કે તમારે ઝઝૂમવાનું છે, સતત લડતા રહેવાનું છે, જીતવાનું છે અને ક્યારેય થાકવાનું નથી. એક બાળક કમ્પ્યુટર પર ગેઇમ રમતો હતો. એ જેમ જેમ આગળ વધતો જતો હતો તેમ તેમ અઘરાં સ્ટેજ આવતાં જતાં હતાં. ગેઇમ પૂરી થાય ત્યારે એ ફરીથી ગેઇમ શરૂ કરતો. દર વખતે તેનો એક જ ઉદ્દેશ રહેતો કે વધુમાં વધુ સ્ટેજ પૂરાં કરવાં. બાળક વિચારતું હશે કે 10 સ્ટેજ પસાર કરો પછી તો એક સરળ સ્ટેજ આવવું જોઈએ ને ? પણ એવું નથી થતું અને ક્યારેય નથી થવાનું. જિંદગીનું પણ એવું જ છે. જેમ આગળ વધતાં જશો એમ વધુ ને વધુ અઘરાં સ્ટેજ આવતાં જવાનાં છે. મહત્ત્વની વાત એ જ છે કે તમે ગેઇમ એન્જોય કરો. કોઈ પણ સંજોગોમાં હતાશ ન થાવ. માણસ બધી જ વસ્તુનું વ્યવસ્થિત પ્લાનિંગ કરે છે કરિયર, સેવિંગ્ઝ, રોકાણ, ઇન્કમ અને ખર્ચનું પ્લાનિંગ આપણે કરતા રહીએ છીએ. નફો થાય તો ક્યાં રોકવો અને ખોટ જાય તો કેવી રીતે ભરપાઈ કરવી ? બધું જ પરફેક્ટ પ્લાન કરનારો માણસ માત્ર જીવવાનું જ પ્લાનિંગ કરતો નથી. ઘણી વખત તો બીજાં પ્લાનિંગ જ જીવવાના પ્લાનિંગને ખાઈ જતાં હોય છે તમારી પાસે જીવવાનું પ્લાનિંગ છે ? આટલો સમય હું પત્ની, સંતાન, પ્રેમી કે પરિવાર માટે ફાળવીશ અને આટલો સમય હું મારા માટે રાખીશ. તમે વિચાર કરજો આખા દિવસના શિડયુલમાં તમે તમારા માટે કેટલો સમય ફાળવ્યો છે ? બોસને રાજી રાખવા માટે તમે જેટલો પ્રયત્ન કરો છો એનાથી અડધો પ્રયાસ પણ પરિવાર, મિત્ર, કે પ્રેમી માટે કરો છો ? તમારા પડકારો, તમારા ધ્યેય, તમારાં શિડયુલ્સ વચ્ચે પણ તમે તમારી જિંદગી જીવો એ મહત્ત્વનું છે. પડકારો અને પ્રોબ્લેમ્સ તો વધતાં જ જવાના છે. આ બધામાં જ જો તમે ખોવાઈ જશો તો એક સમય એવો આવશે કે તમે જ તમને નહીં મળો. યાદ કરો…. “છેલ્લે તમે તમને પોતાને ક્યારે મળ્યા હતા ? “….
સોળ વર્ષની કિશોરી માટે દુનિયા કેટલી રંગીન હોય…? સપનાઓ,આશાઓ,અરમાનો,સજાવટ, શણગાર અને ઉભરાઓ…આ બધું જ હૈયામાં ઉછાળા લેતું હોય એવી ઉંમરે મણીબેન રંગીન દુનિયા છોડી પિતાના પગલે ખાદી ધારણ કરે છે…૧૭ વર્ષની ઉંમરે પોતાની સોનાની બંગડીઓ, સોનાની ઘડિયાલ..અને બીજા આભૂષણ ગાંધી આશ્રમમાં જમા કરે છે…જેથી આઝાદીની લડતને બળ મળે…૧૯૨૧ પછી સરદારે હંમેશા પુત્રી મણીબેનના હાથથી વણાયેલા કાપડના વસ્ત્રો જ પહેર્યા…જ્યારે બીજા નેતાઓના પુત્રો પુત્રીઓ વૈભવી જીવન જીવી રહ્યા હતા તે ઉંમરે….મણીબેન અસહકારના આંદોલનમાં ઝંપલાવે છે…૧૯૨૮ માં ૨૫ વર્ષના મણીબેન પોતાની જવાની સત્યાગ્રહીઓની સેવામાં ખર્ચે છે…૧૯૩૦,૧૯૩૮,૧૯૪૦,૧૯૪૨ અને ૧૯૪૪ એમ મણિબહેનને અંગ્રેજો સામે બંડ પોકારવાને બદલે વારંવાર જેલવાસ ભોગવવો પડે છે..મણીબેનનો આવો સંઘર્ષ જોઈ ગાંધીજી કહે છે કે “મેં મણીબહેન જેવી બીજી દીકરી જોઈ નથી”…મણિબહેન આજીવન અપરણિત રહ્યા ..એમણે સરદારની જીવનના અંત સુધી સેવા કરી…
ડૉ વર્ગીસ કુરિયન પોતાના પુસ્તક I Too Had A Dream માં લખે છે…”એક વકીલ તરીકે સરદાર પાસે પુષ્કળ આવક હોવા છતાં તેઓની કોઈ મિલકત નહોતી.એમના બેન્ક એકાઉન્ટમાં પૈસા નહોતા…તેઓ માનતા કે એક રાજનેતા પાસે વ્યક્તિગત સંપત્તિ હોવી જોઈએ નહીં..તેઓએ પોતાની બધી જ કમાઈ આઝાદીની લડતમાં સમર્પિત કરી દીધી.સરદાર અને મણીબહેન બંને એ પોતાના વ્યક્તિગત સુખકારીનો ત્યાગ કરી દેશ માટે શક્ય એટલી આર્થિક પાયમાલી વહોરી…”
૧૯૫૦ માં સરદાર સાહેબના મૃત્યુ બાદ મણીબહેને દિલ્હી સ્થિત મકાન પણ ખાલી કરવું પડ્યું…સરદાર મણિબહેન માટે કંઈ મૂકીને નહોતા ગયા…માથે છત અને પાસે પૈસા વગર મણિબહેને ખૂબ સંઘર્ષ કરવો પડ્યો…
અવસાન પહેલા સરદારે જે આદેશ આપ્યો હતો એ મુજબ મણિબહેન એક પુસ્તક અને એક થેલો લઈ તત્કાલીન પ્રધાનમંત્રી જવાહરલાલ નહેરુ પાસે પહોંચે છે …અને બંને નહેરુને સુપરત કરે છે…એ બુક હતી કોંગ્રેસ પાર્ટીની એકાઉન્ટ બુક અને એ થેલામાં હતા ૩૫ લાખ રૂપિયા….!
મણિબહેન બેસી રહે છે નહેરુ ફક્ત આભાર માનીને ચૂપ થઈ જાય છે…વર્ષો બાદ ડૉ વર્ગીસ કુરિયન જ્યારે મણીબહેનને આ ઘટના વિશે પૂછે છે કે તમારી અપેક્ષા શું હતી નહેરુ પાસે ?
મણિબહેન જવાબ આપે છે…” મને આશા હતી કે નહેરુ મને મારી હાલત વિશે પૂછશે ..હું કેવી રીતે દિવસો પસાર કરું છું એના વિશે પૂછશે….પણ એમણે કંઈ ન પૂછ્યું…!”
આ ઘટના બાદ મણિબહેન દિલ્હી છોડી અમદાવાદ આવી જાય છે…પાછળથી રાજકારણ પ્રવેશ કરી ૪ વાર સંસદ સભ્ય બને છે…ઈમરજન્સી બાદ જે પક્ષ માટે પોતાનું બાળપણ ,જવાની , પરસેવો અને લોહી રેડયું એ કોંગ્રેસ પક્ષ છોડી જનતા પક્ષમાં સામેલ થાય છે અને અંતિમવાર મહેસાણાથી સંસદ તરીકે ચૂંટાય છે…
જીવનની સંધ્યા દરમિયાન મણીબહેનની દ્રષ્ટિ નબળી પડે છે…એમની પાસે કોઈ સહારો નહોતો અમદાવાદની સડકો પર મણીબહેન ભટકતા..ભટકતા ઘણી વાર પડી જતા…અને ત્યાં સુધી પડી રહેતા જ્યાં સુધી કોઈ મુસાફર ત્યાંથી પસાર ન થાય…અને એમની મદદ ન કરે…!
જ્યારે મણિબહેન મરણપથારી પર હતા ત્યારે તત્કાલીન ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી એમની પાસે એક ફોટોગ્રાફર લઈને જાય છે અને ફોટો પડાવે છે..જે બીજા દિવસે આખા ગુજરાતના છાપાઓમાં છપાય છે…મુખ્યમંત્રીનું કામ થઈ જાય છે…!
મણિબહેને આ દેશને ખૂબ આપ્યું..આ દેશે મણીબહેનને શું આપ્યું….?
આજની પેઢીને મણીબહેનનો ફોટો બતાવશો તો કદાચ નહીં ઓળખે..કારણ કે અહીં ગ્લેમર , ચકાચોંધ,દંભ,દેખાવ અને ઠાલી વાતો નથી અહીં તો દેશ માટે જાત હોમીને જતા રહેવાની વાત છે..કર્તવ્યપથ પર ગુમનામ રહીને ખપી જવાની વાત છે….!
संतों की एक सभा चल रही थी. किसी ने एक दिन एक घड़े में गंगाजल भरकर वहां रखवा दिया ताकि संतजन जब प्यास लगे तो गंगाजल पी सकें.
संतों की उस सभा के बाहर एक व्यक्ति खड़ा था. उसने गंगाजल से भरे घड़े को देखा तो उसे तरह-तरह के विचार आने लगे.
वह सोचने लगा- अहा! यह घड़ा कितना भाग्यशाली है! एक तो इसमें किसी तालाब पोखर का नहीं बल्कि गंगाजल भरा गया और दूसरे यह अब सन्तों के काम आयेगा. संतों का स्पर्श मिलेगा, उनकी सेवा का अवसर मिलेगा. ऐसी किस्मत किसी किसी की ही होती है.
घड़े ने उसके मन के भाव पढ़ लिए और घड़ा बोल पड़ा- बंधु मैं तो मिट्टी के रूप में शून्य पड़ा था. किसी काम का नहीं था. कभी नहीं लगता था कि भगवान् ने हमारे साथ न्याय किया है.
फिर एक दिन एक कुम्हार आया. उसने फावड़ा मार-मारकर हमको खोदा और गधे पर लादकर अपने घर ले गया. वहां ले जाकर हमको उसने रौंदा. फिर पानी डालकर गूंथा. चाकपर चढ़ाकर तेजी से घुमाया, फिर गला काटा. फिर थापी मार-मारकर बराबर किया.
बात यहीं नहीं रूकी. उसके बाद आंवे के आग में झोंक दिया जलने को
इतने कष्ट सहकर बाहर निकला तो गधे पर लादकर उसने मुझे बाजार में भेज दिया. वहां भी लोग ठोक-ठोककर देख रहे थे कि ठीक है कि नहीं?ठोकने-पीटने के बाद मेरी कीमत लगायी भी तो क्या- बस 20 से 30 रुपये!
मैं तो पल-पल यही सोचता रहा कि हे ईश्वर सारे अन्याय मेरे ही साथ करना था.
रोज एक नया कष्ट एक नई पीड़ा देते हो. मेरे साथ बस अन्याय ही अन्याय होना लिखा है! भगवान ने कृपा करने की भी योजना बनाई है यह बात थोड़े ही मालूम पड़ती थी!
किसी सज्जन ने मुझे खरीद लिया और जब मुझमें गंगाजल भरकर सन्तों की सभा में भेज दिया. तब मुझे आभास हुआ कि कुम्हार का वह फावड़ा चलाना भी भगवान् की कृपा थी. उसका वह गूंथना भी भगवान् की कृपा थी.
आग में जलाना भी भगवान् की कृपा थी और बाजार में लोगों के द्वारा ठोके जाना भी भगवान् की कृपा ही थी. अब मालूम पड़ा कि सब भगवान् की कृपा ही कृपा थी! परिस्थितियां हमें तोड़ देती हैं. विचलित कर देती हैं- इतनी विचलित की भगवान के अस्तित्व पर भी प्रश्न उठाने लगते हैं क्यों हम सबमें शक्ति नहीं होती ईश्वर की लीला समझने की, भविष्य में क्या होने वाला है उसे देखने की. इसी नादानी में हम ईश्वर द्वारा कृपा करने से पूर्व की जा रही तैयारी को समझ नहीं पाते. बस कोसना शुरू कर देते हैं कि सारे पूजा-पाठ, सारे जतन कर रहे हैं फिर भी ईश्वर हैं कि प्रसन्न होने और अपनी कृपा बरसाने का नाम ही नहीं ले रहे.
पर हृदय से और शांत मन से सोचने का प्रयास कीजिए, क्या सचमुच ऐसा है या फिर हम ईश्वर के विधान को समझ ही नहीं पा रहे?
आप अपनी गाड़ी किसी ऐसे व्यक्ति को चलाने को नहीं देते जिसे अच्छे से ड्राइविंग न आती हो तो फिर ईश्वर अपनी कृपा उस व्यक्ति को कैसे सौंप सकते हैं जो अभी मन से पूरा पक्का न हुआ हो. कोई साधारण प्रसाद थोड़े ही है ये, मन से संतत्व का भाव लाना होगा.
ईश्वर द्वारा ली जा रही परीक्षा की घड़ी में भी हम सत्य और न्याय के पथ से विचलित नहीं होते तो ईश्वर की अनुकंपा होती जरूर है. किसी के साथ देर तो किसी के साथ सबेर.
यह सब पूर्वजन्मों के कर्मों से भी तय होता है कि ईश्वर की कृपादृष्टि में समय कितना लगना है. घड़े की तरह परीक्षा की अवधि में जो सत्यपथ पर टिका रहता है वह अपना जीवन सफल कर लेता है.
तो क्या करना चाहिए? धैर्य कैसे रखना चाहिए? इंसान है तो उसका टूटना स्वाभाविक है पर नहीं टूटे इसके लिए क्या करें?
संतोष का मार्ग ही विकल्प है. जो प्राप्त है वह भी पर्याप्त है जब यह सोचना शुरू कर देंगे तो आत्मिक आनंद मिलने लगा.
संसार का सबसे बड़ा सुखी वह है जो मन के मौज में रहता है. आप यह क्यों नहीं सोचते कि ईश्वर ने आपको जितना दिया है संसार में अनगिनत लोग हैं उन्हें तो उतना भी नहीं मिला है. बस उसे क्यों देखते हो जिसे आपसे ज्यादा प्राप्त है।
भारत में लगे आपातकाल की ऐनिवर्सरी है- सोचा आपको कुछ मज़ेदार तथ्यों से अवगत करा दें।
नोट- जो लोग मेरी पोस्ट पिछले वर्ष से पढ़ रहे है वो जानते होंगे संजय गांधी मामलों का विशेषज्ञ हूँ।
शाहरुख़ खान की अम्मी जान लतीफ़ फ़ातिमा दिल्ली की एक मजिस्ट्रेट थी और रूखसना सुल्तान की सहेली। आपात काल में कई ऑर्डर इन्होंने दिए थे। संजय और इंदिरा के काफ़ी क़रीब थी शाहरुख़ की महतारी।
रूखसना सुल्तान की बेटी अमृता सिंह शाहरुख़ का ख़याल रखती थी जब दोनो की अम्मियाँ संजय गांधी के काम पर होती आपातकाल में।
शाहरुख़ की पहली फ़िल्म होनी थी राजू बन गया जेंटल्मन जिसमें अमृता सिंह भी थी।
फ़ोटो में – लतीफ फ़ातिमा इंदिरा के साथ! गुरु Mann Jee की वाल से साभार।
अंग्रेजो के नौकर जस्टिस “आगा हुसैन” ने भगत सिंह के पूरे केस की सुनवाई की थी और सजा लिखी थी.
लेकिन सजा सुनाने के समय छुट्टी पर चले गए थे और सजा सुनाने का काम अंग्रेजों के एक और नौकर जस्टिस शादीलाल ने किया था. जस्टिस आगा हुसैन और जस्टिस शादीलाल दोनों कांग्रेस से जुड़े हुए थे.
इससे पहले वीर सावरकर को भी कालापानी की सजा किसी अंग्रेज ने नहीं बल्कि अंग्रेजों के एक नौकर जस्टिस नारायण गणेश चंदावरकर खरे ने सुनाई थी जो कांग्रेस का पूर्व अध्यक्ष था.
आप गूगल पर सर्च कर सकते हैं नारायण गणेश चंद्राकर की मूर्ति मुंबई यूनिवर्सिटी में लगी है
जब जलियांवाला बाग का आदेश देने वाले जनरल डायर पर पूरे विश्व की मीडिया में पूछूं हुआ तब अंग्रेजों ने जलियांवाला बाग़ की जांच के लिए एक हंटर कमेटी बनाया
लॉर्ड विलियम हंटर इस कमेटी के अध्यक्ष थे और इस कमेटी में सिर्फ दो भारतीय थे पंडित जगत नारायण मूल्ला और दूसरे थे सर चिमनलाल हीरालाल सेतलवाड
पं. जगत नारायण मुल्ला मोती लाल नेहरू के घनिष्ठ मित्र और उनके छोटे भाई नन्दलाल नेहरू के समधी थे.
अंग्रेजों ने विश्व के सामने यह दिखाने के लिए दो भारतीयों पंडित जगत नारायण मुल्ला और सर चिमनलाल हीरालाल सेतलवाड को हंटर आयोग का सदस्य बनाया था लेकिन यह दोनों अंग्रेजों के पाले हुए गुलाम थे
और जिसकी उम्मीद थी वही हुआ यानी हंटर आयोग ने सर्वसम्मति से जनरल डायर को जलियांवाला बाग के से बरी कर दिया इसका इनाम अंग्रेजों ने चमन लाल हीरा लाल सेतलवाड को सर की उपाधि देकर नवाजा
जगत नारायण मुल्ला तो नेहरु के सगे रिश्तेदार थे और सर चिमन लाल हीरा लाल सेतलवाड नेहरू के बहुत अच्छे मित्र थे
देश आजाद होने के बाद प्रधानमंत्री जवाहरलाल नेहरू ने उनके पुत्र एम. सी. सीतलवाड़ को भारत का पहला अटार्नी जनरल (1950 से 1963) बनाया था.
चिमन सीतलवाड़ तीस्ता चिमन सीतलवाड़ के सगे परदादा थे.
एमसी सीतलवाड़ का बेटा था अतुल सेतलवाड जो मुंबई हाई कोर्ट का वकील था और घोर सेकुलर था
इसी अतुल की बेटी है तीस्ता जावेद सेतलवाड । दरअसल इसके घर एक कट्टर जिहादी जावेद आनंद का आना जाना था और इस तरह से तीस्ता जावेद लव जिहाद में फंसकर इस्लाम कबूल कर ली और जावेद आनंद से निकाह कर ली। .
अठारहवी शताब्दी का उत्तरार्ध चल रहा था. देश पर मुगलों का राज्य था. भाई शाहबेग सिंह लाहौर के कोतवाल थे. आप अरबी और फारसी के बड़े विद्वान थे और अपनी योग्यता और कार्य कुशलता के कारण हिन्दू होते हुए भी सूबे के परम विश्वासपात्र थे. मुसलमानों के खादिम होते हुए भी हिन्दू और सिख उनका बड़ा सामान करते थे. उन्हें भी अपने वैदिक धर्म से अत्यंत प्रेम था और यही कारण था की कुछ कट्टर मुस्लमान उनसे मन ही मन द्वेष करते थे. शाहबेग सिंह का एकमात्र पुत्र था शाहबाज सिंह. आप १५-१६ वर्ष के करीब होगे और मौलवी से फारसी पढने जाया करते थे. वह मौलवी प्रतिदिन आदत के मुताबिक इस्लाम की प्रशंसा करता और हिन्दू धर्म को इस्लाम से नीचा बताता. आखिर धर्म प्रेमी शाहबाज सिंह कब तक उसकी सुनता और एक दिन मौलवी से भिड़ पड़ा. पर उसने यह न सोचा था की इस्लामी शासन में ऐसा करने का क्या परिणाम होगा. मौलवी शहर के काजियों के पास पहुंचा और उनके कान भर के शाहबाज सिंह पर इस्लाम की निंदा का आरोप घोषित करवा दिया. पिता के साथ साथ पुत्र को भी बंदी बना कर काजी के सामने पेश किया गया. काजियों ने धर्मान्धता में आकर घोषणा कर दी की या तो इस्लाम काबुल कर ले अथवा मरने के लिए तैयार हो जाये.जिसने भी सुना दंग रह गया. शाहबेग जैसे सर्वप्रिय कोतवाल के लिए यह दंड और वह भी उसके पुत्र के अपराध के नाम पर. सभी के नेत्रों से अश्रुधारा का प्रवाह होने लगा पर शाहबेग सिंह हँस रहे थे. अपने पुत्र शाहबाज सिंह को बोले “कितने भाग्यशाली हैं हम, इसकी हम कल्पना भी नहीं कर सकते थे की मुसलमानों की नौकरी में रहते हुए हमें धर्म की बलिवेदी पर बलिदान होने का अवसर मिल सकेगा किन्तु प्रभु की महिमा अपार हैं, वह जिसे गौरव देना चाहे उसे कौन रोक सकता हैं. डर तो नहीं जाओगे बेटा?” नहीं नहीं पिता जी! पुत्र ने उत्तर दिया- “आपका पुत्र होकर में मौत से डर सकता हूँ? कभी नहीं. देखना तो सही मैं किस प्रकार हँसते हुए मौत को गले लगता हूँ.” पिता की आँखे चमक उठी. “मुझे तुमसे ऐसी ही आशा थी बेटा!” पिता ने पुत्र को अपनी छाती से लगा लिया. दोनों को इस्लाम काबुल न करते देख अलग अलग कोठरियों में भेज दिया गया. मुस्लमान शासक कभी पिता के पास जाते , कभी पुत्र के पास जाते और उन्हें मुसलमान बनने का प्रोत्साहन देते. परन्तु दोनों को उत्तर होता की मुसलमान बनने के बजाय मर जाना कहीं ज्यादा बेहतर हैं. एक मौलवी दाढ़ी पर हाथ फेरते हुए पुत्र से बोला “बच्चे तेरा बाप तो सठिया गया हैं, न जाने उसकी अक्ल को क्या हो गया हैं. मानता ही नहीं? लेकिन तू तो समझदार दीखता हैं. अपना यह सोने जैसा जिस्म क्यों बर्बाद करने पर तुला हुआ हैं. यह मेरी समझ में नहीं आता.” शाहबाज सिंह ने कहाँ “वह जिस्म कितने दिन का साथी हैं मौलवी साहिब! आखिर एक दिन तो जाना ही हैं इसे, फिर इससे प्रेम क्यूँ ही किया जाये. जाने दीजिये इसे, धर्म के लिए जाने का अवसर फिर शायद जीवन में इसे न मिल सके.” मौलवी अपना सा मुँह लेकर चला गया पर उसके सारे प्रयास विफल हुएँ. दोनों पिता और पुत्र को को चरखे से बाँध कर चरखा चला दिया गया. दोनों की हड्डियां एक एक कर टूटने लगी , शरीर की खाल कई स्थानों से फट गई पर दोनों ने इस्लाम स्वीकार नहीं किया और हँसते हँसते मौत को गले से लगा लिया.अपने धर्म की रक्षा के लिए न जाने ऐसे कितने वीरों ने अपने प्राण इतिहास के रक्त रंजित पन्नों में दर्ज करवाएँ हैं. आज उनका हम स्मरण करके ,उनकी महानता से कुछ सिखकर ही उनके ऋण से आर्य जाति मुक्त हो सकती हैं !!
Free Hindi eBooks 